Συνεταιριστική διαχείριση απορριμμάτων από τους πολίτες: Το παράδειγμα της Μυκόνου

Πηγή: moikonos.wordpress.com/
Απο:  enallaktikos.gr

Τον Μάρτιο του 2013 ξεκίνησε η δραστηριότητα του Κοινωνικού Συνεταιρισμού ΜΟΙΚΟΝΟΣ, που δραστηριοποιείται στο νησί της Μυκόνου και στοχεύει στην κοινωνική διαχείριση των απορριμμάτων (με έμφαση στην ανακύκλωση) από τους ίδιους τους πολίτες, "από τα κάτω", στον αντίποδα της ιδιωτικοποίησης, των χωματερών και των εργοστασίων καύσης.

Ο συνεταιρισμός λειτουργεί  με βάση τις αρχές της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και της άμεσης δημοκρατίας.

Η διακήρυξη και η σημερινή δραστηριότητα του συνεταιρισμού ΜΟΙΚΟΝΟΣ παρουσιάζονται παρακάτω.

Η Διακήρυξη του Κοινωνικού Συνεταιρισμού ΜοικοΝΟΣ 

Ως κάτοικοι αυτού του τόπου και απέναντι σε ό,τι μας κατακλύζει καθημερινά αισθανόμαστε την ανάγκη να απευθυνθούμε σε εσάς, καταθέτοντας μία πρόταση που σκοπούς έχει να βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο της Μυκόνου, να υποστηρίξει με κάθε τρόπο την κοινωνία της και εν τέλει να αποτελέσει ένα νέο παράδειγμα οικολογικής και δημιουργικής αφύπνισης. Ως πολίτες της  Μυκόνου ανησυχούμε για την συνεχή υποβάθμιση της ποιότητας της ζωής στο νησί μας, με την καθημερινή απαξίωση του περιβάλλοντος και την σταδιακή εξάλειψη των κοινωνικών δομών του νησιού.

Ως  πολίτες αυτής της χώρας ανησυχούμε για την απουσία και την ανικανότητα του κράτους, με την λεηλασία του πλούτου και την ολομέτωπη επίθεση κατά  της κοινωνίας. Ως πολίτες του κόσμου ανησυχούμε για τη ραγδαία εξάπλωση της φτώχειας παγκοσμίως, με την κατασπατάληση πόρων και ενέργειας και με την βιβλικών διαστάσεων οικολογική καταστροφή. Τι μπορούμε να κάνουμε; Απέναντι σε όλα αυτά εμείς πιστεύουμε πως ο κάθε πολίτης μπορεί και οφείλει να πράξει τα μέγιστα ώστε ο τόπος που διαβιεί να είναι σε αρμονική συνύπαρξη με το περιβάλλον, εξασφαλίζοντας έτσι μια ισορροπημένη ανάπτυξη με σεβασμό στην φύση, πιστεύουμε πως ο κάθε πολίτης μπορεί και οφείλει να πράξει τα μέγιστα ώστε η πολιτεία στην οποία κοινωνεί να χαρακτηρίζεται από την αλληλεγγύη, την συνεργασία και την δημοκρατία.

Εμείς, οι πολίτες της Μυκόνου, αναλαμβάνουμε την πρωτοβουλία προτείνοντας και δημιουργώντας την Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση ΜΟΙΚΟΝΟΣ. Σκοπός της επιχείρησης είναι η προστασία του περιβάλλοντος, η αξιοποίηση κάθε μορφής καθαρής ενέργειας, διαθέσιμη στο νησί, προς όφελος αποκλειστικώς της κοινωνίας της Μυκόνου καθώς και η εμπέδωση του εθελοντισμού και της ισότιμης συμμετοχής.

Η επιχείρηση αποτελείται από όλους τους κατοίκους της Μυκόνου που συναποτελούν την Γενική Συνέλευση, το ανώτατο όργανο του συνεταιρισμού που αποφασίζει για την δράση της επιχείρησης και για τους κοινωνικούς φορείς στους οποίους θα διανέμονται αποκλειστικώς τα κέρδη της επιχείρησης. Ξεκινάμε το εγχείρημα με την ανακύκλωση στο νησί. Είναι γνωστό ότι στην Ελλάδα σήμερα, τα αστικά στερεά απορρίμματα καταλήγουν είτε σε ανεξέλεγκτες χωματερές είτε σε χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων.

Στη θέση αυτών, προωθείται πανελλαδικά η εγκατάσταση εργοστασίων καύσης των απορριμμάτων στα πλαίσια ιδιωτικοποίησης της διαχείρισης τους. Υπάρχει όμως μια επιστημονικά και θεσμικά διεθνώς αποδεκτή ιεράρχηση των μεθόδων διαχείρισης των απορριμμάτων, που αναδεικνύει τις λύσεις που ωφελούν την κοινωνία. Σύμφωνα με αυτήν, η σημερινή κατάσταση με τις χωματερές και τους ΧΥΤΑ αποτελεί την τελευταία και χειρότερη λύση διαχείρισης, ενώ η σχεδιαζόμενη με τα εργοστάσια καύσης αποτελεί την προτελευταία χειρότερη λύση από κοινωνική, οικονομική και περιβαλλοντική άποψη. Σύμφωνα με την ίδια ιεράρχηση, οι καλύτερες λύσεις κοινωνικά-οικονομικά-περιβαλλοντικά είναι με σειρά προτεραιότητας: 

1) η πρόληψη-μείωση, 2) η επαναχρησιμοποίηση και 3) η ανακύκλωση των απορριμμάτων. Οι τρεις αυτές λύσεις (σε συνδυασμό) είναι οι φθηνότερες, προστατεύουν το περιβάλλον, μπορούν να υλοποιηθούν από τις τοπικές κοινωνίες και τα οφέλη να τα καρπωθεί η κοινωνία.

Αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί με το μοντέλο δημόσιας-κοινωνικής διαχείρισης των απορριμμάτων, κατά το οποίο η συνολική διαχείριση (συμπεριλαμβανομένων των υποδομών) στηρίζεται στη συνεργασία μεταξύ δημόσιων φορέων (κράτος ή τοπική αυτοδιοίκηση), συνεταιρισμών (κοινωνικής αλληλέγγυας οικονομίας και άμεσης δημοκρατίας) και άλλων συλλογικοτήτων μιας κοινότητας, μια διαχείριση με το χαμηλότερο κόστος, με τις περισσότερες νέες θέσεις εργασίας, με την αποτελεσματικότερη προστασία του περιβάλλοντος και με κοινωνικά δίκαιη κατανομή του παραγόμενου πλούτου. Επομένως, Καλούμε τον κάθε πολίτη, το κάθε νοικοκυριό, τους επιχειρηματίες του νησιού να  διαχωρίζουν τα ανακυκλώσιμα προϊόντα στο σπίτι και στον χώρο εργασίας τους. 

Η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση ΜΟΙΚΟΝΟΣ δεσμεύεται να περισυλλέγει τα ανακυκλώσιμα προϊόντα στην πηγή συμβάλλοντας στην καθαριότητα του νησιού Καλούμε τον κάθε πολίτη να συμμετέχει ως μέλος  στην Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση ΜΟΙΚΟΝΟΣ. Προσφέροντας για μία και μοναδική φορά ένα μικρό ποσό αποκτάς το δικαίωμα να αποφασίζεις εσύ ο ίδιος για τον πλούτο του τόπου σου. Καλούμε τον κάθε πολίτη να συνδράμει την προσπάθεια σπάζοντας τον φαύλο κύκλο της αδιαφορίας, κρατώντας την Μύκονο καθαρή, ενισχύοντας το τουριστικό κύρος του νησιού και υπερασπίζοντας την ανθρωπιά και την αξιοπρέπεια αυτού του  πανέμορφου τόπου. Είναι στο χέρι μας! 

Για τη Διαχείριση των Απορριμμάτων

Της Χαράς Καφαντάρη*  (αναδημοσίευση από τα Χημικά Χρονικά, Τεύχος 6, Οκτώβριος 2013)

  

Το «σκουπίδι» που μέχρι σήμερα θεωρείτο κάτι που πρέπει άμεσα να απομακρυνθεί από την «αυλή» μας, αναδεικνύεται ως πηγή κέρδους. Πλέον τα απορρίμματα έχουν τα χαρακτηριστικά ενός προϊόντος με αξία που αγοράζεται και πουλιέται. Για το λόγο αυτό και τεράστια οικονομικά συμφέροντα («εθνικοί» και μη εργολάβοι) επενδύουν στη διαχείριση τους, αποσκοπώντας σε τεράστια οικονομικά οφέλη.

Σήμερα όμως, περισσότερο από ποτέ, η διαφύλαξη του περιβαλλοντικού πλούτου και των φυσικών πόρων, σε συνδυασμό με την ορθολογική διαχείρισή τους και με κύριο άξονα τον αναντικατάστατο ρόλο του Δημόσιου Τομέα, μπορεί να είναι βασικός παράγοντας για αναπτυξιακά μέτρα και να αποτελέσει την ραχοκοκαλιά μιας βιώσιμης ανάπτυξης και το πλαίσιο αναφοράς μιας ανθρωποκεντρικής οικονομίας.

H διαχείριση απορριμμάτων είναι δημόσια υπόθεση.

    Τα απορρίμματα αποτελούν εν δυνάμει σημαντικό πόρο υλικών και ενέργειας. Η ορθολογική διαχείρισή τους μπορεί να εξασφαλίσει θέσεις εργασίας και σημαντικούς πόρους.

Η ευρωπαϊκή στρατηγική για τα στερεά απόβλητα υπακούει στην ιεράρχηση της διαχείρισης, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή οδηγία 2008/98, που θέτει σαν προτεραιότητα τους στόχους: Πρόληψη και Μείωση, Προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση, Ανακύκλωση, Ανάκτηση και Ασφαλής Διάθεση. Για την ΕΕ η μετάβαση σε μια κοινωνία ανακύκλωσης αποτελεί βασική συνιστώσα της αειφορικής διάστασης της ανάπτυξης.

Με αυτόν τον στόχο κατά νου, η οδηγία υποχρεώνει τα κράτη μέλη, μεταξύ των άλλων να δημιουργήσουν Σχέδια Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων ως τον Δεκέμβριο του 2013. Με το Νόμο 4042/2012 (ΦΕΚ24/Α/13.02.2012) ενσωματώθηκε στο εθνικό μας δίκαιο η Οδηγία 2008/98 ΕΚ.

Το άρθρο 29 της οδηγίας απαιτεί τη δημιουργία προγραμμάτων πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων, με στόχο να διαρραγεί ο δεσμός μεταξύ οικονομικής ανάπτυξης και περιβαλλοντικών επιπτώσεων, που συνδέονται με τη δημιουργία αποβλήτων.

Στο Άρθρο 58 Μεταβατικές διατάξεις, του νόμου 4042/12 στην παράγραφο 2, αναφέρεται : «2.Το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής εκπονεί μέχρι τις 12 Δεκεμβρίου 2013, προγράμματα πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων». Μέχρι σήμερα δεν γνωρίζουμε ποια είναι η εξέλιξη στην υλοποίηση του έργου «Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων» και ποιο το χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση αυτού.

 Η κατάσταση στην Ελλάδα

    Το καπιταλιστικό μοντέλο ανάπτυξης που ακολουθείται επί δεκαετίες, έχοντας σαν κυρίαρχες κατευθύνσεις την υπερκατανάλωση, την υπερπαραγωγή και κατασπατάληση των φυσικών πόρων, είχε σαν συνέπεια και την καταστροφή του περιβάλλοντος. Η οικολογική και οικονομική κρίση όμως συνδέονται και αλληλοτροφοδοτούνται. Οι πολιτικές όμως, που ακολουθήθηκαν στη διαχείριση απορριμμάτων όλα αυτά τα χρόνια από τις κυβερνήσεις, που επικράτησαν στη χώρα μας, ήταν κοντόφθαλμες, επιζήμιες και χωρίς κανένα μελλοντικό σχεδιασμό και βασίστηκαν στην λειτουργία ανεξέλεγκτων χωματερών (ΧΑΔΑ), από τις οποίες πολλές βρίσκονται ακόμα σε λειτουργία, αποτελώντας μια εν δυνάμει «περιβαλλοντική βόμβα», πράγμα που οδηγεί τη χώρα μας σε μια ακόμα καταδίκη από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και την επιβολή υψηλών ημερησίων προστίμων.

Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις μιας τέτοιας διαχείρισης είναι τεράστιες. H ταφή απορριμμάτων σε χωματερές ρυπαίνει σημαντικά τα εδάφη, τον υδροφόρο ορίζοντα, ενώ συγχρόνως επιτρέπει την έκλυση τεράστιων ποσοτήτων αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, σε μια εποχή που η κλιματική αλλαγή επελαύνει.

Υπό την πίεση της εκρηκτικής κατάστασης που δημιουργήθηκε με τους ΧΑΔΑ και τις τραγικές παραβιάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, η διαχείριση των απορριμμάτων που επιβλήθηκε μέσα από τους νομαρχιακούς και στη συνέχεια Περιφερειακούς Σχεδιασμούς, βασίστηκε στις απαιτήσεις των εργολάβων για τη δημιουργία δεκάδων ΧΥΤΑ/Υ, απορρίπτοντας ουσιαστικά τις κατευθύνσεις αλλά και την εμπειρία πολλών χωρών της ΕΕ.

Με αυτές τις πολιτικές φτάσαμε στο επίπεδο να κατασπαταλήσουμε εκατομμύρια κοινοτικών και εθνικών πόρων, να «φυτεύουμε» νέους ΧΥΤΑ/Υ ανεβάζοντας τους τζίρους των εργολάβων, αλλά προκαλώντας τεράστια κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα, αφού η λειτουργία ακόμη και αυτών των ΧΥΤΑ πλειστάκις έχει καταγγελθεί για παραβιάσεις των προδιαγραφών.

Επισημαίνουμε ενδεικτικά μερικές μόνο, κραυγαλέες περιπτώσεις επικίνδυνων χωροθετήσεων ΧΥΤΑ/Υ:

1. ΧΥΤΑ Ζακύνθου– Λαγανάς

2. ΧΥΤΑ Δυτικής Σάμου

3. ΧΥΤΑ Λευκίμμης

4. ΧΥΤΑ Μαυρορράχης

5. ΧΥΤΑ ΞΕΡΟΛΑΚΑΣ( Αχαΐα)

6. ΧΥΤΑ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΟΥ( Αχαΐα)

7. ΧΥΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ (Αττική) κ.α.

Πρόσφατη είναι η επίσκεψη στην Ελλάδα της Επιτροπής Αναφορών του Ευρωκοινοβουλίου (Σεπτέμβρης 2013), όταν Ευρωπαίοι ευρωβουλευτές επισκέφθηκαν, μετά από καταγγελίες πολιτών συλλογικοτήτων και του Έλληνα ευρωβουλευτή Ν. Χουντή στην επιτροπή Αναφορών του ΕΕ, την Λευκίμμη, το Γραμματικό, τη Μεγαλόπολη, τη Φυλή, ενώ άμεσα αναμένεται και το τελικό πόρισμα της Επιτροπής.

Και βέβαια, δεν μπορούμε να μην αναφέρουμε και το μεγάλο σκάνδαλο και «έγκλημα», που συντελείται και έχει ένα όνομα, ΟΕΔΑ στα Άνω Λιόσια Φυλή. Ο «χωροταξικός ρατσισμός» για τη Δυτική Αττική, εκφράζεται και με την υπερσυγκέντρωση στη Φυλή της διαχείρισης πάνω από το 90% των απορριμμάτων (ακόμη και επικίνδυνων) σε μια περιοχή, όπου έχουν εξαντληθεί τα όρια περιβαλλοντικής υποβάθμισης και κοινωνικής ανοχής.

Μνημόνια και διαχείριση απορριμμάτων.

    Σήμερα, με την επίκληση της οικονομικής κρίσης και του αδιεξόδου στο θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων και με την επιβολή προστίμων προ των πυλών, η κυβέρνηση προχωρεί με επείγουσες διαδικασίες σε εθνικό επίπεδο, το σχέδιο ιδιωτικών επενδύσεων υπό τη μορφή των ΣΔΙΤ (σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα). Η επιλογή αναδόχου γίνεται με τη διαδικασία του ανταγωνιστικού διαλόγου και αφορά στην κατασκευή, λειτουργία και εκμετάλλευση μονάδων επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων. Κύριος σκοπός, η ενεργειακή αξιοποίηση, ενώ ανοίγεται παράλληλα ο δρόμος στην καύση σύμμεικτων, μετατρέποντας την Τοπική Αυτοδιοίκηση σε εργαλείο εφαρμογής αυτής της πολιτικής. Μιλάμε ουσιαστικά για Τοπική Αυτοδιοίκηση εισπρακτικό μηχανισμό στην υπηρεσία επιχειρηματικών συμφερόντων, που ετοιμάζονται να λεηλατήσουν το δημόσιο πλούτο και τα λαϊκά εισοδήματα και με τη διαχείριση των απορριμμάτων, εκτοξεύοντας στα ύψη τα δημοτικά τέλη.

Όπως είναι σχετικά γνωστό, σε εξέλιξη βρίσκονται δώδεκα (12) Διαγωνισμοί για Συμπράξεις ΔημόσιουΙδιωτικού Τομέα στη διαχείριση απορριμμάτων: Δυτική Μακεδονία, Πελοπόννησος, Αιτωλοακαρνανία, Σέρρες, Ηλεία, Αχαΐα, τέσσερις (4) διαγωνισμοί στην Αττική και οι πρόσφατα ενταχθέντες στις ΣΔΙΤ για την Ήπειρο, Κέρκυρα και Αλεξανδρούπολη. Σύμφωμα με δημοσιεύματα, πρόκειται για μια τεράστια αγορά, που μπορεί να αναπληρώσει τη βουτιά των δημόσιων έργων, αφού ο συνολικός προϋπολογισμός των συμβάσεων ανέρχεται σε 2,1 δις ευρώ, σε τιμές 2012, με το κόστος κατασκευής στα 750 εκατ. ευρώ και προβλεπόμενη συγχρηματοδότηση από κοινοτικούς πόρους και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.

Αντικείμενο αυτών των συμπράξεων, όπως προβλέπεται στις σχετικές Προκηρύξεις της Α Φάσης είναι η κατασκευή, η 27ετής λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ), με σκοπό την ενεργειακή αξιοποίηση, ενώ όλες προβλέπεται να υποδέχονται σύμμεικτα απορρίμματα.

Στο κυβερνητικό σχέδιο για ΣΔΙΤ και με τη μέθοδο του ανταγωνιστικού διαλόγου, ρυθμιστής είναι ο επενδυτής και ως προς τη μέθοδο διαχείρισης. Παραδίδεται στα χέρια των επενδυτών όλο το σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων, από την αποκομιδή, έως την τελική διάθεση και με την εγγύηση του κράτους (για τα λεγόμενα επενδυτικά ρίσκα). Παραδίδεται συγκεκριμένη ποσότητα απορριμμάτων για την τροφοδοσία των μονάδων, εγγυημένη χρηματοδότηση του κόστους λειτουργίας απευθείας μέσα από το ΠΔΕ, εγγυημένη διάθεση των προϊόντων, εγγυημένη απορρόφηση της ενέργειας και επιδότησή της ως ΑΠΕ και τέλος, εξασφάλιση των Χώρων Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ).

Η από 25.10.2012 Απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής για τις ΣΔΙΤ στην Αττική το ίδιο ισχύει για όλες τις συμπράξεις ορίζει α) ότι ο Ανάδοχος της κάθε Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) θα αμείβεται για την ποσότητα των Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ), που θα διαχειρίζεται και β) οι πληρωμές διαθεσιμότητας προς τον Ανάδοχο, δηλαδή τα τέλη χρήσης, θα καταβάλλονται μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), ενώ οι αντίστοιχοι δήμοι θα υφίστανται αντίστοιχη παρακράτηση των πόρων που έχουν λαμβάνειν ετησίως από το Δημόσιο. Στο σχέδιο αυτό όσο πιο πολλά απορρίμματα τόσο πιο καλά !

Όλοι αυτοί οι διαγωνισμοί για τις ΣΔΙΤ και ειδικότερα η επίμαχη φάση του Ανταγωνιστικού Διαλόγου, που οδηγεί στη επιλογή αναδόχουεπενδυτή γίνονται σε καθεστώς απόλυτης και αδιαφανούς εποπτείας από την κυβέρνηση, μέσω της Ειδικής Γραμματείας ΣΔΙΤ και του αρμόδιου Υπουργού και κυρίως χωρίς ουσιαστική συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Η εφαρμογή αυτού του σχεδίου για κεντρικές ΜΕΑ επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων υποσκάπτει τις δράσεις ανακύκλωσης σε τοπικό επίπεδο και αυτό έχει κόστος, που δεν είναι μόνο περιβαλλοντικό. Έχει κοινωνικό και οικονομικό κόστος, από την στιγμή που εμποδίζει την ανάπτυξη δραστηριοτήτων φιλικών στο περιβάλλον, μικρής και μεσαίας κλίμακας, ήπιας τεχνολογίας, που θα μπορούσαν να συμβάλουν με δημιουργία θέσεων εργασίας και αξιοποίησης του εγχώριου δυναμικού.

Σημειώνουμε δε, ότι υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να αμφισβητηθεί η χρηματοδότηση από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης με ότι αυτό μπορεί να συνεπάγεται. Σύμφωνα δε, με την Ειδική Έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, 20/2012:

«Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, αξιολογώντας αρνητικά την επεξεργασία σύμμεικτων απορριμμάτων, κάνει σύσταση προς τα κράτη μέλη, μεταξύ άλλων, να εστιάζουν στις υποδομές διαχείρισης αποβλήτων που επεξεργάζονται απόβλητα διαχωρισμένα στη πηγή και καλεί την Επιτροπή να ορίσει, την εφαρμογή της προαναφερθείσας σύστασης, ως προϋπόθεση για τη συνεισφορά της Ε.Ε.»

Κλιματική Αλλαγή και διαχείριση απορριμμάτων.

    Αυτό που εξυπηρέτησαν τα σχέδια διαχείρισης στερεών αποβλήτων όπως εφαρμόστηκαν μέχρι σήμερα, ήταν η κατασπατάληση των εγχώριων και κοινοτικών κονδυλίων προς όφελος εργολαβικών επιχειρήσεων και η δρομολόγηση της εκχώρησης των δημόσιων υποδομών και πόρων σε επιχειρηματικά συμφέροντα. Στήθηκε μια τεραστίων διαστάσεων επιχείρηση κερδοσκοπίας σε βάρος του ελληνικού λαού και του περιβάλλοντος, εφαρμόζοντας μια πολιτική που υποβιβάζει τον σχεδιασμό διαχείρισης σε κατάλογο έργων προς χρηματοδότηση, ερήμην των πολιτών, ενώ προωθούνται ελλιπώς τεκμηριωμένες τεχνολογικές επιλογές, αποσπασματική θεώρηση και απουσία διαδικασιών ελέγχου και αξιολόγησης.

Τέτοιες είναι και οι τεχνολογίες καύσης σύμμεικτων απορριμμάτων, μια θερμική μέθοδος, με πολλά όμως μειονεκτήματα. Η καύση, ιδιαίτερα ακριβή μέθοδος, (απαιτεί μεγάλο πάγιο κόστος), παράγει τέφρα, που είναι ένα επικίνδυνο απόβλητο και απαιτεί ειδικό χειρισμό. Παράγονται επίσης επικίνδυνοι και με αμφίβολη αποτελεσματικότητα διαχειρίσιμοι αέριοι ρύποι (μικροσωματίδια, οξείδια του αζώτου και του θείου,κλπ).«Η καύση και η ταφή των απορριμμάτων οδηγεί στην αλλαγή του κλίματος από την απελευθέρωση αερίων του θερμοκηπίου» λέει ο Ο.Η.Ε.

Αυτές οι μέθοδοι διάθεσης των στερεών αποβλήτων στερούν από την οικονομία πρώτες ύλες και υλικά που μπορεί να επαναχρησιμοποιούνται, να ανακυκλώνονται ή και να μετατρέπονται σε λιπάσματα. Παράλληλα, τροφοδοτούν μια συνεχή κατανάλωση ενέργειας, μια συνεχιζόμενη σπατάλη φυσικών πόρων και με τον τρόπο αυτό ενισχύουν ένα μη βιώσιμο τρόπο παραγωγής, αυξάνοντας και την κατανάλωση. ΟΙ μεταφορές δε των τεράστιων ποσοτήτων σκουπιδιών προς καύση, επιδεινώνουν ακόμα περαιτέρω την κατάσταση, επιβαρύνοντας το περιβάλλον.

Εναλλακτική πρόταση.

    Στον αντίποδα της εφαρμοζόμενης πολιτικής, ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει ένα σχέδιο, που στηρίζεται στον δημόσιο χαρακτήρα, τον κοινωνικό έλεγχο και την αποκέντρωση των δράσεων σε επίπεδο δήμων, ή όμορων δήμων και περιφερειών.

Το σχέδιο διακρίνεται σε τέσσερα επίπεδα:

• Επίπεδο κατοικίας-επιχείρησης-υπηρεσίας δήμου, όπου έχει θέση η οικιακή κομποστοποίηση, η επαναχρησιμοποίηση, ένα πυκνό δίκτυο  σημεία συλλογής για συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης, τα ειδικά απόβλητα και ανακτήσιμα υλικά, τη δυνατότητα κατασκευής μικρής κλίμακας μονάδων διαλογής και κομποστοποίησης, ήπιας τεχνολογίας, με σκοπό την παραπέρα ανάκτηση υλικών, και καθώς και διαλογή στην πηγή με σύστημα 4 κάδων.

• Επίπεδο μεγάλων δήμων ή ομάδων δήμων, όπου προβλέπεται δημιουργία αποκεντρωμένων εγκαταστάσεων διαχείρισης. Δηλαδή κέντρα διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών (ΚΔΑΥ), μονάδες επεξεργασίας, αδρανών και σταθμοί μεταφόρτωσης.

• Επίπεδο ευρύτερης γεωγραφικής ενότητας ή περιφέρειας, με δίκτυο αποκεντρωμένων και άρτια οργανωμένων χώρων ασφαλούς διάθεσης, ή και με μονάδα επεξεργασίας σύμμεικτων, που θα δέχονται για υγειονομική ταφή τις μικρές ποσότητες υπολειμμάτων( ΧΥΤΥ).

• Επίπεδο επικίνδυνων αποβλήτων σε διαπεριφερειακό επίπεδο μακριά από τον αστικό ιστό, με ευθύνη της κεντρικής διοίκησης. Εδώ έχουν θέση και τα νοσοκομειακά απόβλητα. Πρόκειται για ειδικούς βιομηχανικούς χώρους υψηλής ασφάλειας.

Τέλος, ζητούμενο είναι η άμεση θεσμοθέτηση διαδικασιών συντονισμούαξιολόγησης του συστήματος διαχείρισης σε κάθε επίπεδο (δημιουργία ενιαίας βάσης δεδομένων, έλεγχος και παρακολούθηση της αποδοτικότητας όλων των επί μέρους δράσεων ιδιωτικών και δημόσιων, στο πλαίσιο του συστήματος), διορθωτικές παρεμβάσεις και ανάπτυξη δημόσιου ελεγκτικού μηχανισμού με συντονισμό σε κάθε επίπεδο.

Πρόκειται δηλαδή για ένα σχέδιο, που εξαντλεί σε κάθε βήμα τις δράσεις πριν πάμε στο επόμενο και αναφέρομαι στην πρόληψη, ανάκτηση χρήσιμων υλικών, επαναχρησιμοποίηση, τοπική κομποστοποίηση, όχι μόνο αφήνει πολύ λίγα απορρίμματα για μεταφορά και διαχείριση έξω από τα όρια της τοπικής κοινότητας, αλλά κρατά τα χρήσιμα σε όφελος της τοπικής κοινότητας και δημιουργεί θέσεις εργασίας και προοπτική ανάπτυξης της τοπικής επιχειρηματικότητας.

Και εδώ ο ρόλος των υπηρεσιών της Αυτοδιοίκησης (Α’ και Β’ βαθμού), στελεχωμένων με προσωπικό επαρκές και κατάλληλα εκπαιδευμένο, είναι αναντικατάστατος αν πραγματικά θέλουμε διαχείριση των απορριμμάτων με σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος, της δημόσιας υγείας, χωρίς την οικονομική λεηλασία.

Πρώτη προτεραιότητα βέβαια, αποτελεί η μείωση του όγκου των απορριμμάτων, που έχει άμεση σχέση και με το μοντέλο ανάπτυξης (εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι η κρίση «φρόντισε» για μείωση του όγκου των απορριμμάτων κατά 18% περίπου). Πρόκειται δηλαδή για μια πολιτική που συνεκτιμά και αξιοποιεί τα ιδιαίτερα κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, αναγνωρίζει ρόλο και λόγο στις τοπικές κοινωνίες, δημιουργεί προϋποθέσεις ανάπτυξης σε όφελος του κοινωνικού συνόλου, δημιουργεί θέσεις εργασίας και δεν συνεπάγεται πρόσθετα οικονομικά βάρη για τους πολίτες. Μια πρόταση κοινωνικής συμμετοχής, όπου τα οφέλη ανταποδίδονται στην κοινωνία και όχι σε επιχειρηματικά συμφέροντα.

Ενεργειακή αξιοποίηση απορριμμάτων.

    Όσον αφορά την ενεργειακή αξιοποίηση απορριμμάτων, που πολύς λόγος γίνεται τελευταία και ταυτίζεται με την καύση σύμμεικτων οφείλουμε να πούμε:

Όταν μιλάμε για κλιματική αλλαγή συνήθως εστιάζουμε στο διοξείδιο του άνθρακα(CO2). Δεν πρέπει όμως να μας διαφεύγει και το μεθάνιο (CH4). Το 17% των αερίων του θερμοκηπίου οφείλεται στο μεθάνιο, το οποίο είναι 21 φορές πιο επικίνδυνο από το διοξείδιο του άνθρακα (πηγή η IPCC). Κύρια πηγή μεθανίου από ανθρωπογενείς παράγοντες είναι η γεωργία, η κτηνοτροφία, οι παράνομες χωματερές, τα ενεργειακά φυτά, οι αλλαγές στις χρήσεις γης κ.α.

Με την έννοια αυτή είναι δεδομένο ότι πρέπει να προσπαθήσουμε την μείωση των εκπομπών μεθανίου από τις ανθρωπογενείς πηγές, μετατρέποντάς το σε χρήσιμη ενέργεια, ή προϊόντα. Σήμερα, γίνονται μεγάλες προσπάθειες για την εναλλακτική αξιοποίηση των απορριμμάτων και αξιοποίηση του οργανικού υπολείμματος, για την παραγωγή βιοκαυσίμων, συνθετικών καυσίμων και πρώτων υλών.

Το βιοαέριο (ή στην εξευγενισμένη του μορφή το βιομεθάνιο) προέρχεται από διεργασίες βακτηριδίων κατά τη βιοδιάσπαση οργανικών ενώσεων, κάτω από αναερόβιες συνθήκες, πρόκειται δηλαδή για αναερόβια χώνευση βιομάζας. Τα απορρίμματα με μεγάλη περιεκτικότητα σε οργανική ύλη μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή του. Τέτοια είναι:

Περιττώματα και κόπροι ζώων, Γεωργικά απορρίμματα και υπολείμματα, Οργανικά απόβλητα (πχ από βιομηχανίες τροφίμων, λαϊκές αγορές, απορρίμματα εστιατορίων κ.α.), Λυματολάσπη από βιολογικούς καθαρισμούς και προϊόντα από ενεργειακές καλλιέργειες κ.α. Η περιεκτικότητα σε μεθάνιο του βιοαερίου εξαρτάται από την πηγή προέλευσής του.Βέβαια υπάρχουν μικρές ποσότητες αζώτου, ιχνοστοιχείων, υδρατμών.

Το βιοαέριο επειδή έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε μεθάνιο, έχει χρήσεις παρόμοιες με το φυσικό αέριο, δηλαδή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για παραγωγή θερμικής και ηλεκτρικής ενέργειας. Το υπόλειμμα που παραμένει από την αναερόβια χώνευση μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν ένα φτηνό οργανικό εδαφοβελτιωτικό και λίπασμα.

Αποτελεί ανανεώσιμη πηγή ενέργειας, η οποία αποθηκεύεται (σε αντίθεση με άλλες ΑΠΕ) και το σημαντικό μπορεί να καταναλωθεί εκεί που παράγεται, γεγονός που αποφέρει μακροοικονομικά οφέλη.

Η χρήση του αποφέρει επίσης σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη λόγω της προστασίας του εδάφους (χρήση οργανικών λιπασμάτων και εδαφοβελτιωτικών), νερών (μη απόρριψη αποβλήτων) και αέρα (μείωση των εκπομπών μεθανίου), αλλά και της ξυλώδους βλάστησης (μείωση της υλοτομίας, που σήμερα την περίοδο της κρίσης αναπτύσσεται επικίνδυνα).

Αλλά το σημαντικότερο περιβαλλοντικό πλεονέκτημα του βιοαερίου είναι η μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Τα οργανικά υλικά και η βιομάζα που χρησιμοποιούνται έχουν δεσμεύσει , μέσω της θρέψης και της πέψης διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα.

Με την έννοια αυτή δεν προστίθεται νέα ποσότητα αερίων του θερμοκηπίου, που θα προέρχονταν από την καύση ποσοτήτων συμβατικών καυσίμων. Δηλαδή μπορούμε να πούμε ότι γίνεται ανακύκλωση του διοξειδίου του άνθρακα, που υπάρχει στην ατμόσφαιρα.

Εγκαταστάσεις παραγωγής βιοαερίου μπορούν να λειτουργήσουν σε διάφορες κλίμακες:

• Εγκαταστάσεις οικογενειακής κλίμακας

• Εγκαταστάσεις κλίμακας αγροκτήματος και

• Κεντρικές εγκαταστάσεις.

Η παραγωγή και χρήση του είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη παγκόσμια, από την Αφρική και την Ασία (κυρίως οικογενειακής κλίμακας) μέχρι τις ΗΠΑ και την Αυστραλία, όπου έχουμε εκτός από μεγάλες μονάδες παραγωγής βιοαερίου και αποκεντρωμένες σε επίπεδο λίγων αγροκτημάτων και Δήμων.

Πρέπει να γνωρίζουμε επίσης ότι στις Σκανδιναβικές χώρες το βιοαέριο κινεί και λεωφορεία, ενώ στην Δανία κυριαρχεί το μοντέλο κεντρικού συστήματος χώνευσης στο κέντρο της πόλης, όπου συγκεντρώνονται απόβλητα μιας ευρύτερης τοποθεσίας. Συνολικά στην Ευρώπη λειτουργούν περί τις 2000 μονάδες παραγωγής βιοαερίου, αξιοποιώντας αγροτικά, βιομηχανικά απόβλητα και απορρίμματα.

Στην Ελλάδα, με βάση τα στοιχεία του ΚΑΠΕ το 2007 λειτουργούν περί τις 15 μονάδες παραγωγής βιοαερίου, η μεγαλύτερη όμως παραγωγή βιοαερίου γίνεται στην Αττική.

Για τον μήνα Φεβρουάριο του 2011 η ΔΕΣΜΗΕ δίνει εγκατεστημένη ισχύ 41,5Μw και συνολική παραγωγή ενέργειας 33ΜWH. Το βιοαέριο καλύπτει μόνο 1% της συνολικής παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ (ΔΕΣΜΗΕ Φεβρουάριος 2011). Συνοψίζοντας, θεωρούμε ότι στην πρόταση μας για αποκεντρωμένη διαχείριση απορριμμάτων από ομάδες Δήμων, η παραγωγή βιοαερίου με μικρές μονάδες, που θα αξιοποιούν τα κλαδέματα, τα απόβλητα λαϊκής αγοράς, οικιακά οργανικά, λυματολάσπη κ.α. (ανάλογα με την περιοχή), μπορεί να συνυπάρξει αρμονικά με τη διαλογή στην πηγή, την ανακύκλωση και μάλιστα με ανταποδοτικότητα και όφελος για την κοινωνία και το περιβάλλον.

*Η Χαρά Καφαντάρη είναι γεωλόγος, βουλευτής Β’ Αθήνας ΣΥΡΙΖΑ

Μύκονος ή Μοίκονος

Του Πέτρου Κατσάκου
πηγή: ΑΥΓΗ

Μπορεί να φαντάζει οξύμωρο ότι η «εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα» Μύκονος φιλοδοξεί να εμπνεύσει και άλλους τόπους, όμως ισχύει εδώ ό,τι και για την υπόλοιπη Ελλάδα: η διάλυση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και η συνεπακόλουθη λεηλασία του πλούτου των κοινοτήτων ισοδυναμεί με διάλυση της κοινωνίας. Εκεί, λοιπόν, στη Μύκονο, πίσω από την τουριστική βιτρίνα και την απαστράπτουσα χλιδή των κοσμικών, υπάρχουν ευαισθητοποιημένοι πολίτες που αντιστέκονται και μάχονται για ένα καλύτερο αύριο.

Την ώρα που η τουριστική βιτρίνα των Κυκλάδων έχει μετατραπεί σε έναν απέραντο σκουπιδότοπο και οι κάδοι ξεχειλίζουν από σκουπίδια, μια ομάδα ενεργών πολιτών του νησιού δημιούργησε έναν αστικό μη-κερδοσκοπικό συνεταιρισμό περιορισμένης ευθύνης, με την επωνυμία ΜΟΙΚΟΝΟΣ. Ο συνεταιρισμός έχει αντικείμενο την ανακύκλωση, με διαλογή στην πηγή, σε χαρτί/χαρτόνι, πλαστικό, αλουμίνιο, λευκοσίδηρο και γυαλί. Ο συνεταιρισμός είναι μεν μη κερδοσκοπικός, παράγει όμως κέρδος από την πώληση των ανακυκλώσιμων υλικών, το οποίο κέρδος, με εισηγήσεις του Διοικητικού Συμβουλίου του συνεταιρισμού και αποφάσεις της γενικής συνέλευσης επανεπενδύεται στον συνεταιρισμό και επιστρέφει στην κοινωνία καλύπτοντας κοινές ανάγκες, κυρίως στους τομείς της υγείας και της παιδείας του νησιού.

 Πίσω από τη βιτρίνα

Από το λιμάνι και τη χώρα του νησιού, μέχρι στον περιφερειακό δρόμο, αλλά και σε όλες σχεδόν της περιοχές, τόνοι σκουπιδιών σχηματίζουν βουνά και ο όγκος των απορριμμάτων υπολογίζεται αυτή τη στιγμή, ούτε λίγο ούτε πολύ, σε 80 τόνους! Ο χρόνιος προβληματισμός των κατοίκων για τη σχεδόν ανύπαρκτη ανακύκλωση στο νησί, την άθλια κατάσταση του ΧΥΤΑ Μυκόνου και την αδιαφορία των ανεύθυνων τοπικών αρχόντων τούς οδήγησε στην απόφαση να πάρουν την υπόθεση της καθαριότητας και της ανακύκλωσης στα χέρια τους. «Ύστερα από αλλεπάλληλες συναντήσεις με διάφορους κατοίκους του νησιού έχουμε εγγράψει στον συνεταιρισμό περίπου 150 μέλη, με δικαίωμα μίας ψήφου, τα οποία έχουν αγοράσει από μία συνεταιριστική μερίδα αξίας 100 ευρώ. Κατ' αυτόν τον τρόπο βρέθηκε ένα αρχικό κεφάλαιο για την αγορά μέρους του εξοπλισμού και την κάλυψη των πρώτων απαραίτητων εξόδων» εξηγεί ο Σταύρος Ασημομύτης.

Τα μέλη του ΜΟΙΚΟΝΟΣ έχουν νοικιάσει μια αποθήκη, σχετικά μικρή, αλλά σε πολύ καλή τοποθεσία, και καλούν τον κόσμο «για αρχή να φέρνει τα ανακυκλώσιμα προϊόντα διαλεγμένα σωστά και καθαρά στην αποθήκη, όπου θα γίνεται δεύτερη διαλογή στους εσωτερικούς κάδους. Στην αποθήκη υπάρχουν ήδη εργαζόμενοι-μέλη του συνεταιρισμού, που πρεσάρουν και αποθηκεύουν, συνεπικουρούμενοι από εθελοντές κατοίκους του νησιού. «Είμαστε ήδη σε επαφές με μεταπράτες στην Αττική και προσπαθούμε να κάνουμε διαλογή σε όσους περισσότερους κωδικούς μπορούμε για να λειτουργήσει σωστά ως ανακύκλωση και να αυξήσουμε την κερδοφορία του συνεταιρισμού» εξηγεί ο Σταύρος Ασημομύτης, παρουσιάζοντας την πρόταση του συνεταιρισμού για δημόσια, κοινωνική διαχείριση των απορριμμάτων: «Έχουμε πλέον καλύψει τον βασικό εξοπλισμό (πρέσα, περονοφόρο/κλαρκ, παλετοφόρο, ζυγαριά) και έχουμε βρει φορτηγάκι για να αρχίσουμε να συλλέγουμε τα ανακυκλώσιμα προϊόντα από διάφορες επιχειρήσεις και νοικοκυριά της Μυκόνου. Πολλοί εθελοντές/μέλη έχουν αφιερώσει τις δυνάμεις τους στη λειτουργική διαμόρφωση του χώρου και στις πρώτες ημέρες λειτουργίας της αποθήκης, έχουμε ξεπεράσει τον αρχικό σκόπελο της Εφορίας έχοντας κάνει έναρξη λειτουργίας επιτηδεύματος και καθημερινά το ενδιαφέρον των πολιτών αυξάνεται».

 Ο αμαρτωλός ΧΥΤΑ των 6 εκατομμυρίων

Ο ΧΥΤΑ Μυκόνου εγκαινιάστηκε το 2009, στοίχισε 6 εκατ. ευρώ, όμως δεν παραδόθηκε ποτέ στην τοπική αυτοδιοίκηση. Σήμερα το έργο παρουσιάζει εικόνα εγκατάλειψης και διάλυσης. Οι πληροφορίες που έρχονται κατά καιρούς, αλλά και οι καταγγελίες που έχουν γίνει, φανερώνουν το τεράστιο πρόβλημα που υπάρχει στο κοσμοπολίτικο νησί. Ένα έργο πολλών εκατομμυρίων ευρώ βρίσκεται ένα βήμα πριν από την ολοκληρωτική καταστροφή. Σύμφωνα με τις καταγγελίες, οι μεμβράνες του ΧΥΤΑ έχουν καταστραφεί, ο βιολογικός καθαρισμός δεν λειτουργεί, τα φρεάτια έχουν σπάσει. Ο δρόμος που οδηγεί προς τον ΧΥΤΑ έχει καταστραφεί, ενώ παράλληλα είναι γεμάτος με κάθε λογής διάσπαρτα απορρίμματα. Το εξωφρενικό της υπόθεσης, όμως, είναι ότι το συγκεκριμένο έργο δεν έχει παραληφθεί επισήμως από τον Δήμο Μυκόνου, λόγω των προβλημάτων που παρουσιάστηκαν στην πορεία και της αδυναμίας αντιμετώπισής τους από τη δημοτική αρχή.

Όπως είχε επισημάνει πρόσφατα ο βουλευτής Κυκλάδων του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκος Συρμαλένιος, τα μεταφερόμενα απορρίμματα, με πλοίο «ferry boat ανοικτού τύπου, από Μύκονο προς Ελευσίνα και με προορισμό το Κέντρο Διαλογής Ασπροπύργου, είναι σύμμεικτα απορρίμματα και όχι ανακυκλώσιμα, ως θα όφειλαν με βάση τη σύμβαση μεταξύ Δήμου Μυκόνου και Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης, ενώ παρατηρείται ακόμη και το απαράδεκτο φαινόμενο να παραμένουν επί μέρες αρόδο στο λιμάνι πλοία φορτωμένα με σκουπίδια».

Την «εξαγωγή» σκουπιδιών από τη Μύκονο στον ΧΥΤΑ της Φυλής έχουν καταγγείλει πολλές φορές τόσο εκπρόσωποι της ΠΟΕ-ΟΤΑ όσο και μέλη της κίνησης πολιτών «Πρωτοβουλία Συνεννόησης για τη Διαχείριση των Απορριμμάτων» που έγιναν πρόσφατα μάρτυρες μιας νέας μεταφοράς αποβλήτων από τον Δήμο Μυκόνου προς το ΚΔΑΥ Ασπροπύργου, μέσω της Ελευσίνας. Σύμφωνα με τις καταγγελίες τους προς τον περιφερειάρχη Αττικής «οι διακινητές χρησιμοποίησαν το παράνομο (δεν διαθέτει άδεια) λιμάνι της Βλύχας, όπως διαβεβαίωσαν οι λιμενικοί που κλήθηκαν να ελέγξουν τη νομιμότητα της μεταφοράς και της προσωρινής αποθήκευσης των αποβλήτων».

Τον τελευταίο χρόνο υπάρχουν διαρκείς και έντονες καταγγελίες πολιτών της Μυκόνου για πλημμελή συγκομιδή των απορριμμάτων και για μη λειτουργία της ανακύκλωσης (με τους μπλε κάδους της ΕΕΑΑ). Καταγγέλλεται ανυπαρξία ξεχωριστής διαλογής των ανακυκλώσιμων, αφού οι μπλε κάδοι στη Μύκονο δέχονται σύμμεικτα απορρίμματα, όπως και οι πράσινοι κάδοι, συλλέγονται από κοινού με αυτούς (στο ίδιο απορριμματοφόρο) και δεν είναι γνωστή καμία άλλη διαδικασία διαλογής - διαχωρισμού των ανακυκλώσιμων. Με την εξαίρεση της συλλογής γυαλιού, που γίνεται μόνο το καλοκαίρι, με κοντέινερς που τοποθετούνται έξω από μεγάλες επιχειρήσεις εστίασης και διασκέδασης του νησιού.

Λίγο πριν από το Πάσχα και μετά από παρατεταμένη "χειμέρια νάρκη", οργανώθηκε αποστολή κοντέινερς από το λιμάνι της Μυκόνου στο λιμάνι της Ελευσίνας και από εκεί στο ΚΔΑΥ Ασπροπύργου. Υποτίθεται πως μεταφέρθηκαν τα ανακυκλώσιμα υλικά που είχαν συγκεντρωθεί κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Οι μαρτυρίες, όμως, τόσο από τη Μύκονο όσο και από την Ελευσίνα μιλούν για έντονη δυσοσμία και για εικόνα που προσιδιάζει σε σύμμεικτα απορρίμματα και όχι σε ανακυκλώσιμα υλικά.

Τα κέρδη θα επιστρέψουν στην κοινωνία

Και ενώ κάποιοι στη Μύκονο προσπαθούν με κάθε τρόπο να κρύψουν το πρόβλημα των σκουπιδιών κάτω από το χαλί, οι ενεργοί πολίτες του νησιού πήραν την απόφαση να «καθαρίσουν» τη Μύκονο, κόντρα στην αδιαφορία των αρχών που προτιμά να ασχολείται με τη φιλοξενία «σκουπιδιών» της αμερικανικής τηλεόρασης, παρά με τα βουνά των σκουπιδιών που πνίγουν το νησί. «Οι σχέσεις μας με τον Δήμο Μυκόνου είναι καταρχήν ανύπαρκτες, καθ' ότι θέλαμε πρώτα να διαπιστώσουμε ότι μπορούμε εμείς οι πολίτες, μόνοι μας, να σταθούμε στα πόδια μας. Από την πλευρά του, ο δήμος, ποιεί την νήσσαν σχετικά με την ύπαρξή μας, γαντζωμένος στις παρελθούσες αμαρτωλές σχέσεις του με την ΕΕΑΑ. Δεν θα αργήσει βεβαίως η ώρα που, με την πίεση του κόσμου, θα μας αντιληφθεί, καθ' όσον είμαστε οι μοναδικοί που κάνουμε πράξη την ανακύκλωση στο νησί» υποστηρίζουν τα μέλη του ΜΟΙΚΟΝΟΣ, που υπόσχονται πως τα τυχόν κέρδη από το συνεταιριστικό εγχείρημα θα επιστρέψουν στην τοπική κοινωνία μέσα από την οικονομική ενίσχυση δομών, όπως το ιατρικό κέντρο του νησιού, αλλά και τα σχολεία της Μυκόνου.

Οι θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ για την διαχείριση των απορριμμάτων

Πρόταση αποκεντρωμένης ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων

Η «Πρωτοβουλία συνεννόησης για τη διαχείριση των απορριμμάτων» δίνει σήμερα στη δημοσιότητα, αναλυτικά και ολοκληρωμένα, την πρόταση της αποκεντρωμένης ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων, στη γενική της μορφή, ώστε να μπορεί να αξιοποιηθεί πανελλαδικά και να ενθαρρύνει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες τοπικών σχεδίων διαχείρισης.
Με τη διατύπωση της πρότασης, στη σημερινή της μορφή, η «Πρωτοβουλία συνεννόησης για τη διαχείριση των απορριμμάτω» κλείνει ένα σημαντικό κεφάλαιο της λειτουργίας της, έχοντας καταφέρει να παράξει ένα χρήσιμο εργαλείο για τους πολίτες και τις συλλογικότητες, που αγωνίζονται για έναν άλλο τρόπο εναλλακτικής, κοινωνικής διαχείρισης των απορριμμάτων. Η αναλυτική προσέγγιση τόσο του σχεδιασμού όσο και του κόστους δείχνει πόσο πιο απλή, φθηνή και εφαρμόσιμη είναι η πρόταση, αλλά και πώς μπορεί ένας δήμος να παράξει πλούτο και ανάπτυξη δηλαδή έσοδα και θέσεις εργασίας ιδιαίτερα στην σημερινή οικονομική συγκυρία
Δείτε την πρόταση πατώντας εδώ:
ΠΡΩΣΥΝΑΤ: Πρόταση αποκεντρωμένης ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων
Πηγή: Πρωτοβουλία συνεννόησης για τη διαχείριση των απορριμμάτων

Πρόταση διαχείρισης απορριμμάτων . Τα σκουπίδια μπορούν να δημιουργήσουν όφελος και θέσεις εργασίας

Πρόταση για τη διαχείριση των απορριμμάτων στην Στερεά Ελλάδα που συζητήθηκε σε συνάντηση που έγινε με τους Δημάρχους και τις περιφερειακές παρατάξεις της Στερεάς. Η πρόταση κινείται στη φιλοσοφία της αποκεντρωμένης διαχείρισης που αναπτύχθηκε και στα πλαίσια της πρωτοβουλίας συνεννόησης και νομίζω ότι μπορεί να προσαρμόζεται και σε άλλες περιφέρειες ανάλογα.

Προς το παρόν εκφράστηκε η διάθεση των δημάρχων να μην προχωρήσουν σε ΣΔΙΤ και σε ιδιωτικοποίηση των σκουπιδιών σύμφωνα με τις διακυρήξεις Κουκουλόπουλου. Ωστόσο χρειάζεται τοπική κινητοποίηση προκειμένου να προχωρήσουν λύσεις περιβαλλοντικά ασφαλείς και κοινωνικά επωφελείς γιατί το διαφαινόμενο αδιέξοδο που συνοψίζεται στο : λίγοι πόροι, δεν ξέρουμε που να τα πάμε, ο χρόνος πιέζει  κλπ. οδηγεί κατευθείαν στην αγκαλιά των γνωστών αγνώστων μεγαλοεργολάβων που γνωρίζουν επακριβώς πως να πιάνουν σκουπίδια και να βγάζουν χρυσό.

 Πρόταση διαχείρισης απορριμμάτων για την Περιφέρεια Στερεάς
Τα σκουπίδια μπορούν να δημιουργήσουν όφελος και θέσεις εργασίας

Η διαχείριση των απορριμμάτων έχει, δυστυχώς, μπει στο στόχαστρο των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων που, εκμεταλλευόμενοι την μεθοδευμένη αδράνεια της πολιτείας, επιβάλλουν μεγάλα έργα και πανάκριβες όσο και επισφαλείς λύσεις. 

Στη Στερεά Ελλάδα, οι περισσότερες περιοχές, που αφορούν περίπου το 80 % των πολιτών, δεν έχουν ασφαλείς χώρους διάθεσης απορριμμάτων, ενώ υπάρχουν πολλοί χώροι ανεξέλεγκτης απόρριψης αστικών και βιομηχανικών αποβλήτων. Η δημιουργία Χώρων Υγειονομικής Ταφής είναι η μοναδική μέθοδος που χρηματοδοτείται, παρά τα προβλήματα που δημιουργεί, ενώ η ανακύκλωση κινείται σε πολύ χαμηλά ποσοστά, γεγονός για το οποίο δεν ευθύνονται οι πολίτες αλλά η ελλιπής οργάνωση. Επιπλέον, οι πόροι που διατίθενται από τα κοινοτικά κονδύλια (ΕΣΠΑ) αν και περιορισμένοι, παραμένουν ανεκμετάλλευτοι.

Το Αυτοδιοικητικό Κίνημα καταθέτει μια ολοκληρωμένη πρόταση που αφορά στην: “Αποκεντρωμένη διαχείριση χαμηλού κόστους, με έμφαση στη διαλογή στην πηγή και στην ανάκτηση, με τοπικές μονάδες διαχωρισμού και κομποστοποίησης και στηριγμένη στην κοινωνική συμμετοχή”.

Είναι μια εφαρμοσμένη λύση που προωθεί τη συμμετοχή του πολίτη, παράγει τις περισσότερες θέσεις εργασίας τοπικά, μπορεί να εφαρμοστεί αμεσότερα από κάθε άλλη, έχει το χαμηλότερο κόστος, διανέμει ισόρροπα τις ωφέλειες από την ανακύκλωση και σέβεται το περιβάλλον.

Η Περιφέρεια και οι Δήμοι της Στερεάς Ελλάδας, μπορούν να επιλέξουν λύσεις προς όφελος των πολιτών, να δείξουν άμεσα αποτελέσματα και να αποτρέψουν την εκχώρηση της διαχείρισης των απορριμμάτων στο μεγάλο ιδιωτικό κεφάλαιο.

για την διαχείριση των απορριμμάτων...

Θέμα : Ανακοίνωση για την διαχείριση των απορριμμάτων

Με αφορμή τις τελευταίες εξελίξεις στο μεγάλο ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων της περιοχής μας, θεωρούμε έγκαιρο και αναγκαίο να καταθέσουμε τις απόψεις και τις προτάσεις μας.

1. Ο μέχρι τώρα αποκαλούμενος «Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης Απορριμμάτων», απέτυχε να δώσει λύσεις. Αντιθέτως πολλαπλασίασε το πρόβλημα και τώρα με τον εκβιασμό της επιβολής προστίμων από την Ε.Ε., επιχειρείται με τις προτάσεις που γίνονται να καλύψει πρόσκαιρα τις ευθύνες της κεντρικής εξουσίας και των Δήμων για τον κεντρικό σχεδιασμό της διαχείρισης των απορριμμάτων σε επίπεδο Κρήτης. Γι’ αυτό η ευθύνη της επιβολής προστίμων για την συνέχιση της λειτουργίας του ΧΑΔΑ Ιεράπετρας βαραίνει τους μηχανισμούς της κεντρικής εξουσίας και των τοπικών παραγόντων που διαιώνισαν το πρόβλημα και όχι τις τοπικές κοινωνίες.

2. Η σχεδιαζόμενη από την Περιφέρεια Κρήτης μεταφορά των απορριμμάτων της Ιεράπετρας στον ΧΥΤΑ του Αγίου Νικολάου μόνο προσωρινή λύση μπορεί να δώσει σε ένα χρονίζον πρόβλημα που απαιτεί άμεση απάντηση. Πρακτικά μεταθέτει στο άμεσο μέλλον την ανάγκη ουσιαστικής αντιμετώπισης του προβλήματος.

3. Η απάντηση που δίνεται στο παραπάνω από την πρόταση της Περιφέρεια Κρήτης που υιοθετεί την Μελέτη της κ. Λοϊζίδου από το ΕΜΠ, θεωρούμε ότι είναι μια πρόταση που κάνει εύκολη υπόθεση την αποδοχή της καύσης ως διαχειριστική λύση και ανενόχλητη την είσοδο των εργολάβων – επιχειρηματιών στη διαχείριση των απορριμμάτων μέσω των ΣΔΙΤ. Η μελέτη φωτογραφίζει το μοντέλο αυτό προτείνοντας την ταυτόχρονη λειτουργία τεσσάρων μονάδων μηχανικής διαλογής που σε μεγάλο βαθμό θα τροφοδοτούν την κεντρική μονάδα που θα είναι στο Ηράκλειο και θα λειτουργεί με την μέθοδο της καύσης (η μελέτη την ονομάζει θερμική επεξεργασία!). Ένα μοντέλο πολύ υψηλού επενδυτικού και λειτουργικού κόστους, μεγάλων περιβαλλοντικών προβλημάτων, δέσμευση των ΟΤΑ για σταθερή παροχή μεγάλων ποσοτήτων απορριμμάτων προς καύση. Ένα μοντέλο που θα οδηγήσει στον υπερδιπλασιασμό των τελών καθαριότητας.

4. Εμείς προτείνουμε να εφαρμοστεί άμεσα το ολοκληρωμένο και εφαρμοσμένο σε πολλές περιπτώσεις μοντέλο διαχείρισης όπως πολύ σωστά έχει τεκμηριωθεί για την περιοχή μας από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις της Κρήτης (Δίκτυο "ΟικοΚρήτη") και προτείνουν και οι τέσσερις μεγάλες οικολογικές οργανώσεις (Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, Δίκτυο Μεσόγειος SOS, Greenpeace και WWF Ελλάς και κυρίως ορίζει η οδηγία-πλαίσιο 2008/98 για την διαχείριση των απορριμμάτων) ιεραρχώντας τα παρακάτω βήματα:

1. ΠΡΟΛΗΨΗ- Μείωση του όγκου,

2. ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ- οικιακή κομποστοποίηση,

3. ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ-Διαλογή των απορριμμάτων στην πηγή,

4. ΑΛΛΗ ΑΝΑΚΤΗΣΗ- μονάδες κομποστοποίησης, ενεργειακή αξιοποίηση,

5. ΤΕΛΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ- ΧΥΤΥ, ΟΧΙ ΣΤΙΣ ΧΩΜΑΤΕΡΕΣ, ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΚΑΥΣΗ

Δυστυχώς στην Ελλάδα υποτιμώνται τα τέσσερα πρώτα βήματα. Συζητάμε μόνο για το που θα θάψουμε και όχι για το τι θα θάψουμε. Πολύ δε περισσότερο , όταν μπορούμε να μειώσουμε τα σκουπίδια που πηγαίνουν για ταφή μέχρι και 85-90%! Το παραπάνω μοντέλο, με τους συνδυασμούς και τις λύσεις που μπορούν να επιλεγούν, είναι ευέλικτο και εύκολα προσαρμόσιμο στις ιδιομορφίες κάθε ΟΤΑ. Είναι μία λύση ρεαλιστική, πολύ πιο οικονομική σε επενδυτικό και λειτουργικό κόστος σε σχέση με άλλες τεχνολογικές επιλογές, ειδικά αυτές που συμπεριλαμβάνουν και τη θερμική επεξεργασία (καύση). Δεν επιβαρύνει τα δημοτικά τέλη. Δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας σταθερής απασχόλησης και συμβάλλει στην πραγματική Πράσινη Ανάπτυξη. Απαντά σε όλες τις νομικές υποχρεώσεις της χώρας απέναντι στην κοινοτική νομοθεσία σχετικά με την διαχείριση των απορριμμάτων και δεν αντιμετωπίζει τους δημότες ως μέρος του προβλήματος, αλλά τους ενεργοποιεί να συμμετέχουν στην λύση του. Μα πάνω από όλα, είναι μία ιδιαίτερα μακροχρόνια λύση.

Το ουσιαστικό ζήτημα λοιπόν δεν είναι η εξεύρεση χώρων για την επέκταση των ΧΥΤΑ, οι οποίοι πλέον είναι ξεπερασμένοι και ελλειμματικοί στη διαχείριση των απορριμμάτων, αλλά η δημιουργία Χώρου Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) σε επίπεδο νομού ο οποίος μετά την εφαρμογή των παραπάνω προτάσεων θα υποδέχεται μόνο το 10-15% του όγκου των απορριμμάτων που σήμερα υποδέχονται οι ΧΥΤΑ και οι ΧΑΔΑ.

5. Ειδικά για την περιοχή του νέου Δήμου Ιεράπετρας, με τον μεγάλο όγκο φυτικών υπολειμμάτων, η δημιουργία μονάδας κομποστοποίησης (με την μορφή της δημοτικής επιχείρησης ή συνεταιρισμού λαϊκής βάσης) είναι μια πρόταση που μακροπρόθεσμα μπορεί να έχει άμεσα οικονομικά οφέλη για τους αγρότες και το δήμο μας συνολικά.

6. Για όλα τα παραπάνω δηλώνουμε ότι θα αντιπαλέψουμε την σκόπιμα καλλιεργούμενη αντιπαλότητα των πόλεων για το αν η μια θα δέχεται τα σκουπίδια της άλλης. Μακριά από εμάς το παιχνίδι έξαρσης του τοπικισμού.

Με την πρότασή μας αυτή αισιοδοξούμε, ελπίζουμε και επιδιώκουμε ότι ο Δήμος και οι κοινωνία μας θα τολμήσει να κάνει την υπέρβαση να θέσει τον πήχυ ψηλά. Να απορρίψει το κοντόφθαλμο, συντεχνιακό και προκλητικά σπάταλο προτεινόμενο σχέδιο του ΠΣΔΑ. Ήρθε, πιστεύουμε η ώρα, για πραγματική συνεργασία με τους όμορους Δήμους. Να επεξεργαστούν από κοινού τις λεπτομέρειες του συγκεκριμένου μοντέλου που απαιτείται (γιατί όχι σε κοινό ΧΥΤΥ;). Η επιστημονική γνώση υπάρχει (Πολυτεχνείο Κρήτης), ο πλούτος των οικολογικών οργανώσεων δεδομένος, τα παραδείγματα υπαρκτά (Ελευσίνα). Και τέλος να διεκδικήσουμε και να κερδίσουμε για τον τόπο μας την διαχείριση των απορριμμάτων που εμείς επιλέξαμε και όχι αυτή, που εντεταλμένοι σύμβουλοι, προσπαθούν να μας επιβάλουν. Με τα σκουπίδια μας, με το καθαρό περιβάλλον μας, με την νοικοκυροσύνη μας, με τα φθηνά δημοτικά τέλη μας, τους εργαζόμενους μας στην καθαριότητα, με το κομπόστ μας! Και μην ξεχνάμε ότι Ολοκληρωμένη Διαχείριση Απορριμμάτων σημαίνει συγκριτικό τουριστικό πλεονέκτημα!

Ζητάμε, ρητά και κατηγορηματικά, να προστεθεί και να συζητηθεί το θέμα στο επόμενο δημοτικό συμβούλιο που θα γίνει, και αν δεν είναι εφικτό, να γίνει άμεσα έκτακτο δημοτικό συμβούλιο με αποκλειστικό θέμα τη διαχείριση των απορριμμάτων της περιοχής μας.

Η επιτροπή τύπου

http://politesiermg.wordpress.com

Σκουπίδια: Το πρόβλημα και η λύση του

Πότε με τους σωρούς των σκουπιδιών να κατέχουν την πόλη, πότε με τις κάμερες στραμμένες σε μάχες σώμα με σώμα με τα ΜΑΤ, το ζήτημα των αστικών στερεών απόβλητων γίνεται κάθε φορά πιο πολύ προσωρινό αντικείμενο εκμετάλλευσης από τα υστερικά και προκατειλημμένα μαζικά μέσα, παρά θέμα ψύχραιμης και απροκατάληπτης συζήτησης. Και μόλις περάσει η «επικαιρότητα», κρύβεται ξανά κάτω από το χαλί, όπως ταιριάζει σε… σκουπίδια.
Αυτή η επαναλαμβανόμενη κακόγουστη παιδιά έχει πάψει από καιρό να είναι αθώα (αν ποτέ ήταν…) Η όποια δημόσια συζήτηση για τη διαχείριση των αστικών απορριμμάτων σε συνθήκες τεχνητού, κατά το πλείστον, πανικού συμφέρει όποιους επιθυμούν τάχα σήμερα άμεσα αποτελεσματικές λύσεις (ενώ επί δεκαετίες αδιαφορούσαν ή έκαναν μπαλώματα), βάζοντας σε δεύτερη και τρίτη μοίρα τρία πολύ σημαντικά ζητήματα:
Πρώτον, το οικονομικό κόστος της όποιας λύσης, δεύτερον, τη βιωσιμότητά της και τις επιπτώσεις στο περιβάλλον, και τρίτον, τον εξ ορισμού δημόσιο χαρακτήρα της διαχείρισης των απορριμμάτων.
Η συζήτηση για την αναζήτηση λύσης σε συνθήκες συναγερμού και πανικού ευνοεί τον προσανατολισμό σε επιλογές που αδιαφορούν τόσο για την εισβολή της ιδιωτικής επιχείρησης σ’ έναν χώρο κατ’ εξοχήν συλλογικής ευθύνης, όσο και για τις επιπτώσεις στο περιβάλλον. Οι άλλες λύσεις, χρειάζονται μια κάποια νηφαλιότητα για ν’ ακουστούν και να για να πείσουν. Γιατί είναι λιγότερο θεαματικές, χρειάζονται πιο συστηματική προσπάθεια, ακόμη και καλλιέργεια άλλης νοοτροπίας. Και, κυρίως, το όφελος από την επιλογή τους δεν είναι μετρήσιμο κατά κύριο λόγο σε χρήμα (αν και είναι πιο οικονομικές, τελικά), αλλά σε ποιότητα ζωής, άμεσα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Προσφύγαμε στην Οικολογική Εταιρία Ανακύκλωσης και στην Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στους ΟΤΑ, για να συζητήσουμε τις λύσεις που προτείνουν και τους λόγους που τις φέρνουν σε αντίθεση με τις επιλογές της κυβέρνησης, οι οποίες οδηγούν στη θερμική επεξεργασία (καύση) με όλες τις επιπτώσεις που αυτή θα έχει στην τσέπη μας και στο περιβάλλον.
Χ. Γ.



ΣΥΝΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ Ο ΝΙΚΟΣ ΑΝΔΡΙΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΙ Η ΜΑΙΡΗ ΦΩΤΕΙΝΟΥ



ΠΙΟ ΧΑΜΗΛΟ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΩΝ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ ΛΥΣΕΩΝ
Διαλέγουν την πιο ακριβή
και πιο βλαπτική μέθοδο



ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΦΙΛΙΠΠΟ ΚΙΡΚΙΤΣΟ*



Το μέγεθος του προβλήματος της διαχείρισης των απορριμμάτων εξαρτάται και από το μέγεθος του αρχικού όγκου τους. Υπάρχει τελικά κάποιος τρόπος να περιοριστεί στην πηγή, πριν καταλήξει στους κάδους απορριμμάτων και στη συνέχεια στους ΧΥΤΑ;
Φυσικά και υπάρχει, και εμπεριέχεται μέσα σε όλες τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στον εθνικό σχεδιασμό και στις υποχρεώσεις της Ελλάδας. Και αυτό έχει να κάνει κυρίως με την ανακύκλωση, η οποία σημαίνει διαλογή στην πηγή. Και η πρόταση που έχουν κάνει οι οικολογικές οργανώσεις είναι να μπούνε 4 κάδοι παντού: ο ένας για το χαρτί, ο άλλος για τα υπόλοιπα ανακυκλώσιμα, -δηλαδή πλαστικό, γυαλί, μέταλλα-, ο τρίτος για τα οργανικά και ο τέταρτος για τα υπολείμματα. Οπότε ο πρώτος μπορεί να πηγαίνει κατευθείαν στη χαρτοβιομηχανία χωρίς διαλογή για ανακύκλωση, ο δεύτερος θα πηγαίνει στα κέντρα διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών για διαλογή και μετά για ανακύκλωση, ο τρίτος κάδος με τα οργανικά θα πηγαίνει σε μονάδες κομποστοποίησης, που είναι και οι πιο φτηνές μέθοδοι, και ο τέταρτος κάδος θα πηγαίνει για βιομηχανική διαχείριση σε κέντρα μηχανικού διαχωρισμού που υπάρχουν, όπως είναι στην Αττική και σε άλλα μέρη, και από εκεί και πέρα τα υπολείμματα θα πηγαίνουν σε ΧΥΤΑ. Έτσι, αντί να πάμε κατευθείαν για βιομηχανική διαχείριση ή για ΧΥΤΑ το σύνολο των απορριμμάτων, μπορούμε να περιορίσουμε την ποσότητα κατά 70 και το 80%.


Ποια η θέση της Οικολογικής Εταιρίας Ανακύκλωσης για την καύση, την πυρόλυση, αυτές τις μεθόδους διαχείρισης των απορριμμάτων;
Όπως σας είπα, η διαλογή στην πηγή μπορεί να εκτρέψει πάρα πολλές ποσότητες, οι οποίες θα πήγαιναν για θερμική επεξεργασία, δηλαδή καύση, πυρόλυση και αεριοποίηση. Γι’ αυτό υπάρχει και μεγάλη αντίθεση απέναντι σε αυτές τις τεχνολογίες και τη διαλογή στην πηγή. Αντιδρούν τα οργανωμένα συμφέροντα απέναντι σε αυτές τις επιλογές. Αυτές οι τεχνολογίες είναι οι πιο ακριβές, να το πούμε ξεκάθαρα. Και αν περάσουμε στην επιλογή η οποία γίνεται στην Αττική ή σε άλλα μέρη, δηλαδή της βιολογικής ξήρανσης, η οποία είναι αποξήρανση και τεμαχισμός των σκουπιδιών για να πάνε για καύση, αυτή η μέθοδος είναι πιο ακριβή από την σκέτη καύση. Αυτό φαίνεται και από τη διεθνή εμπειρία, όπου βλέπουμε ότι το κόστος είναι πολύ μεγαλύτερο, αλλά και από τις προσεγγίσεις τις οικονομικές που έχουμε κάνει στην Ελλάδα.


Υπάρχουν πόροι για να προωθηθεί μια εναλλακτική μέθοδος, γιατί ακούμε για συμπράξεις με τον ιδιωτικό τομέα. Τα δημοτικά τέλη που πληρώνει ο πολίτης, το κάθε νοικοκυριό, δεν αρκούν;
Σήμερα ο ένας τόνος απορριμμάτων κοστίζει για τους δήμους από 150 με 200 ευρώ. Από αυτό το κόστος, ένα πολύ μικρό μέρος είναι η τελική διαχείριση σε χώρους ταφής. Στην Αττική είναι 40 ευρώ από αυτά τα 200 περίπου. Εάν πάμε για καύση ή για βιολογική ξήρανση και καύση, έχουμε υπολογίσει στην Αττική ότι αυτό το 40 που είναι η τελική διαχείριση θα γίνει 180 τουλάχιστον ευρώ. Αν πάμε στην λογική της διαλογής στην πηγή και στην κομποστοποίηση σαν βασική τεχνολογία, τότε μιλάμε για 70 ευρώ τον τόνο η τελική διαχείριση. Το 40 θα γίνει 70, δηλαδή θα έχουμε μια αύξηση, η οποία θα αντισταθμιστεί από τα πολύ καλύτερα αποτελέσματα. Αν πάμε στη θερμική επεξεργασία θα έχουμε πολύ μεγάλη αύξηση. Τότε τα χρήματα δε φτάνουν. Οπότε πρέπει ένα μέρος να χρηματοδοτηθεί από δημόσιους πόρους, δηλαδή ευρωπαϊκούς και εθνικούς, και το υπόλοιπο να το βάλουνε ιδιώτες. Άρα μπαίνουν οι ιδιώτες επειδή επιλέγουμε τις ακριβές λύσεις. Και βέβαια ο ιδιώτης, όταν θα βάλει αρκετά εκατομμύρια, θα δεσμεύσει τις τοπικές κοινωνίες για τουλάχιστον 25 χρόνια. Είδαμε τη σύμβαση που βγήκε στην Κοζάνη τώρα που είναι για 27 χρόνια, για να μπορέσει να αποσβέσει το κεφάλαιο που έχει επενδύσει. Ενώ άμα πάμε στις λύσεις που προτείνουμε εμείς, φτάνουνε οι εθνικοί πόροι για να γίνει, και μαζί με τους ευρωπαϊκούς μπορούμε να υλοποιήσουμε, με δημόσιο χαρακτήρα, αυτή την τελική διαχείριση.


Στην περίπτωση που καταφύγει, κακώς, κάποιος δήμος στην καύση, δεν θα πρέπει να παρέχει όλο και περισσότερη ποσότητα απορριμμάτων επί 27 χρόνια, για παράδειγμα; Τι γίνεται στη περίπτωση που δεν υπάρχει αυτή η ποσότητα;
Ένας επενδυτής ιδιώτης ο οποίος θα βάλει τα λεφτά του, θα βάλει τέτοιες ρήτρες μέσα στη συμφωνία για να διασφαλιστεί, ώστε αν μετά από 5 ή 10 χρόνια αποφασίσει ο δήμος να κάνει πιο πολλή ανακύκλωση και δεν θα έχει ποσότητες απορριμμάτων σταθερές, τότε θα πληρώσουμε ποινικές ρήτρες. Άρα είμαστε δεσμευμένοι απέναντι σε αυτές τις συμφωνίες για αρκετές δεκαετίες, γι’ αυτό και θα πρέπει να προσέξουμε πάρα πολύ αυτές τις επιλογές, οι οποίες οδηγούν σε πολύ μεγάλη αύξηση της τελικής διαχείρισης. Αυτό το κόστος θα μετακινηθεί στα δημοτικά τέλη, άρα θα πληρώσουν οι δημότες. Εμείς πιστεύουμε ότι μπορούμε να το αποφύγουμε, είναι αυτοκτονία να πάμε στις ακριβές λύσεις και μάλιστα χωρίς να έχουμε εξετάσει καθόλου κατά τόπους τους περιφερειακούς σχεδιασμούς τις οικονομικές επιλογές που έχουμε.


Και κάτι τελευταίο. Είδαμε στον δήμο της Ελευσίνας το πρόγραμμα “Πληρώνω όσο πετάω”. Μπορείτε να μας πείτε δύο λόγια για αυτό;
Αυτό είναι ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα, που το κάνουμε εμείς σαν Οικολογική Ανακύκλωση μαζί με τον δήμο Αθήνας, και με άλλους φορείς, όπως το Πολυτεχνείο. Προσπαθούμε να αλλάξουμε τον τρόπο που πληρώνουμε. Είτε αυτό αφορά το δήμο, είτε κάθε νοικοκυριό. Να συνδέσουμε δηλαδή τα δημοτικά τέλη με την ποσότητα και όχι με τα τετραγωνικά που έχει το σπίτι μας. Έτσι ο κόσμος έχει κίνητρο να συμμετέχει πιο πολύ στην ανακύκλωση, στην οικιακή κομποστοποίηση, στην πρόληψη, στον τρόπο που αγοράζουμε τα προϊόντα ώστε να μην παράγουμε μετά σκουπίδια. Το έχουμε δει στην Ευρώπη όπου εφαρμόζεται, ότι τελικά το συνολικό κόστος διαχείρισης μειώνεται, άρα ωφελούνται όλοι οι δημότες, και τελικά γίνεται και πιο δίκαιος ο καταμερισμός των δημοτικών τελών.

*Ο Φ. Κιρκίτσος είναι πρόεδρος της Οικολογικής Εταιρίας Ανακύκλωσης.




ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΙΔΙΩΤΕΣ, ΠΙΟ ΠΟΛΛΑ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΚΕΡΔΗ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΘΩΜΑ ΜΠΙΖΑ*

Δέσμια εργολαβικών συμφερόντων η κυβέρνηση

Οι δήμοι της Δυτικής Μακεδονίας είδαμε ότι προχωρούν σε ανάθεση της διαχείρισης των απορριμμάτων μέσα από σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ). Θεωρείτε πιθανή την κίνηση και άλλων δήμων προς αυτή την κατεύθυνση; Για ποιους λόγους η ΠΟΕ-ΟΤΑ τη θεωρεί απαράδεκτη;
Θα πρέπει οι εργαζόμενοι στους ΟΤΑ αλλά και οι δημότες, που θα κληθούν να πληρώσουν αυτή την πολιτική, να γνωρίζουν πολύ καλά τι σημαίνει ΣΔΙΤ στη διαχείριση των απορριμμάτων. Το έχουν ήδη γνωρίσει στις εθνικές οδούς με τα πανάκριβα διόδια, την Αττική οδό κλπ. Σήμερα που τα μεγάλα δημόσια έργα δεν υπάρχουν πια, η μεγάλη «μπίζνα» είναι η διαχείριση των απορριμμάτων.
Να το πούμε απλά. Το κράτος αυτή την στιγμή επιλέγει τον πιο ακριβό τρόπο διαχείρισης που είναι η επεξεργασία των σύμμεικτων απορριμμάτων με βιοξήρανση - καύση και κομποστοποίηση , ακριβώς για να δηλώσει οικονομική αδυναμία και να βάλει στο παιχνίδι της διαχείρισης το ιδιωτικό κεφάλαιο.
Τα ιδιωτικά κεφάλαια θα αποσβεσθούν από τα τέλη των ΑΠΕ (ανανεώσιμων πηγών ενέργειας) και από τα «τέλη εισόδου», που θα πληρώνουν για τα σκουπίδια τους οι δήμοι στους ιδιώτες που θα διαχειρίζονται τις μονάδες επεξεργασίας και τους ΧΥΤΥ.
Με τους υπολογισμούς της ΠΟΕ-ΟΤΑ , το κόστος της διαχείρισης θα εκτιναχθεί από 40 ευρώ τον τόνο σε πάνω από 300 ευρώ τον τόνο. Θεωρούμε λοιπόν όχι απλά απαράδεκτη αλλά εγκληματική αυτή την κίνηση που υλοποιεί την κυβερνητική πολιτική στον τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων.


Η συγκεκριμένη σύμβαση προβλέπει διάρκεια 27 ετών. Μια τέτοια δέσμευση δεν αποτελεί ουσιαστικά ανασταλτικό παράγοντα στην εφαρμογή νέων προηγμένων τεχνολογιών μελλοντικά;
Δεν τους ενδιαφέρει καθόλου αυτό το εύλογο ερώτημα. Οι μέθοδοι διαχείρισης που επιλέγονται είναι ήδη ξεπερασμένες , είναι πανάκριβες και είναι οι λιγότερο φιλικές στο περιβάλλον. Αρκεί να σας πω πως η ΡΑΕ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας), αλλά και ο αρμόδιος κοινοτικός επίτροπος μετά από ερώτηση του ευρωβουλευτή Ν. Χουντή, δέχονται πως το υλικό που θα παράγεται προς καύση για ενεργειακή αξιοποίηση «πρέπει να προέρχεται από 100% βιοαποδομήσιμο κλάσμα αστικών απορριμμάτων», κάτι το οποίο είναι αδύνατο να επιτευχθεί με τα εργοστάσια μηχανικής ανακύκλωσης και βιοξήρανσης σύμμεικτων απορριμμάτων που προωθεί σήμερα η κυβέρνηση. Η κυβέρνηση δεν είναι αφελής. Απλά είναι δέσμια των εργολαβικών συμφερόντων.


Συχνά προβάλλεται ως δικαιολογία για τη σύναψη συμβάσεων με τη μορφή ΣΔΙΤ ή με πλήρη παραχώρηση σε ιδιώτες επιχειρηματίες η έλλειψη οικονομικών πόρων για τη χρηματοδότηση των απαιτούμενων έργων.
Οι δημότες με τα δημοτικά τέλη πληρώνουν με το παραπάνω το μερίδιο που τους αναλογεί για τη διαχείριση των απορριμμάτων. Η ΠΟΕ-ΟΤΑ αλλά και η πλειοψηφία των φορέων που απασχολούνται με τη διαχείριση των Στερεών Αποβλήτων συγκλίνουν σε ένα πράσινο, ρεαλιστικό, εναλλακτικό σχέδιο που βασίζεται στην πρόληψη, στη διαλογή στην πηγή, στην ανακύκλωση, στην οικιακή και κοινοτική κομποστοποίηση προδιαλεγμένων απορριμμάτων, που είναι άμεσα υλοποιήσιμο και βρίσκεται στην καρδιά της πράσινης ανάπτυξης, δημιουργώντας πολύ περισσότερες θέσεις εργασίας, ικανοποιώντας όλες τις νομικές υποχρεώσεις της χώρας, είναι κοινωνικά αποδεκτό και σαφέστατα πολύ πιο οικονομικό.
Όμως αυτό το σχέδιο έχει ένα «ελάττωμα». Θέλει η διαχείριση να έχει δημόσιο χαρακτήρα και αυτό δεν εξυπηρετεί τα εργολαβικά συμφέροντα και όσους τα υπηρετούν.

*Ο Θωμάς Μπιζάς είναι μέλος του γενικού συμβουλίου της ΠΟΕ-ΟΤΑ



ΓΛΩΣΣΑΡΙ



Επαναχρησιμοποίηση: Είναι ο διαχωρισμός των υλικών που είναι δυνατόν να ξαναχρησιμοποιηθούν χωρίς νέα επεξεργασία (π.χ. φιάλες αναψυκτικών και ποτών). Πέρα, όμως, από αυτά συχνά μπορούν να ξαναχρησιμοποιηθούν, με μικρές έστω επισκευές, ηλεκτρικές συσκευές, έπιπλα, είδη ρουχισμού κ.λπ.

Καύση: Μορφή θερμικής επεξεργασίας των απορριμμάτων, που καίγονται για να παράξουν θερμική ενέργεια. Κρίνεται ευρύτατα ασύμφορη, λόγω υψηλότατου κόστους, και βλαπτική, λόγω εκπομπής επικίνδυνων αερίων κατά την καύση και λόγω της τοξικής στάχτης που μένει ως κατάλοιπο.

Κομποστοποίηση: Αφορά τα οικιακά οργανικά απόβλητα (35%-50% των απορριμμάτων) και τα προϊόντα του κλαδέματος. Μπορεί να γίνει σε οικιακή κλίμακα ή δημοτική μειώνοντας σημαντικά τον όγκο των διαχειρίσιμων απορριμμάτων και παρέχοντας σημαντικό οικονομικό και κοινωνικό όφελος από τη διάθεση του εδαφοβελτιωτικού κομπόστ για οικιακή χρήση ή για βελτίωση αγροτικών – δασικών εδαφών.

Πρόληψη: Αφορά ενέργειες που μπορούν να γίνουν με στόχο τη μείωση του αρχικού όγκου απορριμμάτων. Αντικείμενό της είναι η γενικότερη επέμβαση στη φάση της παραγωγής – συσκευασίας – εμπορίας με στόχο τον περιορισμό των άχρηστων υλικών που επιβαρύνουν τον αρχικό όγκο.
Συνδέεται, όμως, και με τα δημοτικά τέλη, καθώς η σύνδεσή τους με τον όγκο απορριμμάτων που παράγει κάθε νοικοκυριό, μπορεί να συντελέσει στη μείωση του όγκου τους. Η αρχή, όμως, «πληρώνω όσο πετάω» συνιστά και επιφυλάξεις, γιατί αφενός είναι δύσκολο να μετρηθεί με ακρίβεια ο όγκος κάθε νοικοκυριού, αφετέρου υπάρχει κίνδυνος να μειωθούν τα έσοδα από τα δημοτικά τέλη, κυρίως από επιχειρήσεις με εγκαταστάσεις πολλών τετραγωνικών, αλλά με μικρό σχετικά όγκο απορριμμάτων.

Πυρόλυση-αεριοποίηση: Δεν θεωρούνται δόκιμες μέθοδοι επεξεργασίας αστικών στερεών αποβλήτων, γι’ αυτό και δεν υπάρχει σχετική εγκατάσταση στην ΕΕ, παρά τις προσπάθειες που γίνονται από τη δεκαετία του 1970.

Πρωτοβουλία συνεννόησης για το ζήτημα της διαχείρισης των αστικών αποβλήτων.

Δευτέρα 31 Γενάρη, στις 7.30 μ.μ.


Πρόσκληση

Η διαχείριση των αποβλήτων ένα διαρκές πεδίο συγκρούσεων – εμείς τι κάνουμε;

Τα όσα γίνονται στην Κερατέα το τελευταίο διάστημα είναι το πιο πρόσφατο επεισόδιο μιας σειράς αντιπαραθέσεων και συγκρούσεων, που έχουν στο επίκεντρο το ζήτημα της διαχείρισης των αστικών αποβλήτων. Τα παραδείγματα είναι πολλά: η Λευκίμη της Κέρκυρας, το Ελληνικό των Ιωαννίνων, η Μαυροράχη και οι Ταγαράδες στη Θεσσαλονίκη, το Γραμματικό της Αττικής, το Αλιβέρι, η Θήβα, η Μάνδρα λίγο πιο παλιά κ.ά..

Απέναντι σε αυτά τα γεγονότα, οι περισσότεροι από όλους εμάς, που συμμετέχουμε στο περιβαλλοντικό κίνημα, μέσα από κινήσεις πολιτών, κινήματα πόλης, αυτοδιαχειριζόμενα σχήματα κλπ., κινούμαστε με έναν αυθορμητισμό, που υπαγορεύεται κυρίως από κριτήρια αλληλεγγύης και συμπαράστασης. Χωρίς, συνήθως, να μπαίνουμε στα πιο “βαθιά” νερά της αντιπαράθεσης με το συνολικό σχεδιασμό που υλοποιείται, αυτή τη στιγμή. Ένα σχεδιασμό, που, στην Αττική για παράδειγμα, υλοποιείται με μια σειρά παράλληλων (με τη Κερατέα και το Γραμματικό) αποφάσεων και δραστηριοτήτων, όπως: η οριστικοποίηση της απόρριψης της λυματολάσπης της Ψυτάλλειας στη Φυλή, η έγκριση περιβαλλοντικών όρων των νέων εγκαταστάσεων μηχανικής ανακύκλωσης και της μηχανικής διαλογής και βιολογικής ξήρανσης στη Φυλή και, τέλος, η παράτυπη και εν κρυπτώ υπογραφή της προγραμματικής σύμβασης (μεταξύ της αποκεντρωμένης διοίκησης Αττικής και του ΕΣΔΚΝΑ) για τις εγκαταστάσεις που προαναφέρθηκαν.

Μια ομάδα πολιτών, από διάφορες περιοχές της Αττικής, αισθανόμαστε την ανάγκη να μιλήσουμε πιο συνολικά και, ίσως, πιο πολιτικά γι αυτά τα ζητήματα. Καθώς, επίσης, και την ανάγκη να βρούμε μια κοινή “γλώσσα”, στα ζητήματα της διαχείρισης των αστικών αποβλήτων, με άλλους ενεργούς πολίτες και συλλογικότητες της Αττικής. Για το λόγο αυτό αναλαμβάνουμε μια πρωτοβουλία συζήτησης και συνεννόησης, ανάμεσα σε όλους όσους συμμερίζονται αντίστοιχες ανησυχίες και προβληματισμούς. Σαν πρώτο βήμα, σε αυτήν την κατεύθυνση, έχουμε επιλέξει να οργανώσουμε μια πρώτη συνάντηση ανταλλαγής απόψεων.

Το σημείο της συνάντησής μας είναι τα γραφεία του συλλόγου "Ιερά οδός", που βρίσκονται:
Πλαστήρα 53, Αιγάλεω - (Τέρμα ΜΕΤΡΟ Αιγάλεω - έξοδος Σταυρωμένου - απέναντι από το κολυμβητήριο Αιγάλεω)

η ομάδα πρωτοβουλίας

Γιάννης Βέλλης - Τάσος Κεφαλάς - Γιώργος Κόκκινος - Καίτη Παναγιωτοπούλου
Πάνος Τότσικας - Κώστας Φωτεινάκης - Χρήστος Χρηστάκης

ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ ΑΠΟ 4 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ

Open publication - Free publishing - More xyta

Διαχείριση των απορριμμάτων

Η διαχείριση των απορριμμάτων αποτελεί ένα από τα πλέον σύνθετα και δύσκολα προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει η χώρα μας, όπως και κάθε σύγχρονη κοινωνία.
Με τα σημερινά δεδομένα, στη χώρα μας παράγουμε κάθε χρόνο περίπου 4.8 εκατομμύρια τόνους αστικών στερεών απορριμμάτων (απορρίμματα που προέρχονται από κατοικίες και εμπορικές δραστηριότητες), χωρίς να συμπεριλαμβάνονται στις ποσότητες αυτές τα απόβλητα της γεωργίας, του οικοδομικού τομέα και της βιομηχανίας.
Αυτό σημαίνει ότι κάθε κάτοικος αυτής της χώρας παράγει κατά μέσο όρο 480 κιλά αστικά απορρίμματα ετησίως.
Επισημαίνεται ότι η Περιφέρεια Αττικής παράγει περίπου 39% της συνολικής ποσότητας, ακολουθούμενη από την Κ. Μακεδονία (16%), με το 9% να παράγεται μόνο στο Νομό Θεσσαλονίκης.
Τα τελευταία χρόνια λόγω της ανάπτυξης των μεγάλων αστικών κέντρων, της συνεχούς αύξησης του τουριστικού ρεύματος, της ανόδου του βιοτικού επιπέδου και κατ’ επέκταση της αλλαγής των καταναλωτικών συνηθειών παρατηρείται μια τάση σημαντικής αύξησης της παραγωγής των αστικών απορριμμάτων, με ταυτόχρονη αλλαγή της ποιοτικής τους σύστασης (αύξηση των επικίνδυνων και τοξικών απορριμμάτων, εμφάνιση σύνθετων υλικών συσκευασίας, κλπ), ενώ παράλληλα παρατηρείται όλο και μεγαλύτερο πρόβλημα στην εξεύρεση και αποδοχή χώρων για τη διαχείρισή τους.
Εκτός αυτού, μεγάλες ποσότητες χρήσιμων υλικών όπως χαρτί, γυαλί, αλουμίνιο, πλαστικό, μέταλλα, ξύλο χάνονταν, ενώ θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν είτε με την επαναχρησιμοποίησή τους είτε με την ανακύκλωση και τη χρήση τους σε νέες εφαρμογές, εξοικονομώντας έτσι τεράστιες ποσότητες πρώτων υλών και ενέργειας.
Οι σύγχρονες αντιλήψεις και πρακτικές για τη διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων υπαγορεύουν πλέον σχεδιασμό και υλοποίηση ολοκληρωμένων συστημάτων, με βασικούς στόχους την αειφορία και την αποτελεσματική διαχείριση και εξοικονόμηση φυσικών πόρων και ενέργειας.
Το κέντρο βάρους έχει μετατοπιστεί καθαρά προς την πρόληψη της παραγωγής αποβλήτων, την ανακύκλωση και προς την μείωση των επικίνδυνων συστατικών των αποβλήτων.
Σήμερα, οι βασικοί άξονες της πολιτικής διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων στη χώρα μας, διαμορφούμενες σε συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία και τη σύγχρονη επιστημονική γνώση, προσδιορίζονται ιεραρχικά ως ακολούθως:

Πρόληψη της παραγωγής απορριμμάτων

• Ανάλυση κύκλου ζωής προϊόντων (ΑΚΖ)
• περιβαλλοντικός σχεδιασμός προϊόντος
• νέοι τρόποι παραγωγής,
• περιορισμός της χρήσης επικίνδυνων ουσιών, μείωση της κατανάλωσης,
• επιλεκτική κατανάλωση με στόχο τη μείωση των απορριμμάτων που προορίζονται για τελική απόθεση.

Επαναχρησιμοποίηση υλικών, όπου αυτό είναι εφικτό
Ανακύκλωση υλικών (παραγωγή δευτερογενών υλικών) & αξιοποίηση αποβλήτων για παραγωγή ενέργειας

Ασφαλής τελική διάθεση σε οργανωμένους χώρους υγειονομικής ταφής.
Στη χώρα μας η διαδικασία της ανακύκλωσης μέχρι πριν από λίγο καιρό εφαρμόζονταν σε περιορισμένη κλίμακα, κυρίως στα πλαίσια επιχειρηματικής δραστηριότητας (με έμφαση στα βιομηχανικά υποπροϊόντα - scrap, χαρτί και γυαλί) και πρωτοβουλιών περιβαλλοντικών οργανώσεων και ευαισθητοποιημένων κοινωνικών ομάδων.
Το πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ διαμόρφωσε μια νέα πολιτική διαχείρισης των αστικών αποβλήτων, σε συμφωνία με την ευρωπαϊκή Νομοθεσία και τη σύγχρονη επιστημονική γνώση.
Τον Αύγουστο του 2001 ψηφίστηκε στη Βουλή ο Νόμος 2939 (ΦΕΚ 179 Α) που ρυθμίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων από τις συσκευασίες και καθορίζει τους βασικούς άξονες για τη διαχείριση μιας σειράς άλλων προϊόντων μετά τη χρήση τους, όπως τα χρησιμοποιημένα ελαστικά αυτοκινήτων, τα οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής, τα απόβλητα ηλεκτρικών & ηλεκτρονικών συσκευών, τις χρησιμοποιημένες μπαταρίες & συσσωρευτές, τα χρησιμοποιημένα λιπαντικά έλαια, μπάζα κ.α, ενώ οι ειδικότερες προϋποθέσεις και οι όροι διαχείρισης τους προσδιορίζονται σε επί μέρους Π.Δ που έχουν δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως το 2004.

Με τη νέα νομοθεσία επιβάλλεται

• Η χωριστή συλλογή των παραπάνω απορριπτόμενων προϊόντων από τα λοιπά οικιακά απόβλητα και η επιστροφή τους σε ειδικά σημεία συλλογής που οργανώνονται για το σκοπό αυτό, χωρίς την οικονομική επιβάρυνση του καταναλωτή. Είναι επομένως ιδιαίτερα σημαντική η συμμετοχή του πολίτη στην επιτυχία της νέας προσπάθειας που θα οδηγήσει στην αναβάθμιση της ποιότητας του περιβάλλοντος και στην προστασία της δημόσιας υγείας.
  
• Η ευθύνη του παραγωγού (συσκευαστή, εισαγωγέα, κατασκευαστή) των παραπάνω προϊόντων, για την οργάνωση και τη χρηματοδότηση των εργασιών εναλλακτικής διαχείρισης (οργάνωση σημείων συλλογής με τη συμμετοχή των ΟΤΑ, μεταφορά των αποβλήτων σε εγκεκριμένες εγκαταστάσεις διαλογής/επεξεργασίας, επαναχρησιμοποίηση των προϊόντων, ανακύκλωση & αξιοποίηση και ασφαλής διάθεση των υπολειμμάτων σε οργανωμένους χώρους διάθεσης).
  
  
• Επιπλέον καθορίζονται ποσοτικοί στόχοι αξιοποίησης/ ανακύκλωσης για κάθε ρεύμα αποβλήτων που πρέπει να επιτευχθούν μέχρι το τέλος του 2006

Για την εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας οι παραγωγοί των συσκευασιών και των «άλλων προϊόντων» έχουν οργανώσει συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης, τα οποία λειτουργούν με έγκριση του Υπουργού.

Η ανακύκλωση σήμερα

Η ανακύκλωση των οικιακών απορριμμάτων, δηλαδή των συσκευασιών, του έντυπου υλικού, των αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, του οργανικού κλάσματος από τα εργοστάσια διαλογής, καθώς και των ηλεκτρικών στηλών, ανέρχεται σήμερα στο 25%, έναντι 6% που ήταν το 2004.
	Η ετήσια μείωση του όγκου των αποβλήτων συνολικά από την ανακύκλωση των οικιακών αλλά και άλλων ρευμάτων (ΟΤΚΖ, Λάστιχα, Λιπαντικά Έλαια, Συσσωρευτές), εκτιμάται σε 5,2 εκατ. κυβικά μέτρα.

Επίσης, η εξοικονόμηση ενέργειας ανέρχεται σε 2.600.000 GJ, ενώ η μείωση των εκπομπών και ιδιαίτερα του CO2 (φαινόμενο του θερμοκηπίου) είναι της τάξης των 360.000 τόνων ανά έτος.

Τα οφέλη της ανακύκλωσης δεν είναι μόνο περιβαλλοντικά, αλλά και οικονομικά, τεχνικά και κοινωνικά. Ενδεικτικά σημειώνονται τα εξής:

• Εξοικονόμηση χώρων ταφής απορριμμάτων
• Εξοικονόμηση ενέργειας
• Λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα
• 1200 νέες θέσεις εργασίας
  

Με το Νόμο 2939/01 η πολιτική διαχείρισης των απορριμμάτων δεν αποτελεί μόνο αντικείμενο μιας τεχνικής διαδικασίας αλλά επιπλέον κοινωνικής και πολιτικής. Απαιτείται συνολική και ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του προβλήματος. Απαιτούνται αλλαγές στις κοινωνικές συμπεριφορές και νοοτροπίες.

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση στην οποία ανήκει η αρμοδιότητα της διαχείρισης των απορριμμάτων, οφείλει να προσαρμόσει την πολιτική της στις νέες μεθόδους διαχείρισης, να τηρήσει τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την εφαρμογή της νέας νομοθεσίας για την εφαρμογή της εναλλακτικής διαχείρισης , να συνεργασθεί με τα εγκεκριμένα συστήματα και να αναλάβει ενεργό ρόλο στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού στις νέες συνθήκες.

Aπο:www.minenv.gr/

Σε βάρος της Ελλάδας προσφεύγει η Κομισιόν για τον Ασωπό

Προειδοποιητική επιστολή απέστειλε στην Ελλάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καλώντας την να υλοποιήσει την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, σχετικά με τους παράνομους χώρους υγειονομικής ταφής. Την ίδια στιγμή, όπως σημείωσε ανέφερε ο επίτροπος Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Γιάνες Ποτότσνικ, απαντώντας σε ερώτηση του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκου Χουντή, η Κομισιόν έχει κινήσει νομική διαδικασία σε βάρος της Ελλάδας για τη ρύπανση του Ασωπού.
Σύμφωνα με τον Ευρωπαίο Επίτροπο, η Ελλάδα δεν έχει κατορθώσει μέχρι στιγμής να θεσπίσει τα αναγκαία σχέδια και προγράμματα για την επίτευξη της καλής κατάστασης όλων των υδάτων, ούτε τα έχει κοινοποιήσει στην Επιτροπή όπως προβλεπόταν μέχρι τις 22 Μαρτίου 2010.
Ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ επισήμαινε στην ερώτησή του την επιδημιολογική μελέτη, που αφορούσε τη θνησιμότητα των κατοίκων του Δήμου Οινοφύτων και το συμπέρασμα της πως η κυριότερη αιτία αύξησης θανάτων από σπάνιες μορφές καρκίνου είναι η περιεκτικότητα εξασθενούς χρωμίου στο νερό.
Σχετικά με την καταδίκη της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων, ο κ. Χουντής ζητούσε να μάθει για τα συμπεράσματα με βάση την έκθεση της Ελλάδας για το διάστημα 2005-2007, αν οι ελληνικές αρχές έχουν χαρακτηρίσει το χρώμιο ως εθνικό σημαντικό ρύπο και καλούσε την επιτροπή να πάρει μέτρα για την αποτελεσματική προστασία του περιβάλλοντος και των πολιτών από το εξασθενές χρώμιο.
Παράλληλα, έπειτα από αίτημα του Γιάνες Ποτότσνικ, η Επιτροπή αποφάσισε να αποστείλει στην Ελλάδα συμπληρωματική προειδοποιητική επιστολή για τις παράνομες χωματερές που εξακολουθούν να λειτουργούν στη χώρα. Σε περίπτωση που οι ελληνικές αρχές δεν ενεργήσουν, η Επιτροπή ενδέχεται να αποφασίσει να προσφύγει στο Δικαστήριο και να ζητήσει την επιβολή χρηματικών προστίμων.
Το 2005, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο καταδίκασε την Ελλάδα, επειδή δεν έλαβε επαρκή μέτρα για την παύση λειτουργίας όλων των παράνομων χωματερών και την αποκατάστασή τους. Ωστόσο εξακολουθούν να λειτουργούν στη χώρα αρκετές εκατοντάδες παράνομων χωματερών.
Η υπόθεση αφορά παράνομες χωματερές οι οποίες εξακολουθούν να λειτουργούν στην Ελλάδα κατά παράβαση της κοινοτικής νομοθεσίας για τα απόβλητα.
Σύμφωνα με το αρχικό χρονοδιάγραμμα, μέχρι το τέλος του 2008, έπρεπε να έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας και να έχουν αποκατασταθεί όλες οι παράνομες χωματερές. Τον Απρίλιο του 2009, εστάλη στην Ελλάδα προειδοποιητική επιστολή η οποία υπενθύμιζε στις ελληνικές αρχές τις υποχρεώσεις τους.
Από με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία που διαθέτει η Επιτροπή, προκύπτει ότι εξακολουθούν να λειτουργούν περίπου 316 παράνομες χωματερές και 429 βρίσκονται ακόμα σε διαδικασία αποκατάστασης.

Aπο: www.tvxs.gr