Παρασκευή 23 Δεκεμβρίου 2011

Greenpeace: Γιατί όλοι μαζί, μπορούμε να καταφέρουμε πολλά!


Greenpeace Ελλάδα | Λογότυπο

Χρυσαυγή - Νηπιαγωγός

Γιατί στηρίζω τη δράση της Greenpeace

Είμαι νηπιαγωγός και η καθημερινότητα μου είναι τα παιδιά. Καθημερινά τους μιλάω για τη σωστή διατροφή, την ομορφιά των θαλασσών μας και τη μαγεία της φύσης που μας περιβάλλει. Ανησυχώ όμως ότι όλα αυτά δεν θα προλάβουν να τα δουν και να τα γνωρίσουν καθώς θα μεγαλώνουν, αν εμείς οι μεγάλοι δεν κάνουμε κάτι άμεσα για να τα προστατεύσουμε.
Γι αυτό και στηρίζω τη δράση της Greenpeace εδώ και 7 χρόνια. Γιατί η Greenpeace είναι μία ανεξάρτητη οργάνωση, που δέχεται δωρεές μόνο από απλούς πολίτες σαν κι εμένα. Αναλαμβάνει δράση για τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά προβλήματα και φέρνει αποτελέσματα, χάρη και στη δική μου βοήθεια.
Γιατί όλοι μαζί, μπορούμε να καταφέρουμε πολλά!

Κάνε κι εσύ μια δωρεά στη Greenpeace



Σας ευχόμαστε καλές γιορτές
και μία καλύτερη χρονιά για το περιβάλλον
και τα παιδιά μας. 

WWF Greece : Θα βρεθούμε κι εκεί αν χρειαστεί!




Φέτος το WWF κλείνει 50 χρόνια δράσης!
  • Στην παγωμένη Αρκτική, αλλά και στο Αιγαίο πέλαγος
  • Στον καταπράσινο Αμαζόνιο, αλλά και στον Αχελώο
  • Στα μακρινά Ιμαλάια, αλλά και στην Πάρνηθα
  • Στην προστασία της τίγρης, αλλά και της καρέττα-καρέττα
  • Στα δάση του τροπικού Βόρνεο, αλλά και της Πίνδου
  • Στη μάχη ενάντια στην κλιματική αλλαγή…
...και όπου χρειαστεί, για να κρατήσουμε ζωντανό τον πλανήτη μας.

Είναι μια δύσκολη χρονιά, για όλους. Ξέρεις ότι σε χρειαζόμαστε.

Με 5€ το μήνα, μας δίνεις τη δύναμη να συνεχίσουμε τον αγώνα μας... 

Τετάρτη 23 Νοεμβρίου 2011

Πρόταση διαχείρισης απορριμμάτων . Τα σκουπίδια μπορούν να δημιουργήσουν όφελος και θέσεις εργασίας

Πρόταση για τη διαχείριση των απορριμμάτων στην Στερεά Ελλάδα που συζητήθηκε σε συνάντηση που έγινε με τους Δημάρχους και τις περιφερειακές παρατάξεις της Στερεάς. Η πρόταση κινείται στη φιλοσοφία της αποκεντρωμένης διαχείρισης που αναπτύχθηκε και στα πλαίσια της πρωτοβουλίας συνεννόησης και νομίζω ότι μπορεί να προσαρμόζεται και σε άλλες περιφέρειες ανάλογα.
Προς το παρόν εκφράστηκε η διάθεση των δημάρχων να μην προχωρήσουν σε ΣΔΙΤ και σε ιδιωτικοποίηση των σκουπιδιών σύμφωνα με τις διακυρήξεις Κουκουλόπουλου. Ωστόσο χρειάζεται τοπική κινητοποίηση προκειμένου να προχωρήσουν λύσεις περιβαλλοντικά ασφαλείς και κοινωνικά επωφελείς γιατί το διαφαινόμενο αδιέξοδο που συνοψίζεται στο : λίγοι πόροι, δεν ξέρουμε που να τα πάμε, ο χρόνος πιέζει  κλπ. οδηγεί κατευθείαν στην αγκαλιά των γνωστών αγνώστων μεγαλοεργολάβων που γνωρίζουν επακριβώς πως να πιάνουν σκουπίδια και να βγάζουν χρυσό.
 Πρόταση διαχείρισης απορριμμάτων για την Περιφέρεια Στερεάς
Τα σκουπίδια μπορούν να δημιουργήσουν όφελος και θέσεις εργασίας


Η διαχείριση των απορριμμάτων έχει, δυστυχώς, μπει στο στόχαστρο των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων που, εκμεταλλευόμενοι την μεθοδευμένη αδράνεια της πολιτείας, επιβάλλουν μεγάλα έργα και πανάκριβες όσο και επισφαλείς λύσεις. 

Στη Στερεά Ελλάδα, οι περισσότερες περιοχές, που αφορούν περίπου το 80 % των πολιτών, δεν έχουν ασφαλείς χώρους διάθεσης απορριμμάτων, ενώ υπάρχουν πολλοί χώροι ανεξέλεγκτης απόρριψης αστικών και βιομηχανικών αποβλήτων. Η δημιουργία Χώρων Υγειονομικής Ταφής είναι η μοναδική μέθοδος που χρηματοδοτείται, παρά τα προβλήματα που δημιουργεί, ενώ η ανακύκλωση κινείται σε πολύ χαμηλά ποσοστά, γεγονός για το οποίο δεν ευθύνονται οι πολίτες αλλά η ελλιπής οργάνωση. Επιπλέον, οι πόροι που διατίθενται από τα κοινοτικά κονδύλια (ΕΣΠΑ) αν και περιορισμένοι, παραμένουν ανεκμετάλλευτοι.

Το Αυτοδιοικητικό Κίνημα καταθέτει μια ολοκληρωμένη πρόταση που αφορά στην: “Αποκεντρωμένη διαχείριση χαμηλού κόστους, με έμφαση στη διαλογή στην πηγή και στην ανάκτηση, με τοπικές μονάδες διαχωρισμού και κομποστοποίησης και στηριγμένη στην κοινωνική συμμετοχή”.

Είναι μια εφαρμοσμένη λύση που προωθεί τη συμμετοχή του πολίτη, παράγει τις περισσότερες θέσεις εργασίας τοπικά, μπορεί να εφαρμοστεί αμεσότερα από κάθε άλλη, έχει το χαμηλότερο κόστος, διανέμει ισόρροπα τις ωφέλειες από την ανακύκλωση και σέβεται το περιβάλλον.

Η Περιφέρεια και οι Δήμοι της Στερεάς Ελλάδας, μπορούν να επιλέξουν λύσεις προς όφελος των πολιτών, να δείξουν άμεσα αποτελέσματα και να αποτρέψουν την εκχώρηση της διαχείρισης των απορριμμάτων στο μεγάλο ιδιωτικό κεφάλαιο.








Δευτέρα 31 Οκτωβρίου 2011

Συνεταιρικό περιβόλι σε πρώην στρατόπεδο

πηγη: http://www.ethnos.gr
Το "τσάπινγκ" στη στρατιωτική αργκό σημαίνει καθαρισμός του στρατοπέδου από χόρτα με τη χρήση τσάπας. Μαζί με το "γόπινγκ" (μάζεμα αποτσίγαρων από το έδαφος, συνήθως με το χέρι) αποτελούν τις πιο διαδεδομένες -και τραυματικές για τους φαντάρους- μορφές στρατιωτικής αγγαρείας.
Μικροί και μεγάλοι συμμετείχαν στον καθαρισμό του πρώην στρατοπέδου Καρατάσου στην Πολίχνη Θεσσαλονίκης, όπου δημιουργήθηκε ο πρώτος αστικός συνεταιρικός λαχανόκηπος στην Κ. Μακεδονία
Μικροί και μεγάλοι συμμετείχαν στον καθαρισμό του πρώην στρατοπέδου Καρατάσου στην Πολίχνη Θεσσαλονίκης, όπου δημιουργήθηκε ο πρώτος αστικός συνεταιρικός λαχανόκηπος στην Κ. Μακεδονία


Το "τσάπινγκ" στη στρατιωτική αργκό σημαίνει καθαρισμός του στρατοπέδου από χόρτα με τη χρήση τσάπας. Μαζί με το "γόπινγκ" (μάζεμα αποτσίγαρων από το έδαφος, συνήθως με το χέρι) αποτελούν τις πιο διαδεδομένες -και τραυματικές για τους φαντάρους- μορφές στρατιωτικής αγγαρείας.

Οι 50 πολίτες που "καταπάτησαν" πριν από δέκα μήνες ένα τμήμα του πρώην στρατοπέδου Καρατάσου στην Πολίχνη Θεσσαλονίκης δεν το έκαναν από αγγαρεία, αλλά με δική τους πρωτοβουλία. Με κέφι, μεράκι και χαμόγελο φόρεσαν γάντια και καπέλα, πήραν τσάπες και σκαλιστήρια και καθάρισαν μια έκταση 1,7 στρεμμάτων απομακρύνοντας αγριόχορτα, πέτρες και σκουπίδια. Ηταν η αρχή της δημιουργίας του πρώτου εναλλακτικού αστικού συνεταιρικού λαχανόκηπου στην περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας.

Η περιοχή οργώθηκε, χωρίστηκε σε 24 ίσα μερίδια, που μοιράστηκαν στους εμπνευστές της ιδέας και φυτεύτηκε με κηπευτικά, αρωματικά φυτά και άλλα προϊόντα. Δέκα μήνες μετά, τα μέλη της Ομάδας Αστικών και Περιαστικών Καλλιεργητών (ΠΕΡ.ΚΑ.) νιώθουν και λίγο αγρότες.

Ιδιωτικοί και δημόσιοι υπάλληλοι, καθηγητές μέσης εκπαίδευσης και πανεπιστημιακοί, ελεύθεροι επαγγελματίες και άνεργοι απόλαυσαν όλο το καλοκαίρι αγνά, ασφαλή και καθαρά προϊόντα που καλλιέργησαν μόνοι τους. Το ίδιο θα συμβεί και τον χειμώνα, αφού πρόσφατα φύτεψαν τα χειμερινά τους κηπευτικά, στη θέση της ντοματιάς, της πιπεριάς, της αγγουριάς, της μελιτζανιάς και της φασολιάς.

"Ερχόμαστε σε επαφή με αυτό που ο άνθρωπος κάνει επί αιώνες για να ζήσει: με την καλλιέργεια της γης και μάλιστα μέσα σε ένα αστικό περιβάλλον που μέχρι σήμερα δεν μας έδινε αυτή τη δυνατότητα. Μοιραζόμαστε γνώση που τείνει να χαθεί", είπε στο "Εθνος" ο εκπαιδευτικός και μέλος της ΠΕΡ.ΚΑ. Ο. Χιλιτίδης. Τα 30 τ.μ. γης που έχει στη διάθεσή του αρκούσαν για να καλύψει τις ανάγκες του σε σαλάτα όλο το καλοκαίρι.

Οι 50 καλλιεργητές "καταπάτησαν" τμήμα του στρατοπέδου που έχει παραχωρηθεί στον Δήμο Παύλου Μελά. Ο δήμος είχε ενημερωθεί χωρίς να προβάλει αντίρρηση.

Πως λειτουργεί ο συνεταιρισμός
Αυστηρά βιολογικές οι καλλιέργειες

Μοιράστηκαν ισόποσα τη γη, αλλά και τα πρώτα έξοδα για την προμήθεια εργαλείων, σπόρων, φυτών, σωλήνων άρδευσης και για την περίφραξη του χώρου ώστε να προστατεύεται από τα ζώα. Θέσπισαν διαδικασίες συλλογικής λειτουργίας της ομάδας, αλλά και αυστηρούς, απαράβατους κανόνες. Σε αυτούς περιλαμβάνονται η διά... ροπάλου απαγόρευση χρήσης φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων, η φύτευση δέντρων και αμπελιών, η εσωτερική περίφραξη των μεριδίων, αλλά και η πώληση της παραγωγής. Η τελευταία προορίζεται αποκλειστικά για τους ίδιους τους παραγωγούς και για κοινωφελείς σκοπούς, όπως δωρεές σε ιδρύματα και ευπαθείς κοινωνικές ομάδες. Οι σπόροι που φυτεύονται είναι βιολογικοί και παραδοσιακών ποικιλιών από την τράπεζα σπόρων Πελίτι. Τα μέλη της ΠΕΡ.ΚΑ. πηγαίνουν στο κτήμα με τις οικογένειές τους και έχουν οργανώσει παιδόκηπο σε διπλανό χώρο για την εξοικείωση των παιδιών τους με τη γη μέσω του παιχνιδιού.

Το αυξημένο ενδιαφέρον δεκάδων άλλων ατόμων για συμμετοχή στην πρωτοβουλία και η περιορισμένη έκταση του χώρου "γεννούν" ήδη έναν δεύτερο συνεταιρικό λαχανόκηπο σε παρακείμενο χώρο.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΙΓΝΑΤΙΑΔΗΣ

Παρασκευή 7 Οκτωβρίου 2011

Greenpeace Νίκη ενάντια στη Mattel!

Αγαπημένοι μου φίλοι,
Η Barbie μπήκε στο σωστό δρόμο και η Mattel δεσμεύτηκε να μην ξαναχρησιμοποιήσει ξυλεία από αρχέγονα δάση για τις συσκευασίες της!
Μία μεγάλη νίκη που ανήκει ολοκληρωτικά στους cyber-ακτιβιστές της Greenpeace που από την πρώτη στιγμή που χώρισα την Barbie, βρέθηκαν στο πλευρό μου! Νιώθω απέραντη συγκίνηση όταν σκέφτομαι τα 500.000 email διαμαρτυρίας που έστειλαν στη Mattel, ζητώντας να σταματήσει να επιτρέπει στην Barbie να καταστρέφει τα δάση της Ινδονησίας μόνο και μόνο για να τυλίγεται σε φτηνές, ροζ συσκευασίες! Και τελικά απέδειξαν πόση δύναμη έχουν τα ‘κλικ’!
Οι cyber-ακτιβιστές είναι άνθρωποι σαν κι εσάς που συμμετέχουν, αντιδρούν, επεμβαίνουν και αναγκάζουν ακόμα και τις πιο μεγάλες εταιρίες, σαν τη Mattel, να σταματήσουν τις καταστροφικές τους συνήθειες!
Σ' ευχαριστώ,  
Υ.Γ. Tα πολύτιμα ‘κλικ’ σας είναι πάντα απαραίτητα: μπείτε στο www.posotonexeis.org και προστατεύστε τα ελληνικά ψάρια!

Μείνε κοντά μας:

Greenpeace Greece Logo

Σάββατο 3 Σεπτεμβρίου 2011

Κομποστοποίηση: πιλοτικό πρόγραμμα στην Τήνο


Πιλοτικό σύστημα κομποστοποίησης απορριμμάτων στον οικισμό του Πύργου θα υλοποιήσει ο Δήμος Τήνου από τον ερχόμενο Οκτώβριο, στο πλαίσιο σύμβασης με την ΕΕ για την υλοποίηση του έργου «Η ανάπτυξη και εφαρμογή ενός πιλοτικού συστήματος αναερόβιας χώνευσης για την επεξεργασία των στερεών απορριμμάτων», συνολικού προϋπολογισμού 1.437.368 ευρώ.
Η πρόταση υποβλήθηκε στην ΕΕ πριν ένα χρόνο και έλαβε έγκριση το Μάιο του 2011.
Το 50% του προϋπολογισμού είναι χρηματοδότηση από την Ε.Ε. και, συγκεκριμένα, από το χρηματοδοτικό εργαλείο LIFE + Περιβαλλοντική πολιτική.
Το πρόγραμμα
Το έργο περιλαμβάνει ένα πλήρες ανεπτυγμένο και ολοκληρωμένο σύστημα συλλογής και επεξεργασίας απορριμμάτων με:
α. Διαχωρισμό απορριμμάτων στην πηγή (κατοικίες) σε ανακυκλώσιμα υλικά (χαρτί, γυαλί, πλαστικό, μέταλλο) και οργανικά κατάλοιπα,
β. Οργάνωση δικτύου για τη συστηματική συλλογή και μεταφορά του οργανικού κλάσματος στο μέρος που θα επιλεχθεί για την πιλοτική μονάδα αναερόβιας χώνευσης (κομποστοποίηση),
γ. Διοργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τους κατοίκους, συνέδρια για τη δημοσιοποίηση του έργου και επισκέψεις σε περιοχές όπου έχει ήδη εφαρμοστεί.
Υπολογίζεται ότι μέσα σε ένα χρόνο η λειτουργία του προγράμματος θα συνεισφέρει στη μείωση του όγκου των απορριμμάτων που αλλιώς θα κατέληγαν ανεπεξέργαστα, κατά 60% (72 τόνοι) και θα αποδώσει περίπου 17 τόνους κομπόστ, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως βελτιωτικό του εδάφους.
Το πρόγραμμα έχει διάρκεια περίπου 4 ετών και αφορά σε περίπου 400 κατοίκους ή 100 νοικοκυριά.
Συντονιστής είναι ο Δήμος Τήνου με εταίρους το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το Πανεπιστήμιο της Βερόνα από την Ιταλία και το Ινστιτούτο Εφαρμογών Τεχνολογίας Στερεών Καυσίμων που εδρεύει στο ΕΜΠ.
Πηγή aftodioikisi.gr
econews

Πέμπτη 5 Μαΐου 2011

Λύνει η αφαλάτωση το πρόβλημα του νερού στα νησιά;

Είναι γνωστό ότι η επιφάνεια της γης καλύπτεται από τεράστιες ποσότητες νερού που δυστυχώς μόνο το 3% θεωρείται πόσιμο ή γλυκό νερό ενώ το υπόλοιπο 97% αποτελεί το νερό των θαλασσών και των ωκεανών.
Η γενική βελτίωση του βιοτικού επιπέδου, κυρίως όμως η εκρηκτική πληθυσμιακή αύξηση των μεγάλων αστικών κέντρων έχει επιφέρει δυσανάλογη αύξηση της ζήτησης νερού και εξ’ ίσου δυσανάλογη σπατάλη με αποτέλεσμα οι πηγές τροφοδότησης με νερό χρήσης μεγάλων περιοχών του πλανήτη να στερέψουν σταδιακά.

Η ραγδαία όμως αύξηση του πληθυσμού έχει και έναν άλλο σημαντικό και εξ’ ίσου θλιβερό αποτέλεσμα: την ραγδαία αύξηση της ρύπανσης και μόλυνσης όλων σχεδόν των υδάτινων αποθεμάτων. Αυτή η ρύπανση και μόλυνση προέρχεται τόσο από τα λύματα οικιακής χρήσης καθώς και από τα βιομηχανικά απόβλητα και την αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων.

Στον πλανήτη μας υπάρχουν τεράστιες άγονες περιοχές όπου οι κλιματολογικές συνθήκες προσφέρουν ελάχιστη έως μηδενική βροχόπτωση, όπου η έλλειψη του νερού είναι απόλυτη. Το πρόβλημα αυτό παρουσιάζουν πολλές παράκτιες περιοχές όπου η έλλειψη πόσιμου νερού, έστω και υφάλμυρου, είναι η ίδια όπως και στις ηπειρωτικές ερήμους. Υπολογίζεται ότι σε όλη την γη υπάρχουν περίπου 33.000 km άγονες ακτές, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων βρίσκεται στον Ινδικό Ωκεανό, στην Αραβική χερσόνησο και κατά μήκος των Αφρικανικών ακτών.

Τα νησιά του Αιγαίου γενικά και οι Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα ειδικά, έχουν χαμηλά μέσα ετήσια ύψη βροχόπτωσης. Όσον αφορά τη ζήτηση υδατικών αναγκών: Την τελευταία επταετία η αύξηση των υδρευτικών αναγκών είναι πολύ μεγάλη και έχουν επεκταθεί θεαματικά τα έργα υδροληψίας (νέες γεωτρήσεις, αφαλατώσεις, μεταφερόμενες ποσότητες), ενώ παράλληλα δεν υπάρχει διαχειριστική πολιτική μείωσης της υδρευτικής ζήτησης όπως ο περιορισμός των απωλειών, τιμολογιακή πολιτική, ευαισθητοποίηση των πολιτών, σχεδιασμός έργων κ.λ.π..

Αυτό αποδεικνύεται τόσο από την αύξηση των μεταφερόμενων ποσοτήτων σε νησιά από το 1996 και μετά, όσο και από τις καταμετρημένες καταναλώσεις, όπου αυτές είναι διαθέσιμες. Η αύξηση υπερβαίνει το 15% και έχει διαρκώς περαιτέρω αυξητική τάση.

Αντίστοιχα σημαντική είναι και η συνολική ζήτηση άρδευσης, η οποία αποτελεί περισσότερο από το 50% των σημερινών αναγκών των νησιών. Η ζήτηση για άρδευση είναι μεν γενικά σταθερή και δεν έχει αυξητικές τάσεις, αλλά είναι και στην πλειοψηφία της ανεξέλεγκτη, με αποτέλεσμα να μην είναι σήμερα δυνατή η εφαρμογή ολοκληρωμένης διαχειριστικής πολιτικής, όπως αναφέρει ο Νικητάκος (2008).

Η υφιστάμενη κατάσταση επιβεβαιώνει την ελλειμματικότητα των περισσότερων διαχειριστικών μέσων ιδιαίτερα την περίοδο τουριστικής αιχμής, καθώς και την υπεράντληση των υπόγειων υδροφορέων που αποτελούν την κύρια πηγή κάλυψης των υδατικών αναγκών. Για τα νησιά του Αιγαίου και εφ’ όσον δεν έχει βρεθεί άλλη, οικονομικότερη συμβατική λύση, το μόνο μέσο παροχής νερού είναι η αφαλάτωση του θαλασσινού ή υφάλμυρου νερού, εάν και εφ’ όσον το επιτρέπουν οι τοπικές οικονομικές συνθήκες.

Μέθοδοι και συστήματα αφαλάτωσης

Οι μέθοδοι αφαλάτωσης, που βρήκαν ευρεία εφαρμογή, έχουν πλήρως δοκιμαστεί και κυκλοφορούν στο εμπόριο τα τελευταία 30 έως 40 χρόνια είναι η εξάτμιση (απόσταξη), η ιοντικές μέθοδοι, και η αντίστροφη ώσμωση. Υπάρχουν και άλλες μέθοδοι αφαλάτωσης αλλά δεν βρήκαν ευρεία εμπορική εφαρμογή, όπως η ψύξη και η απόσταξη με μεμβράνες, όπως αναφέρουν οι Δεληγιάννη και Μπελεσιώτης, (1995).

Η βασική αρχή της μεθόδου αφαλάτωσης με εξάτμιση είναι η αλλαγή φάσης του νερού από υγρό σε αέριο. Οι ατμοί του νερού επανασυμπυκνώνονται σε υγρό, που είναι τελείως απαλλαγμένοι από τα άλατα του αρχικού διαλύματος. Η αλλαγή φάσης γίνεται με την προσαγωγή θερμότητας, θεωρητικά ίση με την λανθάνουσα θερμότητα εξάτμισης του νερού η οποία αποδίδεται ξανά στο σύστημα κατά την συμπύκνωση των ατμών.

Γενικά η απόσταξη κατατάσσεται σε τρεις μεγάλες ομάδες, 1) η εξάτμιση πολλαπλών βαθμίδων (Multiple - Effect – Evaporation ή ΜΕ), 2) η πολυβάθμια εκρηκτική εξάτμιση ή πολυβάθμιος εκτόνωση (Multi Stage – Flash – Evaporation ή MSF και 3) εξάτμιση με επανασυμπίεση ατμών (Vapor Compression ή VC).

Τα συστήματα αφαλάτωσης πολλαπλών βαθμίδων (ME), αποτελούνται από ένα λέβητα θέρμανσης, εξατμιστήριο (αποστακτήριο), ένα συμπυκνωτή των ατμών και ένα διαχωριστή από όπου ο ατμός περνάει ελεύθερα, αλλά οι λεπτές σταγόνες της άλμης παγιδεύονται και αποχωρίζονται από τον ατμό. Η μεγάλη κατανάλωση ενέργειας στα εξατμιστήρια μίας βαθμίδας οδήγησε στην κατασκευή εξατμιστηρίων με περισσότερες βαθμίδες, δηλαδή πολλά εξατμιστήρια στην σειρά, ώστε να επιτυγχάνεται καλύτερη εκμετάλλευση της θερμότητας του όλου συστήματος.

Σε μία εγκατάσταση με πολλές βαθμίδες ο ατμός θέρμανσης εισάγεται μόνο στην πρώτη βαθμίδα, όπου θερμαίνει την άλμη έως την θερμοκρασία βρασμού (100 οC). Οι ατμοί που σχηματίζονται στην πρώτη βαθμίδα χρησιμοποιούνται ως ατμός θέρμανσης στην δεύτερη βαθμίδα, η οποία βρίσκεται σε χαμηλότερη πίεση από την πρώτη ώστε το διάλυμα της άλμης να βράζει σε χαμηλότερη θερμοκρασία κ.ο.κ. Στις περισσότερες εγκαταστάσεις εξατμιστηρίων πολλαπλών βαθμίδων η κυκλοφορία της άλμης και των ατμών γίνεται κατά ομορροή.

Στην πολυβάθμια εκρηκτική εξάτμιση (MSF), όταν μία ποσότητα θαλασσινού νερού θερμανθεί σε μια ορισμένη πίεση, σε θερμοκρασία ελάχιστα χαμηλότερη από αυτή του σημείου βρασμού του και στην συνέχεια εισαχθεί σε ένα θάλαμο ο οποίος βρίσκεται σε χαμηλότερη πίεση από αυτή του διαλύματος, τότε θα συμβεί ένας εκρηκτικός, απότομος βρασμός του διαλύματος.

Σε όλη την μάζα του υγρού σχηματίζονται στιγμιαία φυσαλίδες και το νερό εξατμίζεται έως ότου για την πίεση που επικρατεί επέλθει ισορροπία του διαλύματος με τους σχηματιζόμενους ατμούς. Ο εκρηκτικός αυτός βρασμός με τον σχηματισμό ατμών έχει σαν αποτέλεσμα την ψύξη του διαλύματος. Η ψύξη αυτή είναι σημαντική π.χ. για την εξάτμιση περίπου του 7% μίας ποσότητας θαλασσινού νερού αρχικής θερμοκρασίας 100 οC, η θερμοκρασία του φθάνει μετά την εξάτμιση περίπου τους 60 οC. Για να είναι δυνατή μία νέα εκρηκτική εξάτμιση στην επόμενη βαθμίδα πρέπει η πίεση στο θάλαμο να είναι χαμηλότερη από αυτή που αντιστοιχεί στο σημείο βρασμού του διαλύματος στην προηγούμενη βαθμίδα.

Στην εξάτμιση με επανασυμπίεση ατμών (VC), οι ατμοί οι οποίοι παράγονται κατά την εξάτμιση της άλμης, βρίσκονται, λόγω της ανύψωσης του σημείου βρασμού, σε κατάσταση υπερθέρμανσης και έχουν χαμηλότερη πίεση από αυτήν που αντιστοιχεί στην πίεση κορεσμού του καθαρού νερού. Συμπυκνώνονται επομένως, χάνοντας την θερμότητα υπερθέρμανσης, σε θερμοκρασία χαμηλότερη από αυτή του σημείου βρασμού του διαλύματος. Η λανθάνουσα αυτή θερμότητα συμπύκνωσης που προσφέρεται από την πλευρά της εξάτμισης στον συμπυκνωτή είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί ως θερμότητα θέρμανσης, στην άλλη πλευρά του συμπυκνωτή.

Αυτό επιτυγχάνεται με την συμπίεση των ατμών σε υψηλότερη πίεση, εφαρμόζοντας μηχανική ενέργεια στο σύστημα με την βοήθεια ενός συμπιεστή ο οποίος δρα ως αντλία θερμότητας ή με θερμοσυμπίεση χρησιμοποιώντας έναν εκτοξευτή ατμού. Με την επαναθέρμανση των ατμών σε κατάλληλη πίεση και θερμοκρασία, η ενέργεια που προστίθεται στο σύστημα αντισταθμίζει τις απώλειες πίεσης και κρατά το διάλυμα στο σημείο βρασμού.

Θερμότητα από εξωτερική πηγή παρέχεται στο σύστημα, μόνο κατά την έναρξη της λειτουργίας της εγκατάστασης και για χρονικό διάστημα τόσο όσο απαιτείται για να φτάσει το διάλυμα τροφοδότησης στο σημείο βρασμού. Οπότε διακόπτεται η παροχή ενέργειας και το σύστημα διατηρείται σε λειτουργία μόνο από την προσφερόμενη ενέργεια του συμπιεστή και από πιθανή συμπλήρωση των απωλειών θερμότητας, από πρόσθετη ηλεκτρική ενέργεια. Η υπόλοιπη εξωτερική ενέργεια που απαιτείται για την εγκατάσταση είναι αυτή για την κίνηση των αντλιών κυκλοφορίας των διαλυμάτων.

Στην αφαλάτωση με ιοντικές μεθόδους, η ποσότητα των περιεχομένων αλάτων στο νερό τροφοδότησης είναι πρωταρχικής σημασίας, και επηρεάζουν ουσιαστικά την οικονομία της μεθόδου. Υπάρχουν δύο τρόποι για τον διαχωρισμό των ιόντων από ένα διάλυμα με χρήση των ιοντικών μεθόδων. Η μία στηρίζεται στις ηλεκτρικές ιδιότητες των ιόντων, (ηλεκτροδιάλυση), ενώ η δεύτερη χρησιμοποιεί τις χημικές αντιδράσεις των ιόντων για τον διαχωρισμό (εναλλαγή ιόντων).

Η μέθοδος εναλλαγής ιόντων, χρησιμοποιεί ρητίνες ανιόντων και κατιόντων, οι οποίες προσροφούν τα ιόντα του διαλύματος και τα ανταλλάσσουν με τα κινητά ιόντα που βρίσκονται στο πλέγμα της ρητίνης. Η ηλεκτροδιάλυση χρησιμοποιεί μεμβράνες ανιόντων και κατιόντων, οι οποίες σχηματοποιούνται από ρητίνες εναλλαγής και οι οποίες επιτρέπουν την δίοδο, εκλεκτικά δια των μεμβρανών ιόντων, υπό την επίδραση ηλεκτρικού πεδίου ως δύναμης κίνησης.

Οι εγκαταστάσεις εναλλαγής ιόντων λειτουργούν χωρίς να παρουσιάζουν ιδιαίτερα προβλήματα, έχουν γενικά χαμηλό κόστος εγκατάστασης και συντήρησης, εργάζονται αυτόματα και επομένως έχουν μικρό λειτουργικό κόστος. Δεν παρουσιάζουν αξιόλογα προβλήματα διάβρωσης και το νερό τροφοδοτείται χωρίς καμιά προκατεργασία ή προσαρμογή του ΡΗ.

Οι μέθοδοι αφαλάτωσης με εναλλάκτες ιόντων, κατατάσσονται γενικά σε δύο τύπους, 1) μέθοδος σταθεράς κλίνης και 2) μέθοδος συνεχούς λειτουργίας. Στην σταθερή κλίνη λειτουργίας οι ρητίνες τοποθετούνται σε δοχεία τα οποία ονομάζονται «φίλτρα» διότι φιλτράρουν το νερό μέσα από τις ρητίνες. Ενώ στις μεθόδους σταθερής κλίνης η ρητίνη παραμένει ακίνητη καθώς διοχετεύεται το διάλυμα ή το νερό διαμέσου της κλίνης, στις μεθόδους συνεχούς λειτουργίας η ρητίνη ιόντων κινείται μαζί με το διάλυμα, έως ένα καθορισμένο σημείο της στήλης.

Η ηλεκτροδιάλυση είναι μία ηλεκτροχημική μέθοδος διαχωρισμού στην οποία τα ιόντα μεταφέρονται μέσα από μεμβράνες, από την πλευρά όπου το διάλυμα έχει την μικρότερη συγκέντρωση ιόντων σε αυτή με την μεγαλύτερη συγκέντρωση και με την εφαρμογή συνεχούς ηλεκτρικού ρεύματος.

Ανάλογα με την πορεία της λειτουργίας μίας μονάδας, ηλεκτροδιάλυσης η μέθοδος χωρίζεται σε, 1) Ηλεκτροδιάλυση διακεκομμένης λειτουργίας, 2) Ηλεκτροδιάλυση συνεχούς λειτουργίας μίας κατεύθυνσης (μονόδρομης) και 3) Ανάστροφος ηλεκτροδιάλυση, η οποία είναι συνεχούς λειτουργίας. Η ασυνεχής ηλεκτροδιάλυση ήταν η πρώτη μέθοδος που εφαρμόστηκε σε αλμυρά και υφάλμυρα νερά. Αποτελείται από ένα κελί ηλεκτροδιάλυσης και μία δεξαμενή συλλογής του αφαλατούμενου διαλύματος το οποίο επανακυκλοφορούσε μεταξύ των μεμβρανών.

Η συμβατική ή μίας κατεύθυνσης ηλεκτροδιάλυση, αποτελείται συνήθως από δύο βαθμίδες σε σειρά σε ένα κελί ή δύο κελιά μπορούν να συνδεθούν στην σειρά. Η αντίστροφη ηλεκτροδιάλυση, αλλάζει ηλεκτρόδια κάθε 15 ή 20 λεπτά με αποτέλεσμα την σύγχρονη αλλαγή κατεύθυνσης των ιόντων μέσα στα χωρίσματα των μεμβρανών, μετατρέποντας την άνοδο σε κάθοδο και αντίστροφα, μετατρέπει τα κελιά της αραίωσης σε συμπύκνωση και αυτά της συμπύκνωσης σε αραίωση.

Η αφαλάτωση με ψύξη δεν έχει βρει ακόμη βιομηχανική εφαρμογή παρ’ όλο ότι είναι μία απλή μέθοδος στην εφαρμογή της. Όπως είναι γνωστό, ο πάγος ο οποίος σχηματίζεται κατά την ψύξη του θαλάσσιου νερού αποτελείται από γλυκό νερό ενώ τα άλατα συγκεντρώνονται στην επιφάνεια του πάγου. Η μέθοδος ψύξης απέτυχε κυρίως διότι δεν έγινε δυνατόν να σχηματισθούν μεγάλοι κρύσταλλοι πάγου. Οι λεπτοί κρύσταλλοι συγκρατούσαν στην επιφάνεια τους τα άλατα για την απομάκρυνση των οποίων έπρεπε να χρησιμοποιείται σχεδόν η μισή ποσότητα του νερού. Έτσι η μέθοδος κρίθηκε αντιοικονομική.

Η απόσταξη με μεμβράνες, είναι διεργασία η οποία λειτουργεί με κινούσα δύναμη την διαφορά θερμοκρασίας. Διαχωρίζει δύο υγρά, τα οποία βρίσκονται υπό διαφορετική θερμοκρασία, εκατέρωθεν των πλευρών μιας μεμβράνης. Η διαφορά της θερμοκρασίας μεταφέρει τα μόρια των σχηματιζόμενων ατμών του θερμότερού διαλύματος μέσα από τους πόρους μιας διαχωριστικής υδρόφοβης μεμβράνης. Η απόσταξη με μεμβράνες βρίσκεται ακόμα σε ερευνητικό στάδιο.

Η αφαλάτωση με αντίστροφη ώσμωση ίσως είναι η αποτελεσματικότερη μέθοδος όχι μόνο αφαλάτωσης, αλλά και καθαρισμού του νερού, ακόμα και όταν το νερό φέρει βαρύ ρυπαντικό ή μολυσματικό φορτίο, όπως αναφέρει ο Αυλωνίτης (2006). Αποτελεί τον πιο φυσικό τρόπο καθαρισμού, χωρίς την χρήση χημικών ουσιών. Η ώσμωση είναι το φαινόμενο κατά το οποίο δύο διαλύματα, όταν χωρίζονται από μία ημιπεράτη μεμβράνη τότε το νερό θα περάσει και θα κινηθεί από το αραιότερο διάλυμα (καθαρό) προς το πυκνότερο διάλυμα (θαλασσινό ή υφάλμυρο).

Η διαδικασία αυτή είναι φυσικό φαινόμενο και με αυτόν τον τρόπο ανταλλάσσονται υγρά στα κύτταρα του οργανισμού μας, καθώς επίσης στα ζώα και στα φυτά. Η ώσμωση είναι υπεύθυνη για την ανύψωση του νερού από τις ρίζες στα φύλλα των δένδρων καθώς τα διαλύματα των κυττάρων των φύλλων είναι πιο πυκνά με αποτέλεσμα νερό να κινείται προς αυτά για να αραιωθούν.

Στην αντίστροφη ώσμωση το προς αφαλάτωση ή καθαρισμό νερό πιέζεται να περάσει μέσα από μία μεμβράνη η οποία επιτρέπει επιλεκτικά μόνο τα μόρια του νερού να περάσουν μέσα από αυτήν. Το εξερχόμενο νερό είναι ελεύθερο από κάθε είδους ακαθαρσίες, από σκουριές, άλατα, οργανικές ουσίες, λιπάσματα, παρασιτοκτόνα, μέχρι και κάθε είδους επικίνδυνους μικροοργανισμούς, βακτήρια και ιούς.

Οι παραπάνω προσμίξεις απορρίπτονται στην αποχέτευση μαζί με ένα ποσοστό νερού.

Οι μεμβράνες είναι πολύ λεπτά φύλλα τα οποία αποτελούν ένα φράγμα στην ελεύθερη ροή του διαλύματος τροφοδότησης. Αποτελούνται από δύο διακεκριμένες στοιβάδες: μία λεπτότατη στοιβάδα, τον υμένα (skin), που είναι το δραστικό τμήμα της μεμβράνης για τον διαχωρισμό του νερού από τα διαλυμένα ή αιωρούμενα συστατικά, και από ένα λεπτό στρώμα από πορώδες υλικό το οποίο είναι περατό τόσο στο νερό όσο και στα υπόλοιπα συστατικά που περιέχονται σε αυτό.

Ο δραστικός υμένας είναι πολύ «εύθραυστος», και το πάχος του είναι μικρότερο του 0.1 μm. Συνήθως αφήνει το νερό να διέρχεται ελεύθερα διαμέσου της επιφάνειας του, ενώ συγκρατεί 90 έως 99% τα ανόργανα και 95 έως 99% τα οργανικά συστατικά και σχεδόν 100% τα λεπτά αιωρούμενα κολλοειδή, όπως βακτηρίδια, ιούς, πυριτικό οξύ, άργιλο, κ.λ.π.

Ανάλογα με τον τρόπο παρασκευής τους και το πολυμερές συστατικό που χρησιμοποιείται, διακρίνονται σε ομοιογενείς και ετερογενείς μεμβράνες. Η εσωτερική δομή των μεμβρανών, όπως αυτή παρατηρείται στην επιφάνεια μιας διατομής είναι ιδιαίτερης σημασίας για την αξιολόγηση της μεμβράνης. Η δομή της επιφάνειας του υμένα καθορίζει την περατότητα και την εκλεκτικότητα της μεμβράνης, ενώ η εσωτερική δομή της όλης μεμβράνης αφορά στην μηχανική της αντοχή.

Ως προς την εσωτερική μορφή οι μεμβράνες διακρίνονται σε: ομογενείς, ασύμμετρες, σύνθετες και ασύμμετρες με επιφανειακό λεπτό υμένα. Στην μέθοδο της αντίστροφης ώσμωσης για την αφαλάτωση του νερού, οι συνηθέστερα χρησιμοποιούμενες μεμβράνες είναι οι ασύμμετρες και οι σύνθετες. Ο δραστικός υμένας στις ασύμμετρες μεμβράνες σχηματοποιείται μόνο από οξική κυτταρίνη, CA, πολυαμίδες, ΡΑ, και πολυιμίδες, PI. Αντίθετα η δραστική στοιβάδα στις σύνθετες μεμβράνες παρασκευάζεται από μία μεγάλη ποικιλία πολυμερών ουσιών που σχηματίζουν χυνόμενα λεπτά στρώματα, όπως π.χ οξική κυτταρίνη, CA, πολυαμίδες, ΡΑ, πολυακριλο-νιτρίλια, ΡΑΝ, πολυσουφλόνες, PS, φθοριούχο πολυβινυλιδένιο, PVDF, πολυβινύλ-ιμυδαζολίνη, PVI, κλπ.

Οι μεμβράνες παρασκευάζονται από οργανικές πολυμερείς ενώσεις και είναι πολύ λεπτές και εύθραυστες, για αυτό τον λόγο μορφοποιούνται, με την βοήθεια διαφόρων στηριγμάτων, σε μονάδες οι οποίες ονομάζονται στοιχεία μεμβρανών (modules). Κατά την παρασκευή τους σχηματοποιούνται σε δύο μορφές: σε επίπεδο σχήμα και σε σωληνωτή μορφή με διάμετρο από 85 mm έως 2.54 cm (1 inch).

Για τις διεργασίες υπό πίεση υπάρχουν τέσσερις βασικοί τύποι στοιχείων μεμβρανών που ανάλογα με την κατασκευαστική εταιρία παρουσιάζουν τεχνολογικές διαφορές, η βασική όμως αρχή της λειτουργίας τους παραμένει η ίδια. Οι τέσσερις τύποι των στοιχείων είναι: στοιχεία μεμβρανών ελικοειδούς περιέλιξης (spiral wound module), στοιχεία κοίλων ινών (hollow fiber module), σωληνοειδή στοιχεία (tubular module) και δισκοειδή στοιχεία (Platte and frame modules). Οι δύο πρώτοι τύποι στοιχείων έχουν την ευρύτερη εφαρμογή στην αντίστροφη ώσμωση για την παραγωγή καθαρού νερού από αλμυρά ή θαλάσσιο νερό.

Τα στοιχεία της σπειροειδούς περιέλιξης πρωτοεμφανίστηκαν στο εμπόριο στις αρχές της δεκαετίας του 70 και αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό των εγκαταστάσεων αφαλάτωσης με αντίστροφη ώσμωση. Τα σημερινά στοιχεία αποτελούνται από πολλές επίπεδες μεμβράνες, οι οποίες ανά δύο συγκολλούνται από τις τρεις πλευρές σχηματίζοντας ένα είδος φακέλου.

Μεταξύ των μεμβρανών τοποθετείται ένα στήριγμα από πορώδες υλικό, το οποίο συγκρατεί τις δύο μεμβράνες χωριστά εμποδίζοντάς τες να ενωθούν υπό την επικρατούσα πίεση, συγχρόνως δε, βοηθούν στην καλή κατανομή της ροής του καθαρού νερού ώστε να ρέει ομοιόμορφα μεταξύ των μεμβρανών και να εξάγεται από το άνοιγμα του φακέλου. Το στήριγμα αποτελείται συνήθως από ένα πλέγμα από ντακρόν, το οποίο εμποτίζεται με μια ρητίνη. Οι δύο άκρες των μεμβρανών του ανοικτού τμήματος προσκολλώνται σε ένα σωλήνα με ανοίγματα, από όπου απομακρύνεται το καθαρό νερό.

Συνήθως έως 26 φάκελοι μεμβρανών με στηρίγματα ή όπως αλλιώς ονομάζεται «σάντουιτς» τοποθετούνται στο κεντρικό σωλήνα. Οι φάκελοι χωρίζονται μεταξύ των από ένα πλαστικό πλέγμα γνωστό ως «χώρισμα» του καναλιού της άλμης. Το σύστημα των φακέλων και των χωρισμάτων τυλίγονται γύρω από τον κεντρικό σωλήνα σχηματίζοντας, σε σχήμα κυλίνδρου, την σπειροειδή περιέλιξη. Τα στοιχεία των μεμβρανών έχουν συνήθως μήκος 30.5 έως 152 cm με διάμετρο 5.1 έως 30.5 cm (12.0 έως 60 inch και διάμετρο 2 έως 12 inch).

Δύο έως και έξι στοιχεία μεμβρανών συνδυάζονται εν σειρά σε ένα κυλινδρικό σωλήνα πίεσης, από ειδικό πλαστικό ή μέταλλο σχηματίζοντας ένα στοιχείο αντίστροφης ώσμωσης το οποίο λειτουργεί σε πίεση έως 70 bar. Τα στοιχεία των μεμβρανών χαρακτηρίζονται από μεγάλη πυκνότητα περιέλιξης, η οποία ανέρχεται σε περίπου 600 m2 επιφάνεια μεμβράνης ανά m3 όγκου σωλήνα πίεσης. Το συνηθέστερο μήκος ενός στοιχείου αντίστροφης ώσμωσης είναι 6.1 m (240 inch). Οι μεμβράνες της οξικής κυτταρίνης έχουν γενικά μικρότερο κόστος, συνήθως έως 30% για το ίδιο μέγεθος, σε σύγκριση με τις σύνθετες λεπτού υμένα και είναι επιπλέον ανθεκτικές στην χλωρίωση. Παρουσιάζουν όμως ορισμένα μειονεκτήματα όπως π.χ.: βιολογική αποσάθρωση (biodegradation) η οποία είναι αποτέλεσμα της συσσώρευσης και της προσβολής της μεμβράνης από τα διάφορα μικρόβια τα οποία περιέχονται στο νερό τροφοδότησης.

Η αποσάθρωση αποφεύγεται με την διαρκή χλωρίωση του νερού τροφοδότησης. Αντέχουν σε θερμοκρασίες έως 35 οC. Σε μεγαλύτερες θερμοκρασίες υφίσταται ισχυρή συμπίεση των πόρων τους, με αποτέλεσμα να ελαττώνεται η απόδοσή τους. Υδρολύονται από τα οξέα ή τα αλκάλια του νερού ή του διαλύματος. Συνήθως τα επιτρεπόμενα όρια του pH είναι 3 έως 8, το pH όμως της λειτουργίας τους περιορίζεται γύρω στα 4.7 όπου παρατηρείται η μικρότερη υδρόλυση των μεμβρανών.

Η έκπλυση των μεμβρανών γίνεται επίσης, από νερό με pH γύρω στα 4.7. Η υδρόλυση των μεμβρανών έχει ως αποτέλεσμα την ελάττωση της απόδοσης λειτουργίας τους. Η αναπόφευκτη μερική υδρόλυση των μεμβρανών οξικής κυτταρίνης, ως αποτέλεσμα μακρόχρονης χρήσης τους σε υψηλές πιέσεις, ελαττώνει την ικανότητα της απόρριψης των αλάτων του νερού με αποτέλεσμα το αφαλατωμένο νερό να αυξάνει σε περιεχόμενα άλατα.

Αντίθετα σύνθετες μεμβράνες λεπτού υμένα έχουν ορισμένα πλεονεκτήματα λειτουργίας σε σύγκριση με τις μεμβράνες οξικής κυτταρίνης. Υπάρχει μεγάλη ποικιλία επιλογής στο εμπόριο, ανάλογα με τις συνθήκες λειτουργίας που επιδιώκονται. Δεν προσβάλλονται από τα μικρόβια του νερού ακόμα και σε περιπτώσεις όπου λόγω ευνοϊκών συνθηκών αναπτύσσονται αποικίες μικροβίων στην επιφάνειά τους. Παρουσιάζουν μεγάλη αντοχή στην υδρόλυση. Η ιδιότητα αυτή επιτρέπει την λειτουργία της αντίστροφης ώσμωσης και την έκπλυση των μεμβρανών σε pH 1 έως 12.0.

Λόγω της αντίστασης που παρουσιάζουν στην υδρόλυση έχουν σταθερή απόρριψη αλάτων η οποία ελαττώνεται ελάχιστα μετά από μακροχρόνια χρήση. Η θερμοκρασία λειτουργίας τους είναι 45 οC χωρίς να παρατηρείται ουσιώδης συμπίεση των πόρων της μεμβράνης. Με χρησιμοποίηση υποστηριγμάτων από ειδικό πορώδες πλαστικό η θερμοκρασία λειτουργίας φθάνει τους 65 οC χωρίς σημαντική συμπίεση των πόρων. Πολλές από τις σύνθετες μεμβράνες λεπτού υμένα λειτουργούν με τις βέλτιστες συνθήκες ροής, ιδιότητα που έχει σαν συνέπεια την ελάττωση του κόστους ενέργειας εφόσον λειτουργούν με μικρότερες πιέσεις.

Οι μεμβράνες λεπτού υμένα παρουσιάζουν δύο μειονεκτήματα: Δεν έχουν καμιά αντοχή στο χλώριο. Νερά τα οποία έχουν υποστεί προκατεργασία με χημικά που περιέχουν χλώριο πρέπει να εξουδετερώνονται με διθειούχο νάτριο ή να διηθούνται από ενεργό άνθρακα. Η ιδιότητα αυτή παρουσιάζεται με διαφορετική κλιμάκωση της αντοχής σε περιεχόμενο χλώριο στις διάφορες μεμβράνες. Έχουν υψηλό κόστος αγοράς, συγκρινόμενες με τις μεμβράνες οξικής κυτταρίνης.

Οι μεμβράνες σε μορφή κοίλων ινών, όπως αναφέρθηκε προηγούμενα, πρωτοπαρουσιάστηκαν από την Dow Chemical Co., για αλμυρά και υφάλμυρα. Λίγο αργότερα, γύρω 1974, η εταιρία Du Pont de Nemours, παρουσίασε μεμβράνες κοίλων ινών από αρωματικές πολυαμίδες τις οποίες ονόμασε «αραμίδες» (aramide). Οι νέες μεμβράνες είχαν την εξωτερική διάμετρο μιας ανθρώπινης τρίχας, το πλεονέκτημα να είναι σταθερές και να αποτελούν οι ίδιες οι ίνες ένα σωλήνα υψηλής πίεσης. Οι μεμβράνες αραμίδης χρησιμοποιήθηκαν στην αφαλάτωση του θαλάσσιου νερού με την μέθοδο της αντίστροφης ώσμωσης.

Οι μεμβράνες αραμίδης έχουν εξωτερική διάμετρο dεξ=80 έως 100 μm και εσωτερική dεσ.=40 έως 50 μm με σχέση dεξ./dεσ. = 1:2, είναι ασύμμετρες και αποτελούνται από ένα εξωτερικό λεπτό υμένα ο οποίος σχηματίζει την ενεργό επίστρωση της μεμβράνης, ενώ το υπόλοιπο πάχος του σωλήνα χρησιμεύει ως πορώδες υποστήριγμα του λεπτού υμένα. Όλος ο σωλήνας είναι μορφοποιημένος από αραμίδη και παρουσιάζει μεγάλη ανοχή στην πίεση ώστε οι ίνες να μην χρειάζονται υποστήριγμα.

Η μεταφορά του νερού είναι από την εξωτερική πλευρά του υμένα προς την εσωτερική κοιλότητα των ινών. Εκατοντάδες χιλιάδες λεπτές κοίλες ίνες σχηματίζουν ένα κυλινδρικό θύσανο, τοποθετημένο σε ένα σωλήνα πίεσης. Το σύνολο αποτελεί ένα στοιχείο αντίστροφης ώσμωσης λεπτών κοίλων ινών (fine hollow fiber module) ή όπως ονομάστηκε έναν διαχωριστή (permeator) . Ανάλογα με την κατασκευή του στοιχείου η πυκνότητα των κοίλων ινών κυμαίνεται από 500 m2 / m3 για μεμβράνες διαφόρων οργανικών συνθέσεων έως 5000 m2 / m3 για τις μεμβράνες αραμίδης. Η πίεση λειτουργίας ανέρχεται στα 70 bar.

Τα σωληνωτά στοιχεία χρησιμοποιούνται σήμερα ελάχιστα για την αφαλάτωση νερών με αντίστροφη ώσμωση γιατί έχουν αντικατασταθεί από αυτά της ελικοειδούς περιέλιξης και των κοίλων ινών. Στην αντίστροφη ώσμωση χρησιμοποιούνται για την συμπύκνωση και τον καθαρισμό διαλυμάτων με αιωρούμενα στερεά, π.χ. για την συμπύκνωση φρουτοχυμών, ενώ η κύρια εφαρμογή των είναι στην υπέρ - και μικροδιήθηση.

Τα στοιχεία μεμβρανών με δίσκους και πλαίσια αποτελούνται από επίπεδες μεμβράνες οι οποίες τοποθετούνται ανάμεσα σε δίσκους σχηματίζοντας ένα «σάντουιτς». Οι δίσκοι τοποθετούνται αλλεπάλληλα σε κατακόρυφη διάταξη και χωρίζονται μεταξύ τους από πλαίσια τα οποία φέρουν κανάλια για την κυκλοφορία του νερού. Το όλο σύστημα τοποθετείται σε ένα κατακόρυφο σωλήνα πίεσης.

Οι κατακόρυφες αυτές στοιβάδες από μεμβράνες δίσκους και υποστηρίγματα κλείνουν με δύο φλάντζες, από μια σε κάθε άκρο και σταθεροποιούνται με την βοήθεια ενός μπουλονιού τοποθετημένου στο κέντρο του συστήματος. Το στοιχείο αντίστροφης ώσμωσης έχει μία διάταξη παρόμοια με φιλτροπρέσα ή παρόμοια με τα κατακόρυφα κελιά της ανάστροφης ηλεκτροδιάλυσης.

Tων Essam sh. Mohamed Δρος. Γεωπόνου, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και Γιώργου Παπαδάκη καθηγητή, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

ΠΗΓΗ: www.kykladesnews.gr/

afalatosi_nerou

Δευτέρα 2 Μαΐου 2011

Γνωριμία με τον «αυτοδιαχειριζόμενο αγρό στο Ελληνικό»


[ΧΑΡΤΗΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ]

Ο «αυτοδιαχειριζόμενος αγρός στο Ελληνικό» είναι πραγματικότητα. Με προσπάθειες εθελοντών πολιτών, λειτουργεί από τον Μάρτιο στο χώρο της πρώην αμερικάνικης βάσης του αεροδρομίου. Έχουν φυτευτεί σπόροι παραδοσιακών ποικιλιών (ντομάτα, πιπεριά, καρπούζι, πεπόνι) και έχουν βλαστήσει τα πρώτα φυτά.
Σας περιμένουμε λοιπόν την Κυριακή 15 Μαϊου στις 11 το πρωϊ στο χώρο του αγρού για να σας ενημερώσουμε και να σας δώσουμε δωρεάν παραδοσιακούς σπόρους.

Αν θέλετε μπορείτε να φέρετε μαζί σας τα φαγητά σας (ψωμί, ντομάτες, τυρί, ελιές, τυροπιττάκια, κεφτεδάκια ή ό,τι άλλο) και να πάρετε μέρος στο πίκ νίκ που θα έχουμε εκεί.



ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΟΝ ΑΓΡΟ

Ο αγρός απέχει 100 μέτρα απο το πολιτιστικό κέντρο του πρ. Δήμου Ελληνικού και είναι πίσω ακριβώς απο το γήπεδο σοφτμπολ. Μπαίνοντας στο πολιτιστικό κέντρο κατευθυνόμαστε προς τα ξύλινα τραπεζοκαθίσματα και την πέργκολα. Πίσω απο εκεί, υπάρχει ένα δρομάκι που οδηγεί στον ΑΓΡΟ.
Πως φτάνουμε στομ Πολιτιστικό Κέντρο Ελληνικού
-Με αυτοκίνητo.
Κατευθυνόμαστε προς τη Γλυφάδα, μέσω της Λεωφόρου Βουλιαγμένης. Στο ύψος του Ελληνικού, πριν το σουπερμάρκετ του Βασιλόπουλου διακρίνουμε στο δεξί μας χέρι τη δεξαμενή της πρώην αμερικάνικης βάσης. Πριν περάσουμε τη δεξαμενή στο ύψος της Τροχαίας Ελληνικού στρίβουμε δεξιά. Σε 300 μέτρα περίπου βρίσκουμε στο αριστερό μας χέρι το Πολιτιστικό Κέντρο Ελληνικού.
-Με Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.
Με το μετρό φτάνουμε στη στάση Άγιος Δημήτριος/Αλέξανδρος Παναγούλης. Με τα λεωφορεία A3, B3, 171 πηγαίνουμε προς Γλυφάδα. Κατεβαίνουμε στη στάση αμερικάνικη βάση και γυρίζουμε πίσω με κατεύθυνση προς Αθήνα. Σε 50 μέτρα περίπου, στο ύψος της Τροχαίας Ελληνικού, στρίβουμε αριστερά. Σε 300 μέτρα περίπου βρίσκουμε στο αριστερό μας χέρι το Πολιτιστικό Κέντρο Ελληνικού.
*Εναλλακτικά από τη Βουλιαγμένης κάνετε δεξιά στην οδό Βενιζέλου και δεξιά στην 31η οδό. Η 31η οδός είναι αδιέξοδος και οδηγεί στο τέρμα της στον Αγρό.  

Πέμπτη 7 Απριλίου 2011

ΠΡΟΤΥΠΟΣ ΑΓΡΟΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ

Σπέρνουν τον καλό οικο-λόγο
Ενας οικολογικός, αυτοδιαχειριζόμενος αγρός «ξεφυτρώνει» στον χώρο της παλιάς αμερικανικής βάσης, στο παλιό αεροδρόμιο του Ελληνικού, κόντρα στα μεγαλεπήβολα επενδυτικά σχέδια της κυβέρνησης.
Χθες, για δεύτερη φορά, περίπου 100 άτομα έδωσαν το «παρών» στο μικρό σπορείο που δημιούργησαν σε μια έκταση δύο στρεμμάτων και ανανέωσαν το ραντεβού τους για τις 17 του μηνός για να προχωρήσουν στο επόμενο βήμα, τον πιλοτικό αγρό με φυτά της ελληνικής γης, κυρίως αυτά που αρχίζουν να χάνονται. Στο ενδιάμεσο, η ομάδα φροντίδας που συγκροτήθηκε από εθελοντές ανάλαβε το πότισμα, την περίφραξη και το όργωμα.
«Είναι μια κίνηση που ξεκίνησε από τη βάση», επισημαίνει στην «Ε» ο πολεοδόμος Πάνος Τότσικας εκ μέρους της Πρωτοβουλίας και μας μίλησε για τον διπλό σκοπό της κίνησης, που φιλοδοξεί να δημιουργήσει παραγωγικούς, αυτοδιαχειριζόμενους αγρούς σε τμήματα του παλιού αεροδρομίου με πρόσφορο έδαφος. Στο πλαίσιο της μελέτης του Πολυτεχνείου, που προβλέπει μητροπολιτικό πάρκο με χρήσεις αθλητισμού και ψυχαγωγίας, διεδικούν μια έκταση 100 στρεμμάτων για να αναπτύξουν πρότυπες καλλιέργειες, όπου οι πολίτες θα γνωρίσουν τη φύση.
Τα φυτά θα διανέμονται σε σχολεία, ΚΑΠΗ και ιδιώτες, ενδεχομένως και να πωλούνται σε χαμηλές τιμές. Θα προβλεφθεί επίσης χώρος που θα παραχωρείται σε ανέργους για να τον καλλιεργούν και να εξασφαλίζουν τροφή ή και ένα μικρό χαρτζιλίκι. Στην Ελλάδα, όπως μας πληροφόρησε, έχει ξεκινήσει ένα ανάλογο πείραμα στην Αλεξανδρούπολη, με τη βοήθεια του δήμου, ενώ στο εξωτερικό έχει μεγάλη διάδοση.
Συνεχίζονται οι κινητοποιήσεις των τοπικών φορέων για την προστασία του χώρου του Ελληνικού και τη δημιουργία μητροπολιτικού πάρκου.
Απόψε στις 7 μ.μ. οργανώθηκε δημόσια συζήτηση στο ειδικό σχολείο Ηλιούπολης (Υδρας και Μνησικλέους, στο δημοτικό άλσος), με ομιλητές τον δήμαρχο Ελληνικού Χρ. Κορτζίδη, τον καθηγητή του Πολυτεχνείου Νίκο Μπελαβίλα, τον δημοτικό σύμβουλο Γλυφάδας Τ. Ταστάνη και τον πολεοδόμο Π. Τότσικα.

πηγη: enet.gr

Σάββατο 2 Απριλίου 2011

Πυρηνικό ατύχημα στους αντιδραστήρες του Fukushima

Λίγα λόγια περί ραδιενέργειας και πυρηνικών αντιδραστήρων...

ΠΥΡΗΝΙΚΟΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΑΣ & ΣΧΑΣΕΙΣ

Σε έναν πυρηνικό αντιδραστήρα αυτό που συμβαίνει είναι μια ελεγχόμενη αλυσιδωτή αντίδραση σχάσης πυρήνων Ουρανίου 233, 235 ή Πλουτωνίου 239. Οι συγκεκριμένοι 3 πυρήνες μπορούν να σχαστούν απο νετρόνια οποιασδήποτε ενέργειας. Το αποτέλεσμα της σχάσης είναι ένα σημαντικό ποσό ενέργειας μαζί με 2-3 νετρόνια τα οποία χτυπούν άλλους πυρήνες και παράγουν εκ νέου ενέργεια κ.ο.κ. Η διαδικασία αυτή μπορεί να γίνει καταιγιστική και έτσι να παράγει ενα τρομακτικό ποσό ενέργειας (πυρηνική βόμβα) ή μπορεί να ελεγχθεί ο αριθμός των σχάσεων, όπως συμβαίνει σε έναν πυρηνικό αντιδραστήρα.

Στον αντιδραστήρα, η διαδικασία σχάσεων συμβαίνει μέσα σε υγρό (συνήθως νερό) το οποίο εκτελεί μια πολύ βασική λειτουργία που είναι η απαγωγή θερμοτητας μέσω της χρησιμοποίησης της για παραγωγή ατμού (και ηλεκτρικής ενέργειας κατ'επέκταση, μέσα απο διαδικασίες που δεν ειναι του παρόντος). Επίσης, εντός του πυρήνα του αντιδραστήρα υπάρχει και ο "επιβραδυντής" (ελαφρύ ή βαρύ ύδωρ ή γραφίτης) που επιβραδύνει τα νετρόνια που παράγονται απο τις σχάσεις, επίσης για λόγους που δεν ειναι του παρόντος.

Πρακτικά φανταστείτε νερό να βράζει εξαιτίας των πυρηνικών αντιδράσεων. Οι ατμοί κινούν στροβίλους παραγωγής ηλ. ενέργειας. Στη συνέχεια, υπάρχει ο συμπυκνωτής που συμπυκνώνει (ψύχει) τους "χρησιμοποιημένους" ατμούς (εκεί βρίσκεται ψυκτικό μέσο, συνήθως νερό) και τους επανεισάγει στον "πυρήνα" του αντιδραστήρα κλείνοντας έτσι τον κύκλο.

Οι αντιδραστήρες Fukushima I, II, III, ΙV που έχουν το πρόβλημα (σε σύνολο 6), είναι τύπου BWR (Βoiling Water Reactors) 2ης γενιάς (BWR-3 & BWR-4) που, χοντρικά, ακολουθούν την παραπάνω διαδικασία. Είναι κατασκευασμένοι απο το 1970 (Ι) ως το 1976 (ΙΙΙ) και παράγουν ισχύ 500-800 ΜW. Οι αντιδραστήρες Onagawa Ι, ΙΙ, ΙΙΙ ένας απο τους οποίους επίσης φέρεται να έχει πρόβλημα, ειναι BWR και νεότεροι όντας κατασκευασμένοι απο το 1984 (Ι) ως το 2002 (ΙΙΙ).

Ακόμα και αν ενας αντιδραστήρας σταματήσει για κάποιο λόγο (π.χ. έκτακτη ανάγκη λόγω σεισμού), η ραδιενεργός διάσπαση του πυρηνικού καυσίμου παράγει αρκετή θερμότητα η οποία θα πρέπει οπωσδήποτε να απαχθεί, δηλαδή να υπάρξει ψύξη.


ΙΑΠΩΝΙΑ

Στη συγκεκριμένη περίπτωση έχουμε να κάνουμε με ένα LOCA όπως είναι η συντομογραφία του προβλήματος που προκύπτει όταν έχουμε απώλεια ψυκτικού μέσου (Loss Of Coolant Accident). Για αυτό το λόγο υπάρχουν συστήματα εφεδρικής ψύξης ECCS (Emergency Core Cooling System) τα οποία πρέπει να δράσουν άμεσα ώστε να μην υπερθερμανθεί ο πυρήνας και αρχίσει η τήξη του, κάτι το οποίο μπορεί να αποβεί καταστροφικό. Εδώ φαίνεται πως αστόχησαν τα εφεδρικά συστήματα καθώς αναφέρεται ότι μπορεί να υπάρχει μερική τήξη του πυρήνα.

Το ατύχημα έχει ήδη ανελιχθεί στη βαθμίδα 6 των πυρηνικών ατυχημάτων, σήμερα 15/03/2011 και ώρα 15:00.

Η κλίμακα εδώ: http://en.wikipedia.org/wiki/International_Nuclear_Event_Scale

Ατύχημα αυτής της βαθμίδας (6) έχει ξανασυμβεί το 1957 στην Σοβιετική Ένωση. Η βαθμίδα 7 είναι για το Τσέρνομπιλ, οπότε τα πράγματα πλέον είναι κρίσιμα.

Η βαθμίδα 6 αναφέρεται σε διαφυγή ραδιενεργού υλικού στο περιβάλλον σε ποσότητες ραδιολογικά ισοδύναμες της τάξης των χιλιάδων TBq (Τerra-Becquerel, μονάδα μέτρησης ραδιενέργειας σε τρισεκατομμύρια Becquerel) I-131 (Ιώδιο). Επιβάλλεται η άμεση
λήψη μέτρων για τον πληθυσμό!

To ατύχημα στην Ιαπωνία ξεκίνησε με τον σεισμό οπότε, όπως προβλεπόταν απο τους κανονισμους ασφαλειας του αντιδραστήρα, οι ράβδοι πυρηνικού καυσιμου (ουράνιο) απομονώθηκαν με τη βοήθεια ράβδων ελέγχου που μπήκαν ανάμεσα τους. Με αυτό το τρόπο σταματά η σχάση. Οπως ομως ειπώθηκε και παραπάνω, η σχάση μπορεί να σταματά αλλά το πυρηνικό καύσιμο συνεχίζει να παράγει μεγάλη θερμότητα. Έτσι ξεκινά, όπως επίσης προβλέπεται, να ψύχεται ο πυρήνας του αντιδραστήρα όμως η γεννήτρια που τροφοδοτούσε αυτή τη λειτουργία δεν λειτουργησε καθώς δεν υπήρχε ρεύμα. Τότε μπήκε σε λειτουργία το επόμενο μέσο ψύξης του πυρήνα που ήταν η εισαγωγή ύδατος σε αυτόν. Η λειτουργία του όμως σταμάτησε λίγη ώρα αργότερα, άγνωστο γιατί. Τέλος, μπήκε σε λειτουργία η "τελευταία γραμμή άμυνας" που μετέτρεπε τους καυτούς ατμούς του πυρήνα σε νερό το οποίο επανατροφοδοτούσε τον πυρήνα για να τον ψύξει. Ωστόσο, πιθανότατα μια διαρροή στο περίβλημα του πυρήνα άφησε γυμνό τμήμα του πυρηνικού καυσίμου το οποίο έφτασε σε αρκετά μεγάλες θερμοκρασίες ικανές να το οδηγήσουν σε τήξη (μερικές χιλιάδες βαθμοί Κελσίου).


ΧΑΠΙΑ ΙΩΔΙΟΥ! ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΑ; ΓΙΑΤΙ;

Θα έχετε ακούσει αυτές τις μέρες περι χαπιών Ιωδίου που συνίστανται στο πληθυσμό ώστε να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις απο την ραδιενέργεια. Αυτό συμβαίνει διότι ένα απο τα κατάλοιπα της σχάσης του Ουρανίου που συμβαίνει εντός του αντιδραστήρα και τώρα έχει διαφύγει (με το ατύχημα) στην ατμόσφαιρα, είναι και το Ι-131. Υπάρχουν 37ισότοπα του Ιωδίου αλλά το συγκεκριμένο είναι το πιο επικίνδυνο καθώς έχει μικρό χρόνο υποδιπλασιασμού μόλις 8 ημερών.
Με απλά ελληνικά: διασπάται κάθε 8 ημέρες και κάθε διάσπαση είναι αυτό που ειναι ανεπιθύμητο και βλαβερό. Το πρώτο και κύριο όργανο που μπορεί να προσβληθεί απο την ακτινοβολία είναι ο θυροειδής, όσο αφορά το Ιώδιο. Όμως, ο θυροειδής μπορεί να απορροφήσει συγκεκριμένη ποσότητα Ιωδίου. Τα χάπια αυτά δίνουν λοιπόν την απαιτούμενη ποσότητα "καλού", "μη-ραδιενεργού" Ιωδίου στον θυροειδή ο οποίος μετά "κλείνει την πόρτα", όντας κορεσμένος, στο ανεπιθύμητο ραδιενεργό Ι-131, μειώνοντας έτσι τις πιθανοτητες για καρκίνο.

Άλλα 2 ισότοπα είναι το Καίσιο (Cs-137) και το Στρόντιο (Sr-90) τα οποία έχουν χρόνο ημιζωής τα 30 και 28 έτη αντίστοιχα. Το Καίσιο προτιμά να συσσωρεύεται στους μαλακούς ιστούς και το Στρόντιο στα κόκκαλα.

Γιατί είναι επικίνδυνο το Ι-131; Διότι είναι "ασταθές". Δηλαδή μετατρέπεται σε άλλο στοιχείο μέσω πυρηνικών αντιδράσεων οι οποίες παράγουν και ακτινοβολία (την οποία θα έχετε ακούσει με τα ονόματα "ακτινοβολία α, β ή γ" ανάλογα την αντίδραση διάσπασης/αποδιέγερσης). Αυτή είναι και η ακτινοβολία που επιφέρει βλάβες στα κύτταρα και το γενετικό υλικό του οργανισμού. Συγκεκριμένα, το Ι-131 εκπέμπει ακτινοβολία β-.

___________________________________________________________


ΔΟΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ

Η Διεθνής επιτροπή ατομικής ενέργειας ΙΑΕΑ ανακοίνωσε πως κοντά στον πυρηνικό αντιδραστήρα Fukushima που έχει το πρόβλημα, μετρήθηκαν δόσεις στο επίπεδο των 400-1000 mSv/h (μιλισίβερτ ανά ώρα) δηλαδή 0,4-1 Sv/h. Τι σημαίνει αυτό;

Πρακτικά, ενας υγιης ανθρώπινος οργανισμός που δέχεται δόση κάτω απο 1 Sv αθροιστικά εντός 24 ωρών, ειναι σχεδόν απίθανο να πάθει κάτι. Στην χειρότερη των περιπτώσεων θα νιώσει ναυτία και έλλειψη όρεξης.

Στο επίπεδο 1-3 Sv, θα έχει ισχυρή ναυτία, προσβολή οργάνων οπως ο μυελός των οστών & η σπλήνα. Πιθανή ανάρρωση αλλά όχι σίγουρη.

Στο επίπεδο 3-6 Sv, θα υπάρχουν εμφανείς δερματοπάθειες, αιμοραγία, πυρετός, διάρροια, στείρωση και αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα ο ασθενής: θάνατος.

Στο επίπεδο 6-10 Sv, όλα τα παραπάνω μαζί με κατάρρευση του νευρικού συστήματος.

Με δόση άνω των 10 Sv, o θάνατος είναι αναπόφευκτος.

Αυτό λοιπόν σημαίνει, πως αν κάποιος βρεθεί δίπλα στον αντιδραστήρα αυτή τη στιγμή (πράγμα απίθανο πλεον διοτι εχει εκκενωθει η γυρω περιοχη προ πολλου) για 1 ωρα θα νιωσει ναυτία λαμβάνοντας δόση 0,4 Sv. Αν μείνει για 2 ώρες είναι οριακή η περίπτωση. Στις 3 ώρες παίζει με τη ζωή του και απο εκεί και πέρα τα πράγματα χειροτερεύουν. Η ακτινοβολία συσσωρεύεται στο σώμα. Επίσης, οι παραπάνω τιμές αφορούν δόσεις σε ανθρώπινο οργανισμό σε ένα 24ωρο.

Για σύγκριση αναφέρεται πως η ακτινογραφία θώρακος αποτελεί μια δόση 0,2 mSv, δηλαδή 0,0002 Sv και η αξονική τομογραφία περίπου 3 mSv (0,003 Sv).

To όριο ασφαλείας που έχει τεθεί για την ακτινοβολία που μπορεί να δεχτεί ένας άνθρωπος είναι 1 mSv/έτος.

_______________________________________________________


Στις 20/3, η ΙΑΕΑ αναφέρει μετρήσεις στο Τόκυο και τις γύρω περιοχές στο επίπεδο των 0,1 μSv (μικρο-Σίβερτ), δηλαδή 0,0000001 Sv. Πρακτικά μηδενική στις πλέον πυκνοκατοικημένες περιοχές. Η προσοχή είναι στραμμένη στους αντιδραστήρες 1-3 όπου ο κίνδυνος δεν έχει παρέλθει ακόμη.

_______________________________________________________


Η ΕΙΡΩΝΕΙΑ ΣΕ 2 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

Ιαπωνία 1945 (Χιροσίμα)



Ιαπωνία 2011


πηγη: antisimvatikos.blogspot.com

Πέμπτη 17 Μαρτίου 2011

Τοποθέτηση με θέμα το Περιβάλλον

Του Κώστα Πουλάκη


Στη σύγχρονη κοινωνία, το περιβάλλον συνιστά αφενός μεν σπουδαίο κοινωνικό δικαίωμα, κατοχυρωμένο στο Σύνταγμα και σε πλειάδα διεθνών και ευρωπαϊκών κειμένων, και συνεπώς η περιβαλλοντική διάσταση οφείλει να διατρέχει με συνέπεια και συνοχή κάθε κοινωνική και οικονομική δραστηριότητα, καθώς και όλες τις πλευρές της ασκούμενης πολιτικής, αφετέρου δε προνομιακό πεδίο παρέμβασης για την αυτοδιοίκηση και τα κινήματα των πολιτών, και άρα σημαντική παράμετρο της δημοκρατικής συμμετοχής.
Στις σημερινές συνθήκες, η συνεκτική ένταξη της οικολογικής διάστασης στον πυρήνα της ασκούμενης αναπτυξιακής πολιτικής αποτελεί προϋπόθεση για μια βιώσιμη διέξοδο από την κρίση του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, γι’ αυτό και κατά την γνώμη μας απαιτείται να ενταχθεί στο πλαίσιο του συμμετοχικού δημοκρατικού σχεδιασμού της περιφέρειας Θεσσαλίας.
Το περιβαλλοντικό ζήτημα οφείλει κανείς να το προσεγγίσει από περισσότερες πλευρές :

1. Περιβαλλοντική κρίση
Σήμερα σε εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, βιώνουμε μια πρωτοφανή σε μέγεθος και διάρκεια περιβαλλοντική κρίση. Η εξάντληση των φυσικών πόρων, ο περιορισμός της βιοποικιλότητας, η κλιματική αλλαγή, με όλες τις κοινωνικές και οικονομικές τους συνέπειες, είναι ήδη πραγματικότητα. Δηλωτική του προβλήματος είναι η πρόβλεψη για 200.000.000 «περιβαλλοντικούς» μετανάστες.

2. Οικονομική κρίση
Ο χαρακτήρας και το μέγεθος της οικολογικής κρίσης οφείλεται κύρια στο κυρίαρχο μοντέλο ανάπτυξης που βασίζεται στην οικονομική μεγέθυνση και είχε ως αποτέλεσμα τη σημερινή πρωτοφανή οικονομική κρίση, η οποία στην Ελλάδα συνοψίζεται στη λέξη «Μνημόνιο». Είναι πλέον φανερό ότι τα «σύγχρονα» μοντέλα ανάπτυξης, που βασίστηκαν στην υπερεκμετάλλευση των διαθέσιμων πόρων και την υπερκατανάλωση, έχουν δημιουργήσει τρομακτικά αδιέξοδα.

3. Πολιτική κρίση
Στο ίδιο μοντέλο, που στηρίζεται στην ιδιωτικοποίηση των κερδών από την υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων και την κοινωνικοποίηση των περιβαλλοντικών ζημιών, βασίστηκαν και οι πολιτικές που ακολούθησαν η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ και έχουν συμβάλει δραματικά στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος στην Ελλάδα, η οποία είναι πρωταθλήτρια σε αρνητικούς περιβαλλοντικούς δείκτες και βρίσκεται συχνά υπόλογη για τη μη εφαρμογή διεθνών κανονισμών και συμβάσεων. Οι πολιτικές αυτές περιλαμβάνουν :
Πρώτον, την ενεργοβόρα ελληνική οικονομία, της οποίας η παραγωγή ενέργειας βασίζεται στο λιγνίτη, το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο, ενώ η ανάπτυξη των ΑΠΕ καθυστερεί, με λαθεμένους σχεδιασμούς που έρχονται σε σύγκρουση με τα τοπικά οικοσυστήματα και τους πολίτες.
Δεύτερον, στον τομέα της διατήρησης και διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος επικρατεί ηθελημένη αδράνεια των διαχειριστικών και ελεγκτικών θεσμών, απουσία υποδομών και υποχρηματοδότηση, με δυσμενείς επιπτώσεις για τις προστατευόμενες περιοχές, τη βιοπικοιλότητα, το δασικό πλούτο, τη γεωργική γη, τις παράκτιες περιοχές και τα θαλάσσια οικοσυστήματα.
Τρίτον, η διαχείριση των υδάτων, με την επιμονή σε φαραωνικού τύπου έργα και τις ακραίες σπατάλες στην αστική, βιομηχανική και γεωργική ζήτηση, απέχει πολύ από τις σύγχρονες αρχές και διαδικασίες της εξοικονόμησης νερού και των ήπιων παρεμβάσεων ύδρευσης και άρδευσης.
Τέταρτον, στον τομέα της διαχείρισης απορριμμάτων, βασική μέθοδος διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων παραμένει η διάθεση σε ΧΥΤΑ και σε παράνομες χωματερές, ενώ το ποσοστό ανεξέλεγκτης απόρριψης ή ελλιπούς εφαρμογής της υγειονομικής ταφής παραμένει υψηλό και η ολοκληρωμένη διαχείριση, με επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση των αποβλήτων βρίσκεται σε εμβρυακό στάδιο.

4. Θεσμική κρίση
Στον τομέα του θεσμικού πλαισίου για το περιβάλλον, οι ελεγκτικοί μηχανισμοί, όπως οι επιθεωρητές περιβάλλοντος, αδυνατούν να φέρουν επαρκώς σε πέρας το έργο τους, κυρίως λόγω των σοβαρών ελλείψεων προσωπικού και μέσων, με αποτέλεσμα να μην ελέγχεται η τήρηση των περιβαλλοντικών όρων.
Η ελλιπής δημοκρατική νομιμοποίηση των αιρετών εξουσιών και η μειωμένη συμμετοχή των πολιτών, σε συνδυασμό με την περικοπή πόρων και προσωπικού, στοιχεία τα οποία εμφανίζονται εντονότερα στο νέο θεσμό της αιρετής περιφέρειας, όπως αυτός οικοδομήθηκε με τον «Καλλικράτη», δυσχεραίνουν την αποτελεσματική άσκηση των αρμοδιοτήτων της περιφέρειας στον τομέα του περιβάλλοντος και χρειάζεται να ληφθούν ειδικά μέτρα για την υπέρβασή τους.
Στην κατεύθυνση αυτή συμβάλλει το γεγονός ότι – κατ’ εξαίρεση από το γενικό κλίμα απαξίωσης της πολιτικής και αδιαφορίας – τα περιβαλλοντικά ζητήματα αγγίζουν μεγάλα στρώματα της κοινωνίας, η συνειδητοποίηση της κρισιμότητας του οικολογικού ζητήματος ευαισθητοποιεί και ενεργοποιεί τους πολίτες, το οποίο για μας είναι ο αναγκαίος όρος για την αντιμετώπιση της πολυδιάστατης περιβαλλοντικής κρίσης.

Η στρατηγική μας κατεύθυνση

Η στρατηγική μας για το περιβάλλον συνοψίζεται στα εξής :
Να αμφισβητήσουμε τη νεοφιλελεύθερη προσέγγιση που διαπνέεται από την αντίληψη «το κέρδος πάνω απ’ όλα» και «η ανάπτυξη με όποιο κόστος».
Να αντιμετωπίσουμε τους φυσικούς πόρους ως συλλογικά, κοινωνικά αγαθά που η διαχείρισή τους πρέπει να υπόκειται στη δημοκρατική λογοδοσία.
Να προτάξουμε μια συνολική περιφερειακή αναπτυξιακή στρατηγική που θέτει ως προϋπόθεση την προστασία του περιβάλλοντος και έχει στόχο την ουσιαστική αποκέντρωση και την ενίσχυση των τοπικών κοινωνιών, ώστε να χαράξουν δημοκρατικά μια πολιτική για την οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική εξέλιξη της περιοχής τους, αξιοποιώντας εναλλακτικά πρότυπα και τρόπους οργάνωσης της παραγωγής και της κατανάλωσης.
Να ενισχύσουμε την εθελοντική ενεργοποίηση των πολιτών.
Να διεκδικήσουμε τη διοχέτευση δημόσιων πόρων στην περιβαλλοντική προστασία.

Η Ευρωπαϊκή διάσταση και η περιφερειακή σύνδεση

Παρά τη νεοφιλελεύθερη κατεύθυνσή της, το κοινωνικό της έλλειμμα και τις εγγενείς της αντιφάσεις, παρά την αργή και στρεβλή ενσωμάτωση από τη χώρα μας των όποιων θετικών στοιχείων της, δεν θα πρέπει να υποτιμήσουμε ότι η ΕΕ με την περιβαλλοντική της πολιτική συνέβαλε στο να εισαχθούν σταδιακά στην Ελλάδα θεσμοί που βοήθησαν στην προστασία του περιβάλλοντος, έστω και λόγω της απειλής προστίμων από το Ευρωπαϊκό δικαστήριο.

Ως «ΘΕΣΣΑΛΙΑ της ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ και της ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ» προτείνουμε: Η περιφέρεια της Θεσσαλίας να αξιοποιήσει τα διεθνή και ευρωπαϊκά δίκτυα περιφερειών, καθώς και την Επιτροπή Περιφερειών της Ε.Ε., ούτως ώστε μέσω της συνεργασίας με περιφέρειες της Ευρώπης που εφαρμόζουν ήδη με επιτυχία πολιτικές προστασίας του περιβάλλοντος και ενίσχυσης της βιώσιμης ανάπτυξης, να αντλήσουμε χρήσιμη εμπειρία στον τομέα αυτό. Μάλιστα, στην κατεύθυνση αυτή, καλούμε τον κ. Περιφερειάρχη να αναλάβει την πρωτοβουλία να πραγματοποιήσουμε ως Περιφέρεια Θεσσαλίας συνάντηση με θέμα το περιβάλλον και συμμετοχή εκπροσώπων από περιφέρειες με κοινά με τη Θεσσαλία χαρακτηριστικά των άλλων ευρωπαϊκών χωρών.

Οι βασικές μας προτάσεις

Έχουμε την γνώμη ότι θα πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας και την παρέμβασή μας στους παρακάτω άξονες.

1. Περιφερειακός σχεδιασμός διαχείρισης του υδατικού δυναμικού

Όπως είναι γνωστό στην Ελλάδα ένα μεγάλο μέρος του νερού που κάθε χρόνο ξοδεύεται σε διάφορες χρήσεις δεν πρόκειται να αναπληρωθεί ποτέ. Ειδικότερα στη Θεσσαλία το υδατικό δυναμικό δέχεται εδώ και σαράντα χρόνια τη μεγαλύτερη ανθρωπογενή πίεση για την κάλυψη αρδευτικών αναγκών συγκριτικά με τα υπόλοιπα διαμερίσματα της χώρας, έχοντας φτάσει να καταναλώνει το 25% του νερού που καταναλώνεται σε όλη τη χώρα.
Χρειάζεται λοιπόν ένας σχεδιασμός υδατικής πολιτικής με στόχο:
• Τη διευθέτηση των ισοζυγίων προσφοράς και ζήτησης.
• Την καταγραφή του υδάτινου ισοζυγίου.
• Την εξοικονόμηση των υδατικών πόρων με ήπιες παρεμβάσεις διαχείρισης της ζήτησης του νερού σε όλους τους τομείς.
• Τη στροφή σε καλλιέργειες μη υδροβόρες.
• Τη βιώσιμη αξιοποίηση των αποθεμάτων.
• Την αύξηση της αποδοτικότητας των υδραυλικών έργων με συμβατά έργα μικρής κλίμακας. Και.
• Τον εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα.

Απαραίτητο για όλα τα παραπάνω είναι να υπάρξουν μελέτες σε επίπεδο υδρολογικής λεκάνης, ιδιαίτερα του Πηνειού και της Κάρλας, και να υπάρξει ολοκληρωμένη μελέτη για το υδατικό διαμέρισμα της Θεσσαλίας.

Αυτός ο σχεδιασμός θα πρέπει να απεμπλέξει τη Θεσσαλία από το απατηλό όνειρο της εκτροπής του Αχελώου, η οποία ως γνωστό εκκρεμεί και ενώπιον του ΣτΕ, και να προωθήσει μικρομεσαία φράγματα και ταμιευτήρες που θα διασφαλίζουν έγκαιρα και με επάρκεια τις ανάγκες της Θεσσαλίας σε νερό πόσιμο και άρδευσης.
Ενδεικτικά :
- Η έγκαιρη ολοκλήρωση της λίμνης Κάρλας και των παράλληλων έργων του φράγματος της Γυρτώνης,
- Η ολοκλήρωση των ημιτελών φραγμάτων και των αντίστοιχων δικτύων, Μαυρομάτικου και Αγιονερίου,
- Η υλοποίηση μικρομεσαίων φραγμάτων αξιοποίησης επιφανειακών νερών στην Πύλη, στο Μουζάκι, στο Νεοχωρίτη και στον Ενιππέα και
- Η υλοποίηση μικρομεσαίων φραγμάτων ορεινής υδρονομίας
είναι έργα μικρότερης κλίμακας, συμβατά με το περιβάλλον και ικανά να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά το υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας.

2. Αειφόρος περιφερειακός ενεργειακός σχεδιασμός

Το ενεργειακό ζήτημα αγγίζει τον πυρήνα του αναπτυξιακού μοντέλου, το οποίο βασίζεται σε ένα εξαιρετικά ενεργοβόρο πρότυπο παραγωγής και υπερκατανάλωσης. Στην Ελλάδα σήμερα η παραγωγή ενέργειας βασίζεται κυρίως στο λιγνίτη, το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο, που προκαλούν υψηλές εκπομπές αερίων και άλλων επικινδύνων ρύπων.
Δηλώνουμε για άλλη μια φορά ότι παραμένουμε αντίθετοι στην εκμετάλλευση του λιγνίτη της Ελασσόνας, για λόγους περιβαλλοντικούς, δημόσιας υγείας αλλά και σεβασμού της σχεδόν καθολικής αντίδρασης της τοπικής κοινωνίας.
Θεωρούμε ότι η ανάπτυξη των ΑΠΕ έχει καθυστερήσει υπερβολικά, λόγω της απουσίας πολιτικής βούλησης, επαρκούς θεσμικού πλαισίου και αξιόπιστων μηχανισμών χωροθέτησης, αδειοδοτήσεων και ελέγχου.
Προτείνουμε ως κεντρικούς στόχους της ενεργειακής πολιτικής την εξοικονόμηση ενέργειας, την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και τη ριζική στροφή στις ΑΠΕ, κύρια στην αιολική, την ηλιακή και τη γεωθερμική.
Η περιφέρεια Θεσσαλίας, με το δικό της περιφερειακό σχεδιασμό, μπορεί να ανοίξει μια ολοκληρωμένη συζήτηση μέσα στην κοινωνία, για την αξιοποίηση των ΑΠΕ, ώστε οι οποιεσδήποτε προτάσεις και αποφάσεις να έχουν τη συναίνεση της κοινωνίας.

Πρώτος στόχος μπορεί να είναι η κάλυψη της δημόσιας κατανάλωσης, η οποία μπορεί να υποστηριχθεί με φωτοβολταικά στις στέγες όλων των δημόσιων κτηρίων, με παράλληλο σχεδιασμό της καθιέρωσης υποχρέωσης για εφαρμογή των αρχών της βιοκλιματικής στα νέα δημόσια κτήρια.

3. Προστασία και διαχείριση των οικοσυστημάτων

Α) Δάση και δασικές εκτάσεις

Το σύνταγμα του 1975 καθιέρωσε την υποχρέωση του κράτους να λαμβάνει μέτρα για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Έκτοτε έχουν υπάρξει δεκάδες νομοθετικές και δύο πρόσφατες αποτυχημένες συνταγματικές πρωτοβουλίες, με στόχο την μείωση των εδαφών δασικού χαρακτήρα. Τις τελευταίες δεκαετίες εκατομμύρια στρέμματα δασών και δασικών εκτάσεων έχουν αλλάξει μορφή, τόσο με παράνομες όσο και με νομιμοφανείς διαδικασίες. Σήμερα υπάρχει ανάγκη να αναθεωρηθεί η δασική πολιτική με την περιφερειακή αυτοδιοίκηση να παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο.
Είναι πολιτική αναγκαιότητα να διεκδικήσουμε την ένταξη της δασικής υπηρεσίας στις αρμοδιότητες της περιφέρειας, με τους αντίστοιχους πόρους και με αντικείμενο την πρόληψη, την προστασία και την διαχείριση των φυσικών πόρων και των οικοσυστημάτων.

Β) Προστατευόμενες περιοχές και βιοποικιλότητα

Παρά την ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο της οδηγίας Natura, δεν υπάρχει ουσιαστική προστασία των περιοχών. Έτσι τεράστιες εκτάσεις προστατευόμενης γης είναι σχεδόν αφύλακτες και σπάνια είδη πανίδας και χλωρίδας κινδυνεύουν, ενώ στην Μαγνησία οι 22 υγρότοποι έχουν υποστεί καταπατήσεις και έχουν υποβαθμιστεί, τη στιγμή που κανένας αντιπυρικός σχεδιασμός δεν έχει ποτέ πραγματοποιηθεί.
Θεωρούμε ότι πρέπει να υπάρχει συνολικός χωροταξικός και περιβαλλοντικός σχεδιασμός που θα προστατεύει το περιβάλλον και την βιοποικιλότητα και τασσόμαστε υπέρ της σταδιακής κατάργησης της «εκτός σχεδίου» δόμησης.

Γ) Η προστασία των ακτών και του θαλάσσιου περιβάλλοντος

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ακτές και το θαλάσσιο περιβάλλον είναι έντονα. Η ενίσχυση του μαζικού τουρισμού σε βάρος άλλων τομέων της τουριστικής οικονομίας είναι καταστροφική για το περιβάλλον, και την πολιτιστική κληρονομιά των παράκτιων και νησιωτικών περιοχών.
Στόχος μας είναι η προστασία του αιγιαλού με την κατοχύρωση της ελεύθερης πρόσβασης όλων των πολιτών, καθώς και η σύνδεση του τουρισμού με τη διαχείριση φυσικών περιοχών με την εφαρμογή προγραμμάτων οικοτουρισμού και αγροτοτουρισμού.

Δ) Η προστασία από τα λατομεία

Είναι σε όλους γνωστό ότι στη Θεσσαλία υπάρχουν και λειτουργούν διάσπαρτα λατομεία με γκρίζο καθεστώς λειτουργίας.
Προτείνουμε να οριστεί λατομική ζώνη και να επανεξεταστούν όλες οι άδειες των λατομείων.

4. Προστασία από τα μεταλλαγμένα τρόφιμα –
Υποστήριξη της Αγροτικής και Κτηνοτροφικής παραγωγής

Τα γενετικά μεταλλαγμένα προϊόντα καλλιεργούνται και καταναλώνονται χωρίς να γνωρίζουμε σχεδόν τίποτα για τις επιπτώσεις τους. Το σημερινό σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αξιολόγηση των κινδύνων από τα μεταλλαγμένα δεν μας προστατεύει. Διεκδικούμε μαζί με το ευρωπαϊκό κίνημα κατά των μεταλλαγμένων την επιβολή νέου μορατόριουμ στην ΕΕ στην έγκριση νέων γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών και άμεσο πάγωμα στην καλλιέργεια όσων έχουν εγκριθεί μέχρι σήμερα. Θέλουμε τη Θεσσαλία ελεύθερη από μεταλλαγμένα σε μια Ελλάδα και σε μια Ευρώπη ελεύθερες από μεταλλαγμένα.
Στο ζήτημα της γεωργίας και της παραγωγής στη Θεσσαλία υποστηρίζουμε:
• Την ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας.
• Την ενίσχυση των ομάδων πρωτοβουλίας αλλά και των δικτύων αλληλεγγύης που ασχολούνται με την διάδοση και την διακίνηση των ντόπιων ποικιλιών.
• Την ουσιαστικά ελεγχόμενη χρήση των φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων που με την εντατικοποίηση των καλλιεργειών και την αλόγιστη χρήση τους προκαλούν έντονο πρόβλημα στο περιβάλλον.
• Την προστασία του Πηνειού από τα βιομηχανικά απόβλητα, τις γαλακτοβιομηχανίες και τα φυτοφάρμακα.
• Την παραγωγή και την προώθηση ποιοτικών προϊόντων και ονομαστών τοπικών ποικιλιών.
Η ποιότητα είναι το ισχυρότερο όπλο των Θεσσαλών γεωργών για να αντιμετωπίσουν τον διεθνή ανταγωνισμό.

5. Ο περιφερειακός σχεδιασμός της διαχείρισης των μέσων μαζικής μεταφοράς

Οι μεταφορές αποτελούν κοινωνικό αγαθό, αλλά πρέπει να ελαχιστοποιηθεί το οικολογικό αποτύπωμα τους και η επιβάρυνση των πολιτών και ταυτόχρονα να αυξηθεί η αξία των παρερχομένων υπηρεσιών. Αυτό βέβαια μπορεί να επιτευχθεί μόνο με δημόσια μέσα μαζικής μεταφοράς.
Ο σιδηρόδρομος, το πλέον οικολογικό μεταφορικό μέσο, μπορεί και πρέπει να αποτελέσει έναν από τους βασικούς μοχλούς ανάπτυξης και ενοποίησης της περιφέρειας Θεσσαλίας. Πρέπει να ανακληθούν οι περικοπές περιφερειακών δρομολογίων και ο προαστιακός Βόλου–Λάρισας να σχεδιασθεί και να πραγματοποιηθεί άμεσα.
Τα 126 εκατομμύρια ευρώ που δεν θα σπαταληθούν στους Μεσογειακούς αγώνες του 2013 μετά την απόφαση της ΔΕΜΑ, να παραμείνουν για έργα υποδομής στην Θεσσαλία.

6. Διαχείριση απορριμμάτων και αποβλήτων.

Η οικονομική ανάπτυξη, η αστικοποίηση και η αλλαγή καταναλωτικών προτύπων οδήγησαν τα τελευταία χρόνια σε σημαντική αύξηση της ποσότητας των παραγόμενων αστικών στερεών αποβλήτων. Η χρόνια αναποτελεσματικότητα της επί της ουσίας μη-διαχείρισης των αποβλήτων, έστω και με συμβατικούς τρόπους, έχει οδηγήσει σε προφανή αδιέξοδα.
Χρειαζόμαστε έναν περιφερειακό σχεδιασμό διαχείρισης απορριμμάτων και λυμάτων, για πραγματική λύση των αντίστοιχων προβλημάτων, πέρα από προχειρότητες και παροδικές λύσεις όπως οι ΧΥΤΑ, για καθολική ανακύκλωση και επανάχρηση.
Επειδή οι ΟΤΑ δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα μεμονωμένα, θα πρέπει η περιφέρεια να αναλάβει πρωτοβουλία συνολικού σχεδιασμού, ο οποίος μπορεί να υπερβαίνει και τα γεωγραφικά της όρια, με τη δημιουργία μονάδας ανακύκλωσης και αξιοποίησης των απορριμμάτων.
Σε πρώτη φάση μια ομάδα εργασίας θα μπορούσε να απευθύνει διεθνή πρόσκληση ενδιαφέροντος, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, να αξιολογήσει τις σχετικές τεχνολογίες, ώστε η Θεσσαλία να αποκτήσει ένα αξιόπιστο σύστημα διαχείρισης και αξιοποίησης των αποβλήτων.

Τα πρώτα βήματα και οι πρώτες αποφάσεις του περιφερειακού συμβουλίου

Εμείς, ως «ΘΕΣΣΑΛΙΑ της ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ και της ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ», με όσες δυνάμεις διαθέτουμε, θα συμβάλλουμε προς αυτή την κατεύθυνση, με την ενεργό συμπαράσταση των ευαισθητοποιημένων πολιτών.
Δυστυχώς όμως βιώνουμε περίοδο απαξίωσης της πολιτικής που δεν εξαιρεί και την αυτοδιοίκηση, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα να μην υπάρχει διάθεση των πολιτών να ακούσουν ακόμα και όσες τυχόν ενδιαφέρουσες προτάσεις διατυπωθούν σήμερα εδώ.
Αν θέλουμε να «σώσουμε ότι σώζεται»,
Αν ευελπιστούμε ο θεσμός της περιφερειακής αυτοδιοίκησης να ανοίξει ένα παράθυρο αισιοδοξίας στην κοινωνία για «να μην είναι κανείς μόνος του στην κρίση»
Αν επιδιώκουμε να πραγματοποιήσουμε έστω μέρος των προτάσεων μας,
Θα πρέπει να θυμηθούμε το σύνθημα του Μάη του 68 : Είμαστε ρεαλιστές, επιδιώκουμε το αδύνατο για να μη φτάσουμε στο αδιανόητο.
Θα πρέπει λοιπόν σήμερα, τουλάχιστον για το περιβάλλον, να εκπέμψουμε στους Θεσσαλούς πολίτες δύο μηνύματα :
ΣΚΕΦΤΟΜΑΣΤΕ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΡΑΤΤΟΥΜΕ ΤΟΠΙΚΑ
ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΑ ΚΕΡΔΗ.

ΘΕΣΣΑΛΙΑ της ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ και της ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ

Παρασκευή 18 Φεβρουαρίου 2011

για την διαχείριση των απορριμμάτων...

Θέμα : Ανακοίνωση για την διαχείριση των απορριμμάτων

Με αφορμή τις τελευταίες εξελίξεις στο μεγάλο ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων της περιοχής μας, θεωρούμε έγκαιρο και αναγκαίο να καταθέσουμε τις απόψεις και τις προτάσεις μας.

1. Ο μέχρι τώρα αποκαλούμενος «Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης Απορριμμάτων», απέτυχε να δώσει λύσεις. Αντιθέτως πολλαπλασίασε το πρόβλημα και τώρα με τον εκβιασμό της επιβολής προστίμων από την Ε.Ε., επιχειρείται με τις προτάσεις που γίνονται να καλύψει πρόσκαιρα τις ευθύνες της κεντρικής εξουσίας και των Δήμων για τον κεντρικό σχεδιασμό της διαχείρισης των απορριμμάτων σε επίπεδο Κρήτης. Γι’ αυτό η ευθύνη της επιβολής προστίμων για την συνέχιση της λειτουργίας του ΧΑΔΑ Ιεράπετρας βαραίνει τους μηχανισμούς της κεντρικής εξουσίας και των τοπικών παραγόντων που διαιώνισαν το πρόβλημα και όχι τις τοπικές κοινωνίες.

2. Η σχεδιαζόμενη από την Περιφέρεια Κρήτης μεταφορά των απορριμμάτων της Ιεράπετρας στον ΧΥΤΑ του Αγίου Νικολάου μόνο προσωρινή λύση μπορεί να δώσει σε ένα χρονίζον πρόβλημα που απαιτεί άμεση απάντηση. Πρακτικά μεταθέτει στο άμεσο μέλλον την ανάγκη ουσιαστικής αντιμετώπισης του προβλήματος.

3. Η απάντηση που δίνεται στο παραπάνω από την πρόταση της Περιφέρεια Κρήτης που υιοθετεί την Μελέτη της κ. Λοϊζίδου από το ΕΜΠ, θεωρούμε ότι είναι μια πρόταση που κάνει εύκολη υπόθεση την αποδοχή της καύσης ως διαχειριστική λύση και ανενόχλητη την είσοδο των εργολάβων – επιχειρηματιών στη διαχείριση των απορριμμάτων μέσω των ΣΔΙΤ. Η μελέτη φωτογραφίζει το μοντέλο αυτό προτείνοντας την ταυτόχρονη λειτουργία τεσσάρων μονάδων μηχανικής διαλογής που σε μεγάλο βαθμό θα τροφοδοτούν την κεντρική μονάδα που θα είναι στο Ηράκλειο και θα λειτουργεί με την μέθοδο της καύσης (η μελέτη την ονομάζει θερμική επεξεργασία!). Ένα μοντέλο πολύ υψηλού επενδυτικού και λειτουργικού κόστους, μεγάλων περιβαλλοντικών προβλημάτων, δέσμευση των ΟΤΑ για σταθερή παροχή μεγάλων ποσοτήτων απορριμμάτων προς καύση. Ένα μοντέλο που θα οδηγήσει στον υπερδιπλασιασμό των τελών καθαριότητας.

4. Εμείς προτείνουμε να εφαρμοστεί άμεσα το ολοκληρωμένο και εφαρμοσμένο σε πολλές περιπτώσεις μοντέλο διαχείρισης όπως πολύ σωστά έχει τεκμηριωθεί για την περιοχή μας από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις της Κρήτης (Δίκτυο "ΟικοΚρήτη") και προτείνουν και οι τέσσερις μεγάλες οικολογικές οργανώσεις (Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, Δίκτυο Μεσόγειος SOS, Greenpeace και WWF Ελλάς και κυρίως ορίζει η οδηγία-πλαίσιο 2008/98 για την διαχείριση των απορριμμάτων) ιεραρχώντας τα παρακάτω βήματα:

1. ΠΡΟΛΗΨΗ- Μείωση του όγκου,

2. ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ- οικιακή κομποστοποίηση,

3. ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ-Διαλογή των απορριμμάτων στην πηγή,

4. ΑΛΛΗ ΑΝΑΚΤΗΣΗ- μονάδες κομποστοποίησης, ενεργειακή αξιοποίηση,

5. ΤΕΛΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ- ΧΥΤΥ, ΟΧΙ ΣΤΙΣ ΧΩΜΑΤΕΡΕΣ, ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΚΑΥΣΗ

Δυστυχώς στην Ελλάδα υποτιμώνται τα τέσσερα πρώτα βήματα. Συζητάμε μόνο για το που θα θάψουμε και όχι για το τι θα θάψουμε. Πολύ δε περισσότερο , όταν μπορούμε να μειώσουμε τα σκουπίδια που πηγαίνουν για ταφή μέχρι και 85-90%! Το παραπάνω μοντέλο, με τους συνδυασμούς και τις λύσεις που μπορούν να επιλεγούν, είναι ευέλικτο και εύκολα προσαρμόσιμο στις ιδιομορφίες κάθε ΟΤΑ. Είναι μία λύση ρεαλιστική, πολύ πιο οικονομική σε επενδυτικό και λειτουργικό κόστος σε σχέση με άλλες τεχνολογικές επιλογές, ειδικά αυτές που συμπεριλαμβάνουν και τη θερμική επεξεργασία (καύση). Δεν επιβαρύνει τα δημοτικά τέλη. Δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας σταθερής απασχόλησης και συμβάλλει στην πραγματική Πράσινη Ανάπτυξη. Απαντά σε όλες τις νομικές υποχρεώσεις της χώρας απέναντι στην κοινοτική νομοθεσία σχετικά με την διαχείριση των απορριμμάτων και δεν αντιμετωπίζει τους δημότες ως μέρος του προβλήματος, αλλά τους ενεργοποιεί να συμμετέχουν στην λύση του. Μα πάνω από όλα, είναι μία ιδιαίτερα μακροχρόνια λύση.

Το ουσιαστικό ζήτημα λοιπόν δεν είναι η εξεύρεση χώρων για την επέκταση των ΧΥΤΑ, οι οποίοι πλέον είναι ξεπερασμένοι και ελλειμματικοί στη διαχείριση των απορριμμάτων, αλλά η δημιουργία Χώρου Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) σε επίπεδο νομού ο οποίος μετά την εφαρμογή των παραπάνω προτάσεων θα υποδέχεται μόνο το 10-15% του όγκου των απορριμμάτων που σήμερα υποδέχονται οι ΧΥΤΑ και οι ΧΑΔΑ.

5. Ειδικά για την περιοχή του νέου Δήμου Ιεράπετρας, με τον μεγάλο όγκο φυτικών υπολειμμάτων, η δημιουργία μονάδας κομποστοποίησης (με την μορφή της δημοτικής επιχείρησης ή συνεταιρισμού λαϊκής βάσης) είναι μια πρόταση που μακροπρόθεσμα μπορεί να έχει άμεσα οικονομικά οφέλη για τους αγρότες και το δήμο μας συνολικά.

6. Για όλα τα παραπάνω δηλώνουμε ότι θα αντιπαλέψουμε την σκόπιμα καλλιεργούμενη αντιπαλότητα των πόλεων για το αν η μια θα δέχεται τα σκουπίδια της άλλης. Μακριά από εμάς το παιχνίδι έξαρσης του τοπικισμού.

Με την πρότασή μας αυτή αισιοδοξούμε, ελπίζουμε και επιδιώκουμε ότι ο Δήμος και οι κοινωνία μας θα τολμήσει να κάνει την υπέρβαση να θέσει τον πήχυ ψηλά. Να απορρίψει το κοντόφθαλμο, συντεχνιακό και προκλητικά σπάταλο προτεινόμενο σχέδιο του ΠΣΔΑ. Ήρθε, πιστεύουμε η ώρα, για πραγματική συνεργασία με τους όμορους Δήμους. Να επεξεργαστούν από κοινού τις λεπτομέρειες του συγκεκριμένου μοντέλου που απαιτείται (γιατί όχι σε κοινό ΧΥΤΥ;). Η επιστημονική γνώση υπάρχει (Πολυτεχνείο Κρήτης), ο πλούτος των οικολογικών οργανώσεων δεδομένος, τα παραδείγματα υπαρκτά (Ελευσίνα). Και τέλος να διεκδικήσουμε και να κερδίσουμε για τον τόπο μας την διαχείριση των απορριμμάτων που εμείς επιλέξαμε και όχι αυτή, που εντεταλμένοι σύμβουλοι, προσπαθούν να μας επιβάλουν. Με τα σκουπίδια μας, με το καθαρό περιβάλλον μας, με την νοικοκυροσύνη μας, με τα φθηνά δημοτικά τέλη μας, τους εργαζόμενους μας στην καθαριότητα, με το κομπόστ μας! Και μην ξεχνάμε ότι Ολοκληρωμένη Διαχείριση Απορριμμάτων σημαίνει συγκριτικό τουριστικό πλεονέκτημα!

Ζητάμε, ρητά και κατηγορηματικά, να προστεθεί και να συζητηθεί το θέμα στο επόμενο δημοτικό συμβούλιο που θα γίνει, και αν δεν είναι εφικτό, να γίνει άμεσα έκτακτο δημοτικό συμβούλιο με αποκλειστικό θέμα τη διαχείριση των απορριμμάτων της περιοχής μας.

Η επιτροπή τύπου

http://politesiermg.wordpress.com

Τετάρτη 2 Φεβρουαρίου 2011

Σκουπίδια: Το πρόβλημα και η λύση του

Πότε με τους σωρούς των σκουπιδιών να κατέχουν την πόλη, πότε με τις κάμερες στραμμένες σε μάχες σώμα με σώμα με τα ΜΑΤ, το ζήτημα των αστικών στερεών απόβλητων γίνεται κάθε φορά πιο πολύ προσωρινό αντικείμενο εκμετάλλευσης από τα υστερικά και προκατειλημμένα μαζικά μέσα, παρά θέμα ψύχραιμης και απροκατάληπτης συζήτησης. Και μόλις περάσει η «επικαιρότητα», κρύβεται ξανά κάτω από το χαλί, όπως ταιριάζει σε… σκουπίδια.
Αυτή η επαναλαμβανόμενη κακόγουστη παιδιά έχει πάψει από καιρό να είναι αθώα (αν ποτέ ήταν…) Η όποια δημόσια συζήτηση για τη διαχείριση των αστικών απορριμμάτων σε συνθήκες τεχνητού, κατά το πλείστον, πανικού συμφέρει όποιους επιθυμούν τάχα σήμερα άμεσα αποτελεσματικές λύσεις (ενώ επί δεκαετίες αδιαφορούσαν ή έκαναν μπαλώματα), βάζοντας σε δεύτερη και τρίτη μοίρα τρία πολύ σημαντικά ζητήματα:
Πρώτον, το οικονομικό κόστος της όποιας λύσης, δεύτερον, τη βιωσιμότητά της και τις επιπτώσεις στο περιβάλλον, και τρίτον, τον εξ ορισμού δημόσιο χαρακτήρα της διαχείρισης των απορριμμάτων.
Η συζήτηση για την αναζήτηση λύσης σε συνθήκες συναγερμού και πανικού ευνοεί τον προσανατολισμό σε επιλογές που αδιαφορούν τόσο για την εισβολή της ιδιωτικής επιχείρησης σ’ έναν χώρο κατ’ εξοχήν συλλογικής ευθύνης, όσο και για τις επιπτώσεις στο περιβάλλον. Οι άλλες λύσεις, χρειάζονται μια κάποια νηφαλιότητα για ν’ ακουστούν και να για να πείσουν. Γιατί είναι λιγότερο θεαματικές, χρειάζονται πιο συστηματική προσπάθεια, ακόμη και καλλιέργεια άλλης νοοτροπίας. Και, κυρίως, το όφελος από την επιλογή τους δεν είναι μετρήσιμο κατά κύριο λόγο σε χρήμα (αν και είναι πιο οικονομικές, τελικά), αλλά σε ποιότητα ζωής, άμεσα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Προσφύγαμε στην Οικολογική Εταιρία Ανακύκλωσης και στην Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στους ΟΤΑ, για να συζητήσουμε τις λύσεις που προτείνουν και τους λόγους που τις φέρνουν σε αντίθεση με τις επιλογές της κυβέρνησης, οι οποίες οδηγούν στη θερμική επεξεργασία (καύση) με όλες τις επιπτώσεις που αυτή θα έχει στην τσέπη μας και στο περιβάλλον.
Χ. Γ.



ΣΥΝΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ Ο ΝΙΚΟΣ ΑΝΔΡΙΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΙ Η ΜΑΙΡΗ ΦΩΤΕΙΝΟΥ



ΠΙΟ ΧΑΜΗΛΟ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΩΝ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ ΛΥΣΕΩΝ
Διαλέγουν την πιο ακριβή
και πιο βλαπτική μέθοδο



ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΦΙΛΙΠΠΟ ΚΙΡΚΙΤΣΟ*



Το μέγεθος του προβλήματος της διαχείρισης των απορριμμάτων εξαρτάται και από το μέγεθος του αρχικού όγκου τους. Υπάρχει τελικά κάποιος τρόπος να περιοριστεί στην πηγή, πριν καταλήξει στους κάδους απορριμμάτων και στη συνέχεια στους ΧΥΤΑ;
Φυσικά και υπάρχει, και εμπεριέχεται μέσα σε όλες τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στον εθνικό σχεδιασμό και στις υποχρεώσεις της Ελλάδας. Και αυτό έχει να κάνει κυρίως με την ανακύκλωση, η οποία σημαίνει διαλογή στην πηγή. Και η πρόταση που έχουν κάνει οι οικολογικές οργανώσεις είναι να μπούνε 4 κάδοι παντού: ο ένας για το χαρτί, ο άλλος για τα υπόλοιπα ανακυκλώσιμα, -δηλαδή πλαστικό, γυαλί, μέταλλα-, ο τρίτος για τα οργανικά και ο τέταρτος για τα υπολείμματα. Οπότε ο πρώτος μπορεί να πηγαίνει κατευθείαν στη χαρτοβιομηχανία χωρίς διαλογή για ανακύκλωση, ο δεύτερος θα πηγαίνει στα κέντρα διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών για διαλογή και μετά για ανακύκλωση, ο τρίτος κάδος με τα οργανικά θα πηγαίνει σε μονάδες κομποστοποίησης, που είναι και οι πιο φτηνές μέθοδοι, και ο τέταρτος κάδος θα πηγαίνει για βιομηχανική διαχείριση σε κέντρα μηχανικού διαχωρισμού που υπάρχουν, όπως είναι στην Αττική και σε άλλα μέρη, και από εκεί και πέρα τα υπολείμματα θα πηγαίνουν σε ΧΥΤΑ. Έτσι, αντί να πάμε κατευθείαν για βιομηχανική διαχείριση ή για ΧΥΤΑ το σύνολο των απορριμμάτων, μπορούμε να περιορίσουμε την ποσότητα κατά 70 και το 80%.


Ποια η θέση της Οικολογικής Εταιρίας Ανακύκλωσης για την καύση, την πυρόλυση, αυτές τις μεθόδους διαχείρισης των απορριμμάτων;
Όπως σας είπα, η διαλογή στην πηγή μπορεί να εκτρέψει πάρα πολλές ποσότητες, οι οποίες θα πήγαιναν για θερμική επεξεργασία, δηλαδή καύση, πυρόλυση και αεριοποίηση. Γι’ αυτό υπάρχει και μεγάλη αντίθεση απέναντι σε αυτές τις τεχνολογίες και τη διαλογή στην πηγή. Αντιδρούν τα οργανωμένα συμφέροντα απέναντι σε αυτές τις επιλογές. Αυτές οι τεχνολογίες είναι οι πιο ακριβές, να το πούμε ξεκάθαρα. Και αν περάσουμε στην επιλογή η οποία γίνεται στην Αττική ή σε άλλα μέρη, δηλαδή της βιολογικής ξήρανσης, η οποία είναι αποξήρανση και τεμαχισμός των σκουπιδιών για να πάνε για καύση, αυτή η μέθοδος είναι πιο ακριβή από την σκέτη καύση. Αυτό φαίνεται και από τη διεθνή εμπειρία, όπου βλέπουμε ότι το κόστος είναι πολύ μεγαλύτερο, αλλά και από τις προσεγγίσεις τις οικονομικές που έχουμε κάνει στην Ελλάδα.


Υπάρχουν πόροι για να προωθηθεί μια εναλλακτική μέθοδος, γιατί ακούμε για συμπράξεις με τον ιδιωτικό τομέα. Τα δημοτικά τέλη που πληρώνει ο πολίτης, το κάθε νοικοκυριό, δεν αρκούν;
Σήμερα ο ένας τόνος απορριμμάτων κοστίζει για τους δήμους από 150 με 200 ευρώ. Από αυτό το κόστος, ένα πολύ μικρό μέρος είναι η τελική διαχείριση σε χώρους ταφής. Στην Αττική είναι 40 ευρώ από αυτά τα 200 περίπου. Εάν πάμε για καύση ή για βιολογική ξήρανση και καύση, έχουμε υπολογίσει στην Αττική ότι αυτό το 40 που είναι η τελική διαχείριση θα γίνει 180 τουλάχιστον ευρώ. Αν πάμε στην λογική της διαλογής στην πηγή και στην κομποστοποίηση σαν βασική τεχνολογία, τότε μιλάμε για 70 ευρώ τον τόνο η τελική διαχείριση. Το 40 θα γίνει 70, δηλαδή θα έχουμε μια αύξηση, η οποία θα αντισταθμιστεί από τα πολύ καλύτερα αποτελέσματα. Αν πάμε στη θερμική επεξεργασία θα έχουμε πολύ μεγάλη αύξηση. Τότε τα χρήματα δε φτάνουν. Οπότε πρέπει ένα μέρος να χρηματοδοτηθεί από δημόσιους πόρους, δηλαδή ευρωπαϊκούς και εθνικούς, και το υπόλοιπο να το βάλουνε ιδιώτες. Άρα μπαίνουν οι ιδιώτες επειδή επιλέγουμε τις ακριβές λύσεις. Και βέβαια ο ιδιώτης, όταν θα βάλει αρκετά εκατομμύρια, θα δεσμεύσει τις τοπικές κοινωνίες για τουλάχιστον 25 χρόνια. Είδαμε τη σύμβαση που βγήκε στην Κοζάνη τώρα που είναι για 27 χρόνια, για να μπορέσει να αποσβέσει το κεφάλαιο που έχει επενδύσει. Ενώ άμα πάμε στις λύσεις που προτείνουμε εμείς, φτάνουνε οι εθνικοί πόροι για να γίνει, και μαζί με τους ευρωπαϊκούς μπορούμε να υλοποιήσουμε, με δημόσιο χαρακτήρα, αυτή την τελική διαχείριση.


Στην περίπτωση που καταφύγει, κακώς, κάποιος δήμος στην καύση, δεν θα πρέπει να παρέχει όλο και περισσότερη ποσότητα απορριμμάτων επί 27 χρόνια, για παράδειγμα; Τι γίνεται στη περίπτωση που δεν υπάρχει αυτή η ποσότητα;
Ένας επενδυτής ιδιώτης ο οποίος θα βάλει τα λεφτά του, θα βάλει τέτοιες ρήτρες μέσα στη συμφωνία για να διασφαλιστεί, ώστε αν μετά από 5 ή 10 χρόνια αποφασίσει ο δήμος να κάνει πιο πολλή ανακύκλωση και δεν θα έχει ποσότητες απορριμμάτων σταθερές, τότε θα πληρώσουμε ποινικές ρήτρες. Άρα είμαστε δεσμευμένοι απέναντι σε αυτές τις συμφωνίες για αρκετές δεκαετίες, γι’ αυτό και θα πρέπει να προσέξουμε πάρα πολύ αυτές τις επιλογές, οι οποίες οδηγούν σε πολύ μεγάλη αύξηση της τελικής διαχείρισης. Αυτό το κόστος θα μετακινηθεί στα δημοτικά τέλη, άρα θα πληρώσουν οι δημότες. Εμείς πιστεύουμε ότι μπορούμε να το αποφύγουμε, είναι αυτοκτονία να πάμε στις ακριβές λύσεις και μάλιστα χωρίς να έχουμε εξετάσει καθόλου κατά τόπους τους περιφερειακούς σχεδιασμούς τις οικονομικές επιλογές που έχουμε.


Και κάτι τελευταίο. Είδαμε στον δήμο της Ελευσίνας το πρόγραμμα “Πληρώνω όσο πετάω”. Μπορείτε να μας πείτε δύο λόγια για αυτό;
Αυτό είναι ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα, που το κάνουμε εμείς σαν Οικολογική Ανακύκλωση μαζί με τον δήμο Αθήνας, και με άλλους φορείς, όπως το Πολυτεχνείο. Προσπαθούμε να αλλάξουμε τον τρόπο που πληρώνουμε. Είτε αυτό αφορά το δήμο, είτε κάθε νοικοκυριό. Να συνδέσουμε δηλαδή τα δημοτικά τέλη με την ποσότητα και όχι με τα τετραγωνικά που έχει το σπίτι μας. Έτσι ο κόσμος έχει κίνητρο να συμμετέχει πιο πολύ στην ανακύκλωση, στην οικιακή κομποστοποίηση, στην πρόληψη, στον τρόπο που αγοράζουμε τα προϊόντα ώστε να μην παράγουμε μετά σκουπίδια. Το έχουμε δει στην Ευρώπη όπου εφαρμόζεται, ότι τελικά το συνολικό κόστος διαχείρισης μειώνεται, άρα ωφελούνται όλοι οι δημότες, και τελικά γίνεται και πιο δίκαιος ο καταμερισμός των δημοτικών τελών.

*Ο Φ. Κιρκίτσος είναι πρόεδρος της Οικολογικής Εταιρίας Ανακύκλωσης.




ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΙΔΙΩΤΕΣ, ΠΙΟ ΠΟΛΛΑ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΚΕΡΔΗ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΘΩΜΑ ΜΠΙΖΑ*

Δέσμια εργολαβικών συμφερόντων η κυβέρνηση

Οι δήμοι της Δυτικής Μακεδονίας είδαμε ότι προχωρούν σε ανάθεση της διαχείρισης των απορριμμάτων μέσα από σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ). Θεωρείτε πιθανή την κίνηση και άλλων δήμων προς αυτή την κατεύθυνση; Για ποιους λόγους η ΠΟΕ-ΟΤΑ τη θεωρεί απαράδεκτη;
Θα πρέπει οι εργαζόμενοι στους ΟΤΑ αλλά και οι δημότες, που θα κληθούν να πληρώσουν αυτή την πολιτική, να γνωρίζουν πολύ καλά τι σημαίνει ΣΔΙΤ στη διαχείριση των απορριμμάτων. Το έχουν ήδη γνωρίσει στις εθνικές οδούς με τα πανάκριβα διόδια, την Αττική οδό κλπ. Σήμερα που τα μεγάλα δημόσια έργα δεν υπάρχουν πια, η μεγάλη «μπίζνα» είναι η διαχείριση των απορριμμάτων.
Να το πούμε απλά. Το κράτος αυτή την στιγμή επιλέγει τον πιο ακριβό τρόπο διαχείρισης που είναι η επεξεργασία των σύμμεικτων απορριμμάτων με βιοξήρανση - καύση και κομποστοποίηση , ακριβώς για να δηλώσει οικονομική αδυναμία και να βάλει στο παιχνίδι της διαχείρισης το ιδιωτικό κεφάλαιο.
Τα ιδιωτικά κεφάλαια θα αποσβεσθούν από τα τέλη των ΑΠΕ (ανανεώσιμων πηγών ενέργειας) και από τα «τέλη εισόδου», που θα πληρώνουν για τα σκουπίδια τους οι δήμοι στους ιδιώτες που θα διαχειρίζονται τις μονάδες επεξεργασίας και τους ΧΥΤΥ.
Με τους υπολογισμούς της ΠΟΕ-ΟΤΑ , το κόστος της διαχείρισης θα εκτιναχθεί από 40 ευρώ τον τόνο σε πάνω από 300 ευρώ τον τόνο. Θεωρούμε λοιπόν όχι απλά απαράδεκτη αλλά εγκληματική αυτή την κίνηση που υλοποιεί την κυβερνητική πολιτική στον τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων.


Η συγκεκριμένη σύμβαση προβλέπει διάρκεια 27 ετών. Μια τέτοια δέσμευση δεν αποτελεί ουσιαστικά ανασταλτικό παράγοντα στην εφαρμογή νέων προηγμένων τεχνολογιών μελλοντικά;
Δεν τους ενδιαφέρει καθόλου αυτό το εύλογο ερώτημα. Οι μέθοδοι διαχείρισης που επιλέγονται είναι ήδη ξεπερασμένες , είναι πανάκριβες και είναι οι λιγότερο φιλικές στο περιβάλλον. Αρκεί να σας πω πως η ΡΑΕ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας), αλλά και ο αρμόδιος κοινοτικός επίτροπος μετά από ερώτηση του ευρωβουλευτή Ν. Χουντή, δέχονται πως το υλικό που θα παράγεται προς καύση για ενεργειακή αξιοποίηση «πρέπει να προέρχεται από 100% βιοαποδομήσιμο κλάσμα αστικών απορριμμάτων», κάτι το οποίο είναι αδύνατο να επιτευχθεί με τα εργοστάσια μηχανικής ανακύκλωσης και βιοξήρανσης σύμμεικτων απορριμμάτων που προωθεί σήμερα η κυβέρνηση. Η κυβέρνηση δεν είναι αφελής. Απλά είναι δέσμια των εργολαβικών συμφερόντων.


Συχνά προβάλλεται ως δικαιολογία για τη σύναψη συμβάσεων με τη μορφή ΣΔΙΤ ή με πλήρη παραχώρηση σε ιδιώτες επιχειρηματίες η έλλειψη οικονομικών πόρων για τη χρηματοδότηση των απαιτούμενων έργων.
Οι δημότες με τα δημοτικά τέλη πληρώνουν με το παραπάνω το μερίδιο που τους αναλογεί για τη διαχείριση των απορριμμάτων. Η ΠΟΕ-ΟΤΑ αλλά και η πλειοψηφία των φορέων που απασχολούνται με τη διαχείριση των Στερεών Αποβλήτων συγκλίνουν σε ένα πράσινο, ρεαλιστικό, εναλλακτικό σχέδιο που βασίζεται στην πρόληψη, στη διαλογή στην πηγή, στην ανακύκλωση, στην οικιακή και κοινοτική κομποστοποίηση προδιαλεγμένων απορριμμάτων, που είναι άμεσα υλοποιήσιμο και βρίσκεται στην καρδιά της πράσινης ανάπτυξης, δημιουργώντας πολύ περισσότερες θέσεις εργασίας, ικανοποιώντας όλες τις νομικές υποχρεώσεις της χώρας, είναι κοινωνικά αποδεκτό και σαφέστατα πολύ πιο οικονομικό.
Όμως αυτό το σχέδιο έχει ένα «ελάττωμα». Θέλει η διαχείριση να έχει δημόσιο χαρακτήρα και αυτό δεν εξυπηρετεί τα εργολαβικά συμφέροντα και όσους τα υπηρετούν.

*Ο Θωμάς Μπιζάς είναι μέλος του γενικού συμβουλίου της ΠΟΕ-ΟΤΑ



ΓΛΩΣΣΑΡΙ



Επαναχρησιμοποίηση: Είναι ο διαχωρισμός των υλικών που είναι δυνατόν να ξαναχρησιμοποιηθούν χωρίς νέα επεξεργασία (π.χ. φιάλες αναψυκτικών και ποτών). Πέρα, όμως, από αυτά συχνά μπορούν να ξαναχρησιμοποιηθούν, με μικρές έστω επισκευές, ηλεκτρικές συσκευές, έπιπλα, είδη ρουχισμού κ.λπ.

Καύση: Μορφή θερμικής επεξεργασίας των απορριμμάτων, που καίγονται για να παράξουν θερμική ενέργεια. Κρίνεται ευρύτατα ασύμφορη, λόγω υψηλότατου κόστους, και βλαπτική, λόγω εκπομπής επικίνδυνων αερίων κατά την καύση και λόγω της τοξικής στάχτης που μένει ως κατάλοιπο.

Κομποστοποίηση: Αφορά τα οικιακά οργανικά απόβλητα (35%-50% των απορριμμάτων) και τα προϊόντα του κλαδέματος. Μπορεί να γίνει σε οικιακή κλίμακα ή δημοτική μειώνοντας σημαντικά τον όγκο των διαχειρίσιμων απορριμμάτων και παρέχοντας σημαντικό οικονομικό και κοινωνικό όφελος από τη διάθεση του εδαφοβελτιωτικού κομπόστ για οικιακή χρήση ή για βελτίωση αγροτικών – δασικών εδαφών.

Πρόληψη: Αφορά ενέργειες που μπορούν να γίνουν με στόχο τη μείωση του αρχικού όγκου απορριμμάτων. Αντικείμενό της είναι η γενικότερη επέμβαση στη φάση της παραγωγής – συσκευασίας – εμπορίας με στόχο τον περιορισμό των άχρηστων υλικών που επιβαρύνουν τον αρχικό όγκο.
Συνδέεται, όμως, και με τα δημοτικά τέλη, καθώς η σύνδεσή τους με τον όγκο απορριμμάτων που παράγει κάθε νοικοκυριό, μπορεί να συντελέσει στη μείωση του όγκου τους. Η αρχή, όμως, «πληρώνω όσο πετάω» συνιστά και επιφυλάξεις, γιατί αφενός είναι δύσκολο να μετρηθεί με ακρίβεια ο όγκος κάθε νοικοκυριού, αφετέρου υπάρχει κίνδυνος να μειωθούν τα έσοδα από τα δημοτικά τέλη, κυρίως από επιχειρήσεις με εγκαταστάσεις πολλών τετραγωνικών, αλλά με μικρό σχετικά όγκο απορριμμάτων.

Πυρόλυση-αεριοποίηση: Δεν θεωρούνται δόκιμες μέθοδοι επεξεργασίας αστικών στερεών αποβλήτων, γι’ αυτό και δεν υπάρχει σχετική εγκατάσταση στην ΕΕ, παρά τις προσπάθειες που γίνονται από τη δεκαετία του 1970.