Τετάρτη 29 Ιανουαρίου 2014

Η πράσινη ανάπτυξη στην ΕΕ ξεθωριάζει

πηγή: left.gr

Η φήµη της ΕΕ ως πρωτοπόρας στην περιβαλλοντική υπευθυνότητα µπορεί σύντοµα να αποτελεί παρελθόν. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει να παραιτηθεί από τους φιλόδοξους στόχους προστασίας του κλίµατος και να ανοίξει το δρόµο για το σχιστολιθικό αέριο.
Όπως αναφέρει πρόσφατο ρεπορτάζ της Süddeutsche Zeitung, πηγές της Κοµισιόν υπονοούν εδώ και καιρό ότι η Επιτροπή σκοπεύει να αποµακρυνθεί από τους φιλόδοξους στόχους προστασίας του κλίµατος. Μετά από αίτηµα του Προέδρου της Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, τα κράτη µέλη της ΕΕ δεν θα λαµβάνουν συγκεκριµένες κατευθυντήριες γραµµές για την ανάπτυξη των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας αν και ο δηλωµένος στόχος για αύξηση του µεριδίου της πράσινης ενέργειας στην ΕΕ έως και στο 27% θα παραµείνει. Έως το 2020 όµως το αργότερο –όταν η τωρινή δέσµευση για περαιτέρω αύξηση του µεριδίου της πράσινης ενέργειας λήγει- η προστασία του κλίµατος θα επιδιώκεται στην ΕΕ σε εθελοντική βάση.

Με αυτή την πολιτική, η Ευρωπαϊκή Ένωση διακινδυνεύει σοβαρά το ρόλο της ως κινητήρια δύναµη στο ζήτηµα της κλιµατικής αλλαγής. Το 2007, όταν η Γερµανία είχε την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου, η Επιτροπή πήρε απόφαση για ένα νοµοθετικό πακέτο σε σχέση µε το κλίµα και την ενέργεια, γνωστό ως «Στόχοι 20-20-20» µε στόχο την υλοποίησή τους το 2020. Αυτά περιλάµβαναν:

• 20% µείωση των εκποµπών αερίων θερµοκηπίου της ΕΕ

• αύξηση του µεριδίου των ανανεώσιµων πηγών στην ενέργεια της ΕΕ στο 20%

• 20% βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας στην ΕΕ

Όλοι οι στόχοι αναφέρονται στα επίπεδα του 1990 και θα µπορούσαν να υλοποιηθούν. Όµως στο µέλλον η ευρωπαϊκή κλιµατική και ενεργειακή πολιτική µπορεί να περιοριστεί σε ένα µόνο στόχο: τη µείωση των αερίων του θερµοκηπίου. Στις 22 Ιανουαρίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα δηµοσιεύσει ένα νέο σχέδιο πολιτικών για το κλίµα και την ενέργεια µε προτεινόµενους στόχους για το 2030 σχετικά µε τη µείωση των εκποµπών άνθρακα και αύξησης του µεριδίου της ανανεώσιµης ενέργειας. Τα σχέδια της Κοµισιόν δεν θέτουν νέους δεσµευτικούς στόχους για την ενεργειακή αποδοτικότητα.

Επιπλέον, η Επιτροπή θέλει να ανοίξει το δρόµο στην ΕΕ για την «υδρορωγµάτωση» (fracking), µια ιδιαίτερα επιβαρυντική περιβαλλοντικά µέθοδο για την εξόρυξη του σχιστολιθικού αερίου (χώρες όπως η Βουλγαρία και η Γαλλία την έχουν απαγορεύσει).

Το Ευρωκοινοβούλιο δεν αναµένεται να ικανοποιηθεί µε τα σχέδια της Κοµισιόν. Μόλις στις αρχές Ιανουαρίου µια ευρεία κοινοβουλευτική πλειοψηφία ψήφισε τη µείωση εκποµπών άνθρακα σε επίπεδο ΕΕ κατά 40% έως το 2030 και αύξηση του µεριδίου των ανανεώσιµων πηγών σε τουλάχιστον 30% της ενεργειακής κατανάλωσης.

Σύµφωνα µε το Spiegel, η κίνηση της Κοµισιόν αποµονώνει τη Γερµανία. Η κυβέρνηση της Μέρκελ επιδιώκει να αυξήσει το µερίδιο των ανανεώσιµων στο ενεργειακό µείγµα της χώρας στο 60% έως το 2036. Ο Sigmar Gabriel, πρόεδρος του γερµανικού σοσιαλδηµοκρατικού κόµµατος και υπουργός ενέργειας και οικονοµικών, πρόσφατα κάλεσε τους Επιτρόπους Κλίµατος και Ενέργειας να προωθήσουν υποχρεωτικούς στόχους επέκτασης της ανανεώσιµης ενέργειας στην ΕΕ το 2030. Όµως, εντός της Επιτροπής το φιλόδοξο σχέδιο είναι αµφιλεγόµενο εδώ και καιρό, ενώ το ίδιο ισχύει και για κράτη-µέλη της ΕΕ. Πριν τα Χριστούγεννα υπουργοί οκτώ χωρών µελών, µεταξύ των οποίων η Γερµανία και η Γαλλία, κάλεσαν µε µία επιστολή την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να θέσει «στόχο για ανανεώσιµη ενέργεια». Όµως µερικές χώρες, όπως η Γαλλία, συµµετείχαν στην έκκληση διστακτικά. Το Παρίσι µπορεί να προτιµά να βασιστεί στην πυρηνική ενέργεια για να πιάσει τους αυστηρούς στόχους εκποµπών άνθρακα. Αλλά και ο Επίτροπος Ενέργειας Günther Oettinger, Γερµανός του Χριστιανοδηµοκρατικού Κόµµατος, επίσης δείχνει απροθυµία για τον ορισµό ξεκάθαρων στόχων για το µερίδιο των ανανεώσιµων και προτιµά να προσδιοριστούν στόχοι µόνο για τη µείωση εκποµπών άνθρακα.

Δευτέρα 20 Ιανουαρίου 2014

Ακυρώνονται τα μεταλλαγμένα!


NO GMOΤα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα και οι μικροί τους «μάγοι» πετάγονται στο καλάθι των αχρήστων.



Νέα μεγάλη ανακάλυψη αναφέρει ότι υπάρχουν τουλάχιστον δυο κώδικες στο γονιδίωμα (DNA).

Επιστήμονες στις ΗΠΑ, με επικεφαλής τον Γιάννη Σταματογιαννόπουλο, καθηγητή γενετικής της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Ουάσιγκτον του Σιάτλ, βρήκαν έναν δεύτερο γενετικό κώδικα μέσα στο γονιδίωμα (DNA). «Για περισσότερα από 40 χρόνια υποθέταμε ότι οι αλλαγές στο DNA, που επιδρούν στον γενετικό κώδικα, αφορούν μόνο τη σύνθεση πρωτεϊνών. Τώρα γνωρίζουμε ότι αυτή η βασική υπόθεση σχετικά με την ανάγνωση του ανθρώπινου γονιδιώματος μας προσέφερε μόνο τη μισή εικόνα. Τα καινούργια ευρήματα δείχνουν ότι το DNA μας αποτελεί μια απίστευτα ισχυρή συσκευή αποθήκευσης πληροφοριών, την οποία η φύση έχει εκμεταλλευθεί στο έπακρο και με μη αναμενόμενους τρόπους». ανέφερε ο δρ. Σταματογιαννόπουλος στο δελτίο Τύπου του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον.

NO GMOΗ ανακάλυψη του 2ου κώδικα ανοίγει νέους δρόμους στη κατανόηση των ρυθμιστικών μηχανισμών του γονιδιώματος και κλείνει οριστικά το κεφάλαιο όπου ήθελε το DNA ως στατικό μη διαμορφώσιμο από τις συνθήκες παράγοντα. Ενώ οι μικροί «μάγοι» των μεταλλαγμένων τα τροποποιούσαν μηχανικά και υποτίθεται ότι «περνούσαν» στο γονιδίωμα νέες ιδιότητες.

Η ανακάλυψη ότι στο γονιδίωμα καταγράφονται ταυτόχρονα δύο, τουλάχιστον, ξεχωριστοί κώδικες άφησε έκπληκτους τους επιστήμονες. Πρόκειται για έναν κώδικα που φαίνεται να καθοδηγεί το κύτταρο σχετικά με το πως ελέγχονται τα γονίδια.

«Για περισσότερα από 40 χρόνια θεωρούσαμε δεδομένο ότι οι αλλαγές του DNA (κατά τη διάρκεια της ζωής, ακτινοβολίες, τοξίνες κ.λπ.), δήλωσε ο ελληνικής καταγωγής επιστήμονας, «έχουν επίπτωση απλώς στη δημιουργία των πρωτεϊνών. Τώρα ξέρουμε ότι αυτή η έως τώρα κεντρική υπόθεση για την ανάγνωση του ανθρωπίνου γονιδιώματος αποτελούσε μόνο τη μισή εικόνα.»

Ο κανονικός γενετικός κώδικας χρησιμοποιεί ένα βιοχημικό «αλφάβητο» 64 «γραμμάτων», που λέγονται κωδικόνια. Η ομάδα του Σταματογιαννόπουλου βρήκε ότι μερικά κωδικόνια μπορούν να έχουν δύο «νοήματα», ένα (ήδη γνωστό) που αφορά τη δημιουργία των πρωτεϊνών και ένα δεύτερο (άγνωστο έως τώρα) που αφορά τον έλεγχο των γονιδίων.

Οι δύο αυτοί κώδικες φαίνεται να έχουν εξελιχτεί διαχρονικά σε συνάφεια μεταξύ τους. Έτσι, οι εντολές που αφορούν τον έλεγχο των γονιδίων (ο δεύτερος κώδικας) βοηθάνε να σταθεροποιηθούν ορισμένα επωφελή για τον οργανισμό χαρακτηριστικά των πρωτεϊνών.

Τι σημαίνει αυτό για εμάς;

Και συνεχίζει ο Dr. Σταματογιαννόπουλος διευκρινίζοντας:

«Το γεγονός ότι ο γενετικός κώδικας μπορεί να γράφει ταυτόχρονα δύο είδη πληροφοριών, σημαίνει ότι πολλές αλλαγές στο DNA που φαίνονται να μεταβάλουν τις αλληλουχίες των πρωτεϊνών, μπορεί επίσης στην πραγματικότητα να διαταράσσουν τα προγράμματα ελέγχου των γονιδίων και έτσι να προκαλούν ασθένειες»!

NO GMOΤι έχουν να πούνε τώρα οι μικροί «μάγοι» των μεταλλαγμένων; Θα συνεχίσουν να κερδοσκοπούν ασύστολα δημιουργώντας σε ανθρώπους και φύση ανήκεστες βλάβες;

Αυτό σημαίνει ότι στο DNA υπάρχουν αποθηκευμένες επιπλέον πληροφορίες από αυτές που πιστεύαμε μέχρι σήμερα και το μεγαλύτερο μέρος αυτών των πληροφοριών αφορούν ρυθμιστικούς μηχανισμούς που σχετίζονται με την ενεργοποίηση και την απενεργοποίση των γονιδίων. Το DNA και τα κύτταρα μας δεν είναι στατικά αλλά προσαρμόζονται ανάλογα με τις περιστάσεις και τις συνθήκες στις οποίες λειτουργούν.

Η υγεία μας δεν καθορίζεται από τη μοίρα, τι DNA μας έτυχε δηλαδή, αλλά από τη “χρήση” και τον τρόπο ζωής μας, που προκαλεί διαφορετικές κάθε φορά απαντήσεις από πλευράς του γενετικού μας κώδικα.

Ασθένειες όπως τα αυτοάνοσα νοσήματα, ο καρκίνος αλλά και τα νοσήματα της λειτουργίας του γαστρεντερικού (κολίτιδα, ελκώδης κολίτιδα, νόσος του Crohn) αυξάνονται όσο μεγαλύτερη γίνεται η απόκλιση από τον φυσιολογικό τρόπο ζωής. Ιδιαίτερα το γαστρεντερικό σύστημα φαίνεται να συμμετέχει ενεργά με πολλαπλούς ρόλους στη λειτουργία όλου του οργανισμού. Τα πάνω από 1150 διαφορετικά είδη μικροβίων που αποικίζουν τον γαστρεντερικό μας σωλήνα, περιέχουν 3.300.000 διαφορετικά γονίδια που και αυτά συμμετέχουν ενεργά στην δομή και στη λειτουργία του ανθρώπινου σώματος.  Οι ελλείψεις σε μικροσυστατικά λόγω της αλλοίωσης της τροφής, τα χαμηλά επίπεδα οξυγόνου στην ατμόσφαιρα και στους εσωτερικούς χώρους διαβίωσης, η έλλειψη άσκησης, το επιβαρημένο περιβάλλον και το στρες που προκύπτει λόγω του σύγχρονου τρόπου ζωής αλλοιώνουν το σωματικό και κυτταρικό περιβάλλον και έχουν ως αποτέλεσμα την εμφάνιση νόσου.

Η υγεία και η νόσος δεν προκύπτουν λόγω “κατασκευαστικού” ή μη προβλήματος. Αλλά από λάθος χρήση. Στη προσπάθεια του οργανισμού να επιβιώσει εμφανίζονται συμπτώματα που δεν αναμένονται να υπάρχουν όταν είμαστε υγιείς. Η μόνη πραγματική θεραπεία είναι να επαναφέρουμε το σώμα όσο πιο κοντά γίνεται στις αρχικές φυσιολογικές συνθήκες λειτουργίας.

Πηγές:

www.washington.edu/news/2013/12/12/scientists-discover/

www.foxnews.com/science/2013/12/13/secret-second-code/

www.washington.edu/news/2012/09/05/encyclopedia/

Ο σύνδεσμος για την πρωτότυπη επιστημονική εργασία στη διεύθυνση:

http://www.sciencemag.org/content/342/6164/1367.abstract

Κυριακή 19 Ιανουαρίου 2014

Πανευρωπαϊκή κινητοποίηση για την ελευθερία των σπόρων

πηγή: TVXS
Διαδήλωση για την διατροφική ασφάλεια και την ελευθερία στους ντόπιους σπόρους θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 20 Ιανουαρίου, στις 12:00, έξω από τη Βουλή. Για την ίδια ημέρα έχει προγραμματιστεί μεγάλη κινητοποίηση στις Βρυξέλλες έξω από το Ευρωκοινοβούλιο από εκπροσώπους οργανώσεων από όλη την Ευρώπη, ενώ αντίστοιχες κινητοποιήσεις θα γίνουν και στις περισσότερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.  Στόχος είναι να ακυρωθούν τα σχέδια των πολυεθνικών εταιρειών να ελέγξουν τους σπόρους μέσα από διπλώματα ευρεσιτεχνίας γενετικά τροποποιημένων οργανισμών που απειλούν τις ντόπιες ποικιλίες και την ελευθερία του αγρότη να κρατήσει τον δικό του σπόρο. «Εν αρχή ην ο Σπόρος», όπως επισημαίνει στο κάλεσμά της η εναλλακτική κοινότητα «Πελίτι», σημειώνοντας πως «ο σπόρος είναι ο πρώτος κρίκος της διατροφής μας». «Αιώνες τώρα οι άνθρωποι έσπερναν τους σπόρους τους και καλλιεργούσαν την τροφή τους», αναφέρει στην ανακοίνωσή της η εναλλακτική κοινότητα και συνεχίζει:

«Κρατούσαν ένα μέρος του σπόρου για να σπείρουν την επόμενη χρονιά, αντάλλασσαν τους σπόρους τους με τους γείτονες, τους φίλους, τους φιλοξενούμενούς τους από άλλα μέρη και έτσι, από χέρι σε χέρι και από καρδιά σε καρδιά διασφαλιζόταν η διατροφική επάρκεια, η βιοποικιλότητα, και ο πολιτισμός. Τα φυτά με τον καιρό προσαρμόζονταν στο εκάστοτε κλίμα και συνθήκες, και με τη φροντίδα των ανθρώπων γίνονταν ανθεκτικά κι εγκλιματίζονταν πλήρως στα νέα μέρη και διασταυρώνονταν με ντόπια είδη, παράγοντας έτσι νέες ποικιλίες. Έτσι σήμερα τρώμε ελιές, σταφύλια, σιτηρά, όσπρια που ήταν η βασική τετράδα διατροφής των προγόνων μας αλλά και ντομάτες και πατάτες που ήρθαν πριν μερικούς αιώνες από την Λατινική Αμερική, μελιτζάνες και βασιλικό που μας ήρθαν από την Ινδία, και ροδάκινα που μας ήρθαν από την Περσία.

Σήμερα οι διαδικασίες αυτές γίνονται εν πολλοίς μέσα στα εργαστήρια των μεγάλων εταιρειών. Καθώς οι μεγάλες εταιρείες διαθέτουν ανθρώπους και άφθονα χρήματα, πιέζουν όλο και περισσότερο τις κυβερνήσεις να νομοθετήσουν με γνώμονα τα δικά τους συμφέροντα βάζοντας στην άκρη το συμφέρον των πολιτών. Έτσι φτάσαμε σήμερα να απειλείται η ελευθερία του αγρότη να κρατήσει τον δικό του σπόρο, και να αποδίδονται διπλώματα ευρεσιτεχνίας (πατέντες) σε πολυεθνικές εταιρείες για φυσικά αγαθά όπως το μαρούλι και η πιπεριά. Το αποτέλεσμα είναι να έχουν χαθεί ήδη αρκετές ντόπιες ποικιλίες (μείωση της αγροτικής βιοποικιλότητας), και να κινδυνεύουν να χαθούν πολλές άλλες. Άλλο ένα αποτέλεσμα είναι η υπερ-συγκέντρωση της παγκόσμιας αγοράς σπόρων   σε λίγες μεγάλες εταιρείες (73% της αγοράς στα χέρια 10 αγροχημικών εταιρειών).

Οι ντόπιοι παραδοσιακοί σπόροι είναι «παιδιά του τόπου τους», διαθέτουν προσαρμοστικότητα στις κλιματικές αλλαγές, και απαιτούν λιγότερα (ή και καθόλου) λιπάσματα και φυτοφάρμακα. Αυτό διασφαλίζει: μικρότερο επενδυτικό κεφάλαιο για τον αγρότη, μικρότερες εισροές για λιπάσματα και φάρμακα, μικρότερη επιβάρυνση στο περιβάλλον, ασφάλεια αφθονία και καλές τιμές για τον καταναλωτή, και το κυριότερο, διατροφική ανεξαρτησία σε καιρούς κρίσης! Μέσα στο 2014 η Ευρώπη θα αποφασίσει και θα νομοθετήσει σχετικά με τη διατροφική ασφάλεια των πολιτών της. Ας τη βοηθήσουμε να αποφασίσει λαμβάνοντας υπόψη πρώτα τον άνθρωπο και μετά τα συμφέροντα των μεγάλων εταιρειών. Ας τη βοηθήσουμε να αποφασίσει λαμβάνοντας υπόψη την αγροτική βιοποικιλότητα και την υγεία της Φύσης γιατί έτσι μόνο διασφαλίζεται η υγεία όλων μας».

Δείτε το ντοκυμαντέρ «Εν αρχή ην ο Σπόρος»

Δευτέρα 13 Ιανουαρίου 2014

Επιστολή αναγνώστη : Μια ματιά στο νησί

Χαίρετε και καλή χρονιά.

Είχαμε τη χαρά να κωπηλατήσουμε το γύρο της αγέρωχης Ύδρας την προηγούμενη εβδομάδα.
Οι εικόνες και μυρωδιές από την καύση των σκουπιδιών και την κατεστραμμένη παραλία που βρίσκεται
ακριβώς από κάτω μας άφησαν αλγεινή εντύπωση.
Τα σκουπίδια και τα πλαστικά όμως κάνουν έντονη την παρουσία τους και στις υπόλοιπες δυστυχώς παραλίες του νησιού.
Πιστεύω πως μία δράση καθαρισμού των ακτών θα προσέλκυε αρκετούς εθελοντές.

Ευχαριστώ για το χρόνο σας.

Τρίτη 7 Ιανουαρίου 2014

Ταξίδι στην Αρκτική - Ένας τόπος παγωμένος...

πηγή: left.gr
Το απέραντο λευκό κόβει την ανάσα. Παγετώνες επιπλέουν στο νερό, παγόβουνα σπάνε στη θάλασσα και ο χειμώνας έχει μεγάλη διάρκεια… Ένα νοητό ταξίδι στην παγωμένη αυτή γη που δύσκολα κάποιος θα αποφασίσει να επισκεφθεί κερδίζει τις εντυπώσεις μέσα από τις εκπληκτικές φυσικές εικόνες που ξετυλίγονται μπροστά στα μάτια του θεατή. Και δεν χρειάζεται να είσαι καν τολμηρός για να το παρακολουθήσεις αν και στο τέλος του βίντεο θα καταχειροκροτήσεις όσους… τολμηρούς επισκέφθηκαν την Ανταρκτική αφού μάλλον άξιζε ο κόπος!

Σάββατο 4 Ιανουαρίου 2014

Για τη Διαχείριση των Απορριμμάτων

Της Χαράς Καφαντάρη*  (αναδημοσίευση από τα Χημικά Χρονικά, Τεύχος 6, Οκτώβριος 2013)
  
Το «σκουπίδι» που μέχρι σήμερα θεωρείτο κάτι που πρέπει άμεσα να απομακρυνθεί από την «αυλή» μας, αναδεικνύεται ως πηγή κέρδους. Πλέον τα απορρίμματα έχουν τα χαρακτηριστικά ενός προϊόντος με αξία που αγοράζεται και πουλιέται. Για το λόγο αυτό και τεράστια οικονομικά συμφέροντα («εθνικοί» και μη εργολάβοι) επενδύουν στη διαχείριση τους, αποσκοπώντας σε τεράστια οικονομικά οφέλη.
Σήμερα όμως, περισσότερο από ποτέ, η διαφύλαξη του περιβαλλοντικού πλούτου και των φυσικών πόρων, σε συνδυασμό με την ορθολογική διαχείρισή τους και με κύριο άξονα τον αναντικατάστατο ρόλο του Δημόσιου Τομέα, μπορεί να είναι βασικός παράγοντας για αναπτυξιακά μέτρα και να αποτελέσει την ραχοκοκαλιά μιας βιώσιμης ανάπτυξης και το πλαίσιο αναφοράς μιας ανθρωποκεντρικής οικονομίας.
H διαχείριση απορριμμάτων είναι δημόσια υπόθεση.
    Τα απορρίμματα αποτελούν εν δυνάμει σημαντικό πόρο υλικών και ενέργειας. Η ορθολογική διαχείρισή τους μπορεί να εξασφαλίσει θέσεις εργασίας και σημαντικούς πόρους.
Η ευρωπαϊκή στρατηγική για τα στερεά απόβλητα υπακούει στην ιεράρχηση της διαχείρισης, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή οδηγία 2008/98, που θέτει σαν προτεραιότητα τους στόχους: Πρόληψη και Μείωση, Προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση, Ανακύκλωση, Ανάκτηση και Ασφαλής Διάθεση. Για την ΕΕ η μετάβαση σε μια κοινωνία ανακύκλωσης αποτελεί βασική συνιστώσα της αειφορικής διάστασης της ανάπτυξης.
Με αυτόν τον στόχο κατά νου, η οδηγία υποχρεώνει τα κράτη μέλη, μεταξύ των άλλων να δημιουργήσουν Σχέδια Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων ως τον Δεκέμβριο του 2013. Με το Νόμο 4042/2012 (ΦΕΚ24/Α/13.02.2012) ενσωματώθηκε στο εθνικό μας δίκαιο η Οδηγία 2008/98 ΕΚ.
Το άρθρο 29 της οδηγίας απαιτεί τη δημιουργία προγραμμάτων πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων, με στόχο να διαρραγεί ο δεσμός μεταξύ οικονομικής ανάπτυξης και περιβαλλοντικών επιπτώσεων, που συνδέονται με τη δημιουργία αποβλήτων.
Στο Άρθρο 58 Μεταβατικές διατάξεις, του νόμου 4042/12 στην παράγραφο 2, αναφέρεται : «2.Το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής εκπονεί μέχρι τις 12 Δεκεμβρίου 2013, προγράμματα πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων». Μέχρι σήμερα δεν γνωρίζουμε ποια είναι η εξέλιξη στην υλοποίηση του έργου «Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων» και ποιο το χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση αυτού.
 Η κατάσταση στην Ελλάδα
    Το καπιταλιστικό μοντέλο ανάπτυξης που ακολουθείται επί δεκαετίες, έχοντας σαν κυρίαρχες κατευθύνσεις την υπερκατανάλωση, την υπερπαραγωγή και κατασπατάληση των φυσικών πόρων, είχε σαν συνέπεια και την καταστροφή του περιβάλλοντος. Η οικολογική και οικονομική κρίση όμως συνδέονται και αλληλοτροφοδοτούνται. Οι πολιτικές όμως, που ακολουθήθηκαν στη διαχείριση απορριμμάτων όλα αυτά τα χρόνια από τις κυβερνήσεις, που επικράτησαν στη χώρα μας, ήταν κοντόφθαλμες, επιζήμιες και χωρίς κανένα μελλοντικό σχεδιασμό και βασίστηκαν στην λειτουργία ανεξέλεγκτων χωματερών (ΧΑΔΑ), από τις οποίες πολλές βρίσκονται ακόμα σε λειτουργία, αποτελώντας μια εν δυνάμει «περιβαλλοντική βόμβα», πράγμα που οδηγεί τη χώρα μας σε μια ακόμα καταδίκη από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και την επιβολή υψηλών ημερησίων προστίμων.
Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις μιας τέτοιας διαχείρισης είναι τεράστιες. H ταφή απορριμμάτων σε χωματερές ρυπαίνει σημαντικά τα εδάφη, τον υδροφόρο ορίζοντα, ενώ συγχρόνως επιτρέπει την έκλυση τεράστιων ποσοτήτων αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, σε μια εποχή που η κλιματική αλλαγή επελαύνει.
Υπό την πίεση της εκρηκτικής κατάστασης που δημιουργήθηκε με τους ΧΑΔΑ και τις τραγικές παραβιάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, η διαχείριση των απορριμμάτων που επιβλήθηκε μέσα από τους νομαρχιακούς και στη συνέχεια Περιφερειακούς Σχεδιασμούς, βασίστηκε στις απαιτήσεις των εργολάβων για τη δημιουργία δεκάδων ΧΥΤΑ/Υ, απορρίπτοντας ουσιαστικά τις κατευθύνσεις αλλά και την εμπειρία πολλών χωρών της ΕΕ.
Με αυτές τις πολιτικές φτάσαμε στο επίπεδο να κατασπαταλήσουμε εκατομμύρια κοινοτικών και εθνικών πόρων, να «φυτεύουμε» νέους ΧΥΤΑ/Υ ανεβάζοντας τους τζίρους των εργολάβων, αλλά προκαλώντας τεράστια κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα, αφού η λειτουργία ακόμη και αυτών των ΧΥΤΑ πλειστάκις έχει καταγγελθεί για παραβιάσεις των προδιαγραφών.
Επισημαίνουμε ενδεικτικά μερικές μόνο, κραυγαλέες περιπτώσεις επικίνδυνων χωροθετήσεων ΧΥΤΑ/Υ:
1. ΧΥΤΑ Ζακύνθου– Λαγανάς
2. ΧΥΤΑ Δυτικής Σάμου
3. ΧΥΤΑ Λευκίμμης
4. ΧΥΤΑ Μαυρορράχης
5. ΧΥΤΑ ΞΕΡΟΛΑΚΑΣ( Αχαΐα)
6. ΧΥΤΑ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΟΥ( Αχαΐα)
7. ΧΥΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ (Αττική) κ.α.
Πρόσφατη είναι η επίσκεψη στην Ελλάδα της Επιτροπής Αναφορών του Ευρωκοινοβουλίου (Σεπτέμβρης 2013), όταν Ευρωπαίοι ευρωβουλευτές επισκέφθηκαν, μετά από καταγγελίες πολιτών συλλογικοτήτων και του Έλληνα ευρωβουλευτή Ν. Χουντή στην επιτροπή Αναφορών του ΕΕ, την Λευκίμμη, το Γραμματικό, τη Μεγαλόπολη, τη Φυλή, ενώ άμεσα αναμένεται και το τελικό πόρισμα της Επιτροπής.
Και βέβαια, δεν μπορούμε να μην αναφέρουμε και το μεγάλο σκάνδαλο και «έγκλημα», που συντελείται και έχει ένα όνομα, ΟΕΔΑ στα Άνω Λιόσια Φυλή. Ο «χωροταξικός ρατσισμός» για τη Δυτική Αττική, εκφράζεται και με την υπερσυγκέντρωση στη Φυλή της διαχείρισης πάνω από το 90% των απορριμμάτων (ακόμη και επικίνδυνων) σε μια περιοχή, όπου έχουν εξαντληθεί τα όρια περιβαλλοντικής υποβάθμισης και κοινωνικής ανοχής.
Μνημόνια και διαχείριση απορριμμάτων.
    Σήμερα, με την επίκληση της οικονομικής κρίσης και του αδιεξόδου στο θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων και με την επιβολή προστίμων προ των πυλών, η κυβέρνηση προχωρεί με επείγουσες διαδικασίες σε εθνικό επίπεδο, το σχέδιο ιδιωτικών επενδύσεων υπό τη μορφή των ΣΔΙΤ (σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα). Η επιλογή αναδόχου γίνεται με τη διαδικασία του ανταγωνιστικού διαλόγου και αφορά στην κατασκευή, λειτουργία και εκμετάλλευση μονάδων επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων. Κύριος σκοπός, η ενεργειακή αξιοποίηση, ενώ ανοίγεται παράλληλα ο δρόμος στην καύση σύμμεικτων, μετατρέποντας την Τοπική Αυτοδιοίκηση σε εργαλείο εφαρμογής αυτής της πολιτικής. Μιλάμε ουσιαστικά για Τοπική Αυτοδιοίκηση εισπρακτικό μηχανισμό στην υπηρεσία επιχειρηματικών συμφερόντων, που ετοιμάζονται να λεηλατήσουν το δημόσιο πλούτο και τα λαϊκά εισοδήματα και με τη διαχείριση των απορριμμάτων, εκτοξεύοντας στα ύψη τα δημοτικά τέλη.
Όπως είναι σχετικά γνωστό, σε εξέλιξη βρίσκονται δώδεκα (12) Διαγωνισμοί για Συμπράξεις ΔημόσιουΙδιωτικού Τομέα στη διαχείριση απορριμμάτων: Δυτική Μακεδονία, Πελοπόννησος, Αιτωλοακαρνανία, Σέρρες, Ηλεία, Αχαΐα, τέσσερις (4) διαγωνισμοί στην Αττική και οι πρόσφατα ενταχθέντες στις ΣΔΙΤ για την Ήπειρο, Κέρκυρα και Αλεξανδρούπολη. Σύμφωμα με δημοσιεύματα, πρόκειται για μια τεράστια αγορά, που μπορεί να αναπληρώσει τη βουτιά των δημόσιων έργων, αφού ο συνολικός προϋπολογισμός των συμβάσεων ανέρχεται σε 2,1 δις ευρώ, σε τιμές 2012, με το κόστος κατασκευής στα 750 εκατ. ευρώ και προβλεπόμενη συγχρηματοδότηση από κοινοτικούς πόρους και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Αντικείμενο αυτών των συμπράξεων, όπως προβλέπεται στις σχετικές Προκηρύξεις της Α Φάσης είναι η κατασκευή, η 27ετής λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ), με σκοπό την ενεργειακή αξιοποίηση, ενώ όλες προβλέπεται να υποδέχονται σύμμεικτα απορρίμματα.
Στο κυβερνητικό σχέδιο για ΣΔΙΤ και με τη μέθοδο του ανταγωνιστικού διαλόγου, ρυθμιστής είναι ο επενδυτής και ως προς τη μέθοδο διαχείρισης. Παραδίδεται στα χέρια των επενδυτών όλο το σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων, από την αποκομιδή, έως την τελική διάθεση και με την εγγύηση του κράτους (για τα λεγόμενα επενδυτικά ρίσκα). Παραδίδεται συγκεκριμένη ποσότητα απορριμμάτων για την τροφοδοσία των μονάδων, εγγυημένη χρηματοδότηση του κόστους λειτουργίας απευθείας μέσα από το ΠΔΕ, εγγυημένη διάθεση των προϊόντων, εγγυημένη απορρόφηση της ενέργειας και επιδότησή της ως ΑΠΕ και τέλος, εξασφάλιση των Χώρων Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ).
Η από 25.10.2012 Απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής για τις ΣΔΙΤ στην Αττική το ίδιο ισχύει για όλες τις συμπράξεις ορίζει α) ότι ο Ανάδοχος της κάθε Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) θα αμείβεται για την ποσότητα των Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ), που θα διαχειρίζεται και β) οι πληρωμές διαθεσιμότητας προς τον Ανάδοχο, δηλαδή τα τέλη χρήσης, θα καταβάλλονται μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), ενώ οι αντίστοιχοι δήμοι θα υφίστανται αντίστοιχη παρακράτηση των πόρων που έχουν λαμβάνειν ετησίως από το Δημόσιο. Στο σχέδιο αυτό όσο πιο πολλά απορρίμματα τόσο πιο καλά !
Όλοι αυτοί οι διαγωνισμοί για τις ΣΔΙΤ και ειδικότερα η επίμαχη φάση του Ανταγωνιστικού Διαλόγου, που οδηγεί στη επιλογή αναδόχουεπενδυτή γίνονται σε καθεστώς απόλυτης και αδιαφανούς εποπτείας από την κυβέρνηση, μέσω της Ειδικής Γραμματείας ΣΔΙΤ και του αρμόδιου Υπουργού και κυρίως χωρίς ουσιαστική συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Η εφαρμογή αυτού του σχεδίου για κεντρικές ΜΕΑ επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων υποσκάπτει τις δράσεις ανακύκλωσης σε τοπικό επίπεδο και αυτό έχει κόστος, που δεν είναι μόνο περιβαλλοντικό. Έχει κοινωνικό και οικονομικό κόστος, από την στιγμή που εμποδίζει την ανάπτυξη δραστηριοτήτων φιλικών στο περιβάλλον, μικρής και μεσαίας κλίμακας, ήπιας τεχνολογίας, που θα μπορούσαν να συμβάλουν με δημιουργία θέσεων εργασίας και αξιοποίησης του εγχώριου δυναμικού.
Σημειώνουμε δε, ότι υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να αμφισβητηθεί η χρηματοδότηση από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης με ότι αυτό μπορεί να συνεπάγεται. Σύμφωνα δε, με την Ειδική Έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, 20/2012:
«Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, αξιολογώντας αρνητικά την επεξεργασία σύμμεικτων απορριμμάτων, κάνει σύσταση προς τα κράτη μέλη, μεταξύ άλλων, να εστιάζουν στις υποδομές διαχείρισης αποβλήτων που επεξεργάζονται απόβλητα διαχωρισμένα στη πηγή και καλεί την Επιτροπή να ορίσει, την εφαρμογή της προαναφερθείσας σύστασης, ως προϋπόθεση για τη συνεισφορά της Ε.Ε.»
Κλιματική Αλλαγή και διαχείριση απορριμμάτων.
    Αυτό που εξυπηρέτησαν τα σχέδια διαχείρισης στερεών αποβλήτων όπως εφαρμόστηκαν μέχρι σήμερα, ήταν η κατασπατάληση των εγχώριων και κοινοτικών κονδυλίων προς όφελος εργολαβικών επιχειρήσεων και η δρομολόγηση της εκχώρησης των δημόσιων υποδομών και πόρων σε επιχειρηματικά συμφέροντα. Στήθηκε μια τεραστίων διαστάσεων επιχείρηση κερδοσκοπίας σε βάρος του ελληνικού λαού και του περιβάλλοντος, εφαρμόζοντας μια πολιτική που υποβιβάζει τον σχεδιασμό διαχείρισης σε κατάλογο έργων προς χρηματοδότηση, ερήμην των πολιτών, ενώ προωθούνται ελλιπώς τεκμηριωμένες τεχνολογικές επιλογές, αποσπασματική θεώρηση και απουσία διαδικασιών ελέγχου και αξιολόγησης.
Τέτοιες είναι και οι τεχνολογίες καύσης σύμμεικτων απορριμμάτων, μια θερμική μέθοδος, με πολλά όμως μειονεκτήματα. Η καύση, ιδιαίτερα ακριβή μέθοδος, (απαιτεί μεγάλο πάγιο κόστος), παράγει τέφρα, που είναι ένα επικίνδυνο απόβλητο και απαιτεί ειδικό χειρισμό. Παράγονται επίσης επικίνδυνοι και με αμφίβολη αποτελεσματικότητα διαχειρίσιμοι αέριοι ρύποι (μικροσωματίδια, οξείδια του αζώτου και του θείου,κλπ).«Η καύση και η ταφή των απορριμμάτων οδηγεί στην αλλαγή του κλίματος από την απελευθέρωση αερίων του θερμοκηπίου» λέει ο Ο.Η.Ε.
Αυτές οι μέθοδοι διάθεσης των στερεών αποβλήτων στερούν από την οικονομία πρώτες ύλες και υλικά που μπορεί να επαναχρησιμοποιούνται, να ανακυκλώνονται ή και να μετατρέπονται σε λιπάσματα. Παράλληλα, τροφοδοτούν μια συνεχή κατανάλωση ενέργειας, μια συνεχιζόμενη σπατάλη φυσικών πόρων και με τον τρόπο αυτό ενισχύουν ένα μη βιώσιμο τρόπο παραγωγής, αυξάνοντας και την κατανάλωση. ΟΙ μεταφορές δε των τεράστιων ποσοτήτων σκουπιδιών προς καύση, επιδεινώνουν ακόμα περαιτέρω την κατάσταση, επιβαρύνοντας το περιβάλλον.
Εναλλακτική πρόταση.
    Στον αντίποδα της εφαρμοζόμενης πολιτικής, ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει ένα σχέδιο, που στηρίζεται στον δημόσιο χαρακτήρα, τον κοινωνικό έλεγχο και την αποκέντρωση των δράσεων σε επίπεδο δήμων, ή όμορων δήμων και περιφερειών.
Το σχέδιο διακρίνεται σε τέσσερα επίπεδα:
• Επίπεδο κατοικίας-επιχείρησης-υπηρεσίας δήμου, όπου έχει θέση η οικιακή κομποστοποίηση, η επαναχρησιμοποίηση, ένα πυκνό δίκτυο  σημεία συλλογής για συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης, τα ειδικά απόβλητα και ανακτήσιμα υλικά, τη δυνατότητα κατασκευής μικρής κλίμακας μονάδων διαλογής και κομποστοποίησης, ήπιας τεχνολογίας, με σκοπό την παραπέρα ανάκτηση υλικών, και καθώς και διαλογή στην πηγή με σύστημα 4 κάδων.
• Επίπεδο μεγάλων δήμων ή ομάδων δήμων, όπου προβλέπεται δημιουργία αποκεντρωμένων εγκαταστάσεων διαχείρισης. Δηλαδή κέντρα διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών (ΚΔΑΥ), μονάδες επεξεργασίας, αδρανών και σταθμοί μεταφόρτωσης.
• Επίπεδο ευρύτερης γεωγραφικής ενότητας ή περιφέρειας, με δίκτυο αποκεντρωμένων και άρτια οργανωμένων χώρων ασφαλούς διάθεσης, ή και με μονάδα επεξεργασίας σύμμεικτων, που θα δέχονται για υγειονομική ταφή τις μικρές ποσότητες υπολειμμάτων( ΧΥΤΥ).
• Επίπεδο επικίνδυνων αποβλήτων σε διαπεριφερειακό επίπεδο μακριά από τον αστικό ιστό, με ευθύνη της κεντρικής διοίκησης. Εδώ έχουν θέση και τα νοσοκομειακά απόβλητα. Πρόκειται για ειδικούς βιομηχανικούς χώρους υψηλής ασφάλειας.
Τέλος, ζητούμενο είναι η άμεση θεσμοθέτηση διαδικασιών συντονισμούαξιολόγησης του συστήματος διαχείρισης σε κάθε επίπεδο (δημιουργία ενιαίας βάσης δεδομένων, έλεγχος και παρακολούθηση της αποδοτικότητας όλων των επί μέρους δράσεων ιδιωτικών και δημόσιων, στο πλαίσιο του συστήματος), διορθωτικές παρεμβάσεις και ανάπτυξη δημόσιου ελεγκτικού μηχανισμού με συντονισμό σε κάθε επίπεδο.
Πρόκειται δηλαδή για ένα σχέδιο, που εξαντλεί σε κάθε βήμα τις δράσεις πριν πάμε στο επόμενο και αναφέρομαι στην πρόληψη, ανάκτηση χρήσιμων υλικών, επαναχρησιμοποίηση, τοπική κομποστοποίηση, όχι μόνο αφήνει πολύ λίγα απορρίμματα για μεταφορά και διαχείριση έξω από τα όρια της τοπικής κοινότητας, αλλά κρατά τα χρήσιμα σε όφελος της τοπικής κοινότητας και δημιουργεί θέσεις εργασίας και προοπτική ανάπτυξης της τοπικής επιχειρηματικότητας.
Και εδώ ο ρόλος των υπηρεσιών της Αυτοδιοίκησης (Α’ και Β’ βαθμού), στελεχωμένων με προσωπικό επαρκές και κατάλληλα εκπαιδευμένο, είναι αναντικατάστατος αν πραγματικά θέλουμε διαχείριση των απορριμμάτων με σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος, της δημόσιας υγείας, χωρίς την οικονομική λεηλασία.
Πρώτη προτεραιότητα βέβαια, αποτελεί η μείωση του όγκου των απορριμμάτων, που έχει άμεση σχέση και με το μοντέλο ανάπτυξης (εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι η κρίση «φρόντισε» για μείωση του όγκου των απορριμμάτων κατά 18% περίπου). Πρόκειται δηλαδή για μια πολιτική που συνεκτιμά και αξιοποιεί τα ιδιαίτερα κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, αναγνωρίζει ρόλο και λόγο στις τοπικές κοινωνίες, δημιουργεί προϋποθέσεις ανάπτυξης σε όφελος του κοινωνικού συνόλου, δημιουργεί θέσεις εργασίας και δεν συνεπάγεται πρόσθετα οικονομικά βάρη για τους πολίτες. Μια πρόταση κοινωνικής συμμετοχής, όπου τα οφέλη ανταποδίδονται στην κοινωνία και όχι σε επιχειρηματικά συμφέροντα.
Ενεργειακή αξιοποίηση απορριμμάτων.
    Όσον αφορά την ενεργειακή αξιοποίηση απορριμμάτων, που πολύς λόγος γίνεται τελευταία και ταυτίζεται με την καύση σύμμεικτων οφείλουμε να πούμε:
Όταν μιλάμε για κλιματική αλλαγή συνήθως εστιάζουμε στο διοξείδιο του άνθρακα(CO2). Δεν πρέπει όμως να μας διαφεύγει και το μεθάνιο (CH4). Το 17% των αερίων του θερμοκηπίου οφείλεται στο μεθάνιο, το οποίο είναι 21 φορές πιο επικίνδυνο από το διοξείδιο του άνθρακα (πηγή η IPCC). Κύρια πηγή μεθανίου από ανθρωπογενείς παράγοντες είναι η γεωργία, η κτηνοτροφία, οι παράνομες χωματερές, τα ενεργειακά φυτά, οι αλλαγές στις χρήσεις γης κ.α.
Με την έννοια αυτή είναι δεδομένο ότι πρέπει να προσπαθήσουμε την μείωση των εκπομπών μεθανίου από τις ανθρωπογενείς πηγές, μετατρέποντάς το σε χρήσιμη ενέργεια, ή προϊόντα. Σήμερα, γίνονται μεγάλες προσπάθειες για την εναλλακτική αξιοποίηση των απορριμμάτων και αξιοποίηση του οργανικού υπολείμματος, για την παραγωγή βιοκαυσίμων, συνθετικών καυσίμων και πρώτων υλών.
Το βιοαέριο (ή στην εξευγενισμένη του μορφή το βιομεθάνιο) προέρχεται από διεργασίες βακτηριδίων κατά τη βιοδιάσπαση οργανικών ενώσεων, κάτω από αναερόβιες συνθήκες, πρόκειται δηλαδή για αναερόβια χώνευση βιομάζας. Τα απορρίμματα με μεγάλη περιεκτικότητα σε οργανική ύλη μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή του. Τέτοια είναι:
Περιττώματα και κόπροι ζώων, Γεωργικά απορρίμματα και υπολείμματα, Οργανικά απόβλητα (πχ από βιομηχανίες τροφίμων, λαϊκές αγορές, απορρίμματα εστιατορίων κ.α.), Λυματολάσπη από βιολογικούς καθαρισμούς και προϊόντα από ενεργειακές καλλιέργειες κ.α. Η περιεκτικότητα σε μεθάνιο του βιοαερίου εξαρτάται από την πηγή προέλευσής του.Βέβαια υπάρχουν μικρές ποσότητες αζώτου, ιχνοστοιχείων, υδρατμών.
Το βιοαέριο επειδή έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε μεθάνιο, έχει χρήσεις παρόμοιες με το φυσικό αέριο, δηλαδή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για παραγωγή θερμικής και ηλεκτρικής ενέργειας. Το υπόλειμμα που παραμένει από την αναερόβια χώνευση μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν ένα φτηνό οργανικό εδαφοβελτιωτικό και λίπασμα.
Αποτελεί ανανεώσιμη πηγή ενέργειας, η οποία αποθηκεύεται (σε αντίθεση με άλλες ΑΠΕ) και το σημαντικό μπορεί να καταναλωθεί εκεί που παράγεται, γεγονός που αποφέρει μακροοικονομικά οφέλη.
Η χρήση του αποφέρει επίσης σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη λόγω της προστασίας του εδάφους (χρήση οργανικών λιπασμάτων και εδαφοβελτιωτικών), νερών (μη απόρριψη αποβλήτων) και αέρα (μείωση των εκπομπών μεθανίου), αλλά και της ξυλώδους βλάστησης (μείωση της υλοτομίας, που σήμερα την περίοδο της κρίσης αναπτύσσεται επικίνδυνα).
Αλλά το σημαντικότερο περιβαλλοντικό πλεονέκτημα του βιοαερίου είναι η μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Τα οργανικά υλικά και η βιομάζα που χρησιμοποιούνται έχουν δεσμεύσει , μέσω της θρέψης και της πέψης διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα.
Με την έννοια αυτή δεν προστίθεται νέα ποσότητα αερίων του θερμοκηπίου, που θα προέρχονταν από την καύση ποσοτήτων συμβατικών καυσίμων. Δηλαδή μπορούμε να πούμε ότι γίνεται ανακύκλωση του διοξειδίου του άνθρακα, που υπάρχει στην ατμόσφαιρα.
Εγκαταστάσεις παραγωγής βιοαερίου μπορούν να λειτουργήσουν σε διάφορες κλίμακες:
• Εγκαταστάσεις οικογενειακής κλίμακας
• Εγκαταστάσεις κλίμακας αγροκτήματος και
• Κεντρικές εγκαταστάσεις.
Η παραγωγή και χρήση του είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη παγκόσμια, από την Αφρική και την Ασία (κυρίως οικογενειακής κλίμακας) μέχρι τις ΗΠΑ και την Αυστραλία, όπου έχουμε εκτός από μεγάλες μονάδες παραγωγής βιοαερίου και αποκεντρωμένες σε επίπεδο λίγων αγροκτημάτων και Δήμων.
Πρέπει να γνωρίζουμε επίσης ότι στις Σκανδιναβικές χώρες το βιοαέριο κινεί και λεωφορεία, ενώ στην Δανία κυριαρχεί το μοντέλο κεντρικού συστήματος χώνευσης στο κέντρο της πόλης, όπου συγκεντρώνονται απόβλητα μιας ευρύτερης τοποθεσίας. Συνολικά στην Ευρώπη λειτουργούν περί τις 2000 μονάδες παραγωγής βιοαερίου, αξιοποιώντας αγροτικά, βιομηχανικά απόβλητα και απορρίμματα.
Στην Ελλάδα, με βάση τα στοιχεία του ΚΑΠΕ το 2007 λειτουργούν περί τις 15 μονάδες παραγωγής βιοαερίου, η μεγαλύτερη όμως παραγωγή βιοαερίου γίνεται στην Αττική.
Για τον μήνα Φεβρουάριο του 2011 η ΔΕΣΜΗΕ δίνει εγκατεστημένη ισχύ 41,5Μw και συνολική παραγωγή ενέργειας 33ΜWH. Το βιοαέριο καλύπτει μόνο 1% της συνολικής παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ (ΔΕΣΜΗΕ Φεβρουάριος 2011). Συνοψίζοντας, θεωρούμε ότι στην πρόταση μας για αποκεντρωμένη διαχείριση απορριμμάτων από ομάδες Δήμων, η παραγωγή βιοαερίου με μικρές μονάδες, που θα αξιοποιούν τα κλαδέματα, τα απόβλητα λαϊκής αγοράς, οικιακά οργανικά, λυματολάσπη κ.α. (ανάλογα με την περιοχή), μπορεί να συνυπάρξει αρμονικά με τη διαλογή στην πηγή, την ανακύκλωση και μάλιστα με ανταποδοτικότητα και όφελος για την κοινωνία και το περιβάλλον.

*Η Χαρά Καφαντάρη είναι γεωλόγος, βουλευτής Β’ Αθήνας ΣΥΡΙΖΑ