Του Κώστα Πουλάκη
Στη σύγχρονη κοινωνία, το περιβάλλον συνιστά αφενός μεν σπουδαίο κοινωνικό δικαίωμα, κατοχυρωμένο στο Σύνταγμα και σε πλειάδα διεθνών και ευρωπαϊκών κειμένων, και συνεπώς η περιβαλλοντική διάσταση οφείλει να διατρέχει με συνέπεια και συνοχή κάθε κοινωνική και οικονομική δραστηριότητα, καθώς και όλες τις πλευρές της ασκούμενης πολιτικής, αφετέρου δε προνομιακό πεδίο παρέμβασης για την αυτοδιοίκηση και τα κινήματα των πολιτών, και άρα σημαντική παράμετρο της δημοκρατικής συμμετοχής.
Στις σημερινές συνθήκες, η συνεκτική ένταξη της οικολογικής διάστασης στον πυρήνα της ασκούμενης αναπτυξιακής πολιτικής αποτελεί προϋπόθεση για μια βιώσιμη διέξοδο από την κρίση του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, γι’ αυτό και κατά την γνώμη μας απαιτείται να ενταχθεί στο πλαίσιο του συμμετοχικού δημοκρατικού σχεδιασμού της περιφέρειας Θεσσαλίας.
Το περιβαλλοντικό ζήτημα οφείλει κανείς να το προσεγγίσει από περισσότερες πλευρές :
1. Περιβαλλοντική κρίση
Σήμερα σε εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, βιώνουμε μια πρωτοφανή σε μέγεθος και διάρκεια περιβαλλοντική κρίση. Η εξάντληση των φυσικών πόρων, ο περιορισμός της βιοποικιλότητας, η κλιματική αλλαγή, με όλες τις κοινωνικές και οικονομικές τους συνέπειες, είναι ήδη πραγματικότητα. Δηλωτική του προβλήματος είναι η πρόβλεψη για 200.000.000 «περιβαλλοντικούς» μετανάστες.
2. Οικονομική κρίση
Ο χαρακτήρας και το μέγεθος της οικολογικής κρίσης οφείλεται κύρια στο κυρίαρχο μοντέλο ανάπτυξης που βασίζεται στην οικονομική μεγέθυνση και είχε ως αποτέλεσμα τη σημερινή πρωτοφανή οικονομική κρίση, η οποία στην Ελλάδα συνοψίζεται στη λέξη «Μνημόνιο». Είναι πλέον φανερό ότι τα «σύγχρονα» μοντέλα ανάπτυξης, που βασίστηκαν στην υπερεκμετάλλευση των διαθέσιμων πόρων και την υπερκατανάλωση, έχουν δημιουργήσει τρομακτικά αδιέξοδα.
3. Πολιτική κρίση
Στο ίδιο μοντέλο, που στηρίζεται στην ιδιωτικοποίηση των κερδών από την υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων και την κοινωνικοποίηση των περιβαλλοντικών ζημιών, βασίστηκαν και οι πολιτικές που ακολούθησαν η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ και έχουν συμβάλει δραματικά στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος στην Ελλάδα, η οποία είναι πρωταθλήτρια σε αρνητικούς περιβαλλοντικούς δείκτες και βρίσκεται συχνά υπόλογη για τη μη εφαρμογή διεθνών κανονισμών και συμβάσεων. Οι πολιτικές αυτές περιλαμβάνουν :
Πρώτον, την ενεργοβόρα ελληνική οικονομία, της οποίας η παραγωγή ενέργειας βασίζεται στο λιγνίτη, το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο, ενώ η ανάπτυξη των ΑΠΕ καθυστερεί, με λαθεμένους σχεδιασμούς που έρχονται σε σύγκρουση με τα τοπικά οικοσυστήματα και τους πολίτες.
Δεύτερον, στον τομέα της διατήρησης και διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος επικρατεί ηθελημένη αδράνεια των διαχειριστικών και ελεγκτικών θεσμών, απουσία υποδομών και υποχρηματοδότηση, με δυσμενείς επιπτώσεις για τις προστατευόμενες περιοχές, τη βιοπικοιλότητα, το δασικό πλούτο, τη γεωργική γη, τις παράκτιες περιοχές και τα θαλάσσια οικοσυστήματα.
Τρίτον, η διαχείριση των υδάτων, με την επιμονή σε φαραωνικού τύπου έργα και τις ακραίες σπατάλες στην αστική, βιομηχανική και γεωργική ζήτηση, απέχει πολύ από τις σύγχρονες αρχές και διαδικασίες της εξοικονόμησης νερού και των ήπιων παρεμβάσεων ύδρευσης και άρδευσης.
Τέταρτον, στον τομέα της διαχείρισης απορριμμάτων, βασική μέθοδος διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων παραμένει η διάθεση σε ΧΥΤΑ και σε παράνομες χωματερές, ενώ το ποσοστό ανεξέλεγκτης απόρριψης ή ελλιπούς εφαρμογής της υγειονομικής ταφής παραμένει υψηλό και η ολοκληρωμένη διαχείριση, με επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση των αποβλήτων βρίσκεται σε εμβρυακό στάδιο.
4. Θεσμική κρίση
Στον τομέα του θεσμικού πλαισίου για το περιβάλλον, οι ελεγκτικοί μηχανισμοί, όπως οι επιθεωρητές περιβάλλοντος, αδυνατούν να φέρουν επαρκώς σε πέρας το έργο τους, κυρίως λόγω των σοβαρών ελλείψεων προσωπικού και μέσων, με αποτέλεσμα να μην ελέγχεται η τήρηση των περιβαλλοντικών όρων.
Η ελλιπής δημοκρατική νομιμοποίηση των αιρετών εξουσιών και η μειωμένη συμμετοχή των πολιτών, σε συνδυασμό με την περικοπή πόρων και προσωπικού, στοιχεία τα οποία εμφανίζονται εντονότερα στο νέο θεσμό της αιρετής περιφέρειας, όπως αυτός οικοδομήθηκε με τον «Καλλικράτη», δυσχεραίνουν την αποτελεσματική άσκηση των αρμοδιοτήτων της περιφέρειας στον τομέα του περιβάλλοντος και χρειάζεται να ληφθούν ειδικά μέτρα για την υπέρβασή τους.
Στην κατεύθυνση αυτή συμβάλλει το γεγονός ότι – κατ’ εξαίρεση από το γενικό κλίμα απαξίωσης της πολιτικής και αδιαφορίας – τα περιβαλλοντικά ζητήματα αγγίζουν μεγάλα στρώματα της κοινωνίας, η συνειδητοποίηση της κρισιμότητας του οικολογικού ζητήματος ευαισθητοποιεί και ενεργοποιεί τους πολίτες, το οποίο για μας είναι ο αναγκαίος όρος για την αντιμετώπιση της πολυδιάστατης περιβαλλοντικής κρίσης.
Η στρατηγική μας κατεύθυνση
Η στρατηγική μας για το περιβάλλον συνοψίζεται στα εξής :
Να αμφισβητήσουμε τη νεοφιλελεύθερη προσέγγιση που διαπνέεται από την αντίληψη «το κέρδος πάνω απ’ όλα» και «η ανάπτυξη με όποιο κόστος».
Να αντιμετωπίσουμε τους φυσικούς πόρους ως συλλογικά, κοινωνικά αγαθά που η διαχείρισή τους πρέπει να υπόκειται στη δημοκρατική λογοδοσία.
Να προτάξουμε μια συνολική περιφερειακή αναπτυξιακή στρατηγική που θέτει ως προϋπόθεση την προστασία του περιβάλλοντος και έχει στόχο την ουσιαστική αποκέντρωση και την ενίσχυση των τοπικών κοινωνιών, ώστε να χαράξουν δημοκρατικά μια πολιτική για την οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική εξέλιξη της περιοχής τους, αξιοποιώντας εναλλακτικά πρότυπα και τρόπους οργάνωσης της παραγωγής και της κατανάλωσης.
Να ενισχύσουμε την εθελοντική ενεργοποίηση των πολιτών.
Να διεκδικήσουμε τη διοχέτευση δημόσιων πόρων στην περιβαλλοντική προστασία.
Η Ευρωπαϊκή διάσταση και η περιφερειακή σύνδεση
Παρά τη νεοφιλελεύθερη κατεύθυνσή της, το κοινωνικό της έλλειμμα και τις εγγενείς της αντιφάσεις, παρά την αργή και στρεβλή ενσωμάτωση από τη χώρα μας των όποιων θετικών στοιχείων της, δεν θα πρέπει να υποτιμήσουμε ότι η ΕΕ με την περιβαλλοντική της πολιτική συνέβαλε στο να εισαχθούν σταδιακά στην Ελλάδα θεσμοί που βοήθησαν στην προστασία του περιβάλλοντος, έστω και λόγω της απειλής προστίμων από το Ευρωπαϊκό δικαστήριο.
Ως «ΘΕΣΣΑΛΙΑ της ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ και της ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ» προτείνουμε: Η περιφέρεια της Θεσσαλίας να αξιοποιήσει τα διεθνή και ευρωπαϊκά δίκτυα περιφερειών, καθώς και την Επιτροπή Περιφερειών της Ε.Ε., ούτως ώστε μέσω της συνεργασίας με περιφέρειες της Ευρώπης που εφαρμόζουν ήδη με επιτυχία πολιτικές προστασίας του περιβάλλοντος και ενίσχυσης της βιώσιμης ανάπτυξης, να αντλήσουμε χρήσιμη εμπειρία στον τομέα αυτό. Μάλιστα, στην κατεύθυνση αυτή, καλούμε τον κ. Περιφερειάρχη να αναλάβει την πρωτοβουλία να πραγματοποιήσουμε ως Περιφέρεια Θεσσαλίας συνάντηση με θέμα το περιβάλλον και συμμετοχή εκπροσώπων από περιφέρειες με κοινά με τη Θεσσαλία χαρακτηριστικά των άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
Οι βασικές μας προτάσεις
Έχουμε την γνώμη ότι θα πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας και την παρέμβασή μας στους παρακάτω άξονες.
1. Περιφερειακός σχεδιασμός διαχείρισης του υδατικού δυναμικού
Όπως είναι γνωστό στην Ελλάδα ένα μεγάλο μέρος του νερού που κάθε χρόνο ξοδεύεται σε διάφορες χρήσεις δεν πρόκειται να αναπληρωθεί ποτέ. Ειδικότερα στη Θεσσαλία το υδατικό δυναμικό δέχεται εδώ και σαράντα χρόνια τη μεγαλύτερη ανθρωπογενή πίεση για την κάλυψη αρδευτικών αναγκών συγκριτικά με τα υπόλοιπα διαμερίσματα της χώρας, έχοντας φτάσει να καταναλώνει το 25% του νερού που καταναλώνεται σε όλη τη χώρα.
Χρειάζεται λοιπόν ένας σχεδιασμός υδατικής πολιτικής με στόχο:
• Τη διευθέτηση των ισοζυγίων προσφοράς και ζήτησης.
• Την καταγραφή του υδάτινου ισοζυγίου.
• Την εξοικονόμηση των υδατικών πόρων με ήπιες παρεμβάσεις διαχείρισης της ζήτησης του νερού σε όλους τους τομείς.
• Τη στροφή σε καλλιέργειες μη υδροβόρες.
• Τη βιώσιμη αξιοποίηση των αποθεμάτων.
• Την αύξηση της αποδοτικότητας των υδραυλικών έργων με συμβατά έργα μικρής κλίμακας. Και.
• Τον εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα.
Απαραίτητο για όλα τα παραπάνω είναι να υπάρξουν μελέτες σε επίπεδο υδρολογικής λεκάνης, ιδιαίτερα του Πηνειού και της Κάρλας, και να υπάρξει ολοκληρωμένη μελέτη για το υδατικό διαμέρισμα της Θεσσαλίας.
Αυτός ο σχεδιασμός θα πρέπει να απεμπλέξει τη Θεσσαλία από το απατηλό όνειρο της εκτροπής του Αχελώου, η οποία ως γνωστό εκκρεμεί και ενώπιον του ΣτΕ, και να προωθήσει μικρομεσαία φράγματα και ταμιευτήρες που θα διασφαλίζουν έγκαιρα και με επάρκεια τις ανάγκες της Θεσσαλίας σε νερό πόσιμο και άρδευσης.
Ενδεικτικά :
- Η έγκαιρη ολοκλήρωση της λίμνης Κάρλας και των παράλληλων έργων του φράγματος της Γυρτώνης,
- Η ολοκλήρωση των ημιτελών φραγμάτων και των αντίστοιχων δικτύων, Μαυρομάτικου και Αγιονερίου,
- Η υλοποίηση μικρομεσαίων φραγμάτων αξιοποίησης επιφανειακών νερών στην Πύλη, στο Μουζάκι, στο Νεοχωρίτη και στον Ενιππέα και
- Η υλοποίηση μικρομεσαίων φραγμάτων ορεινής υδρονομίας
είναι έργα μικρότερης κλίμακας, συμβατά με το περιβάλλον και ικανά να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά το υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας.
2. Αειφόρος περιφερειακός ενεργειακός σχεδιασμός
Το ενεργειακό ζήτημα αγγίζει τον πυρήνα του αναπτυξιακού μοντέλου, το οποίο βασίζεται σε ένα εξαιρετικά ενεργοβόρο πρότυπο παραγωγής και υπερκατανάλωσης. Στην Ελλάδα σήμερα η παραγωγή ενέργειας βασίζεται κυρίως στο λιγνίτη, το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο, που προκαλούν υψηλές εκπομπές αερίων και άλλων επικινδύνων ρύπων.
Δηλώνουμε για άλλη μια φορά ότι παραμένουμε αντίθετοι στην εκμετάλλευση του λιγνίτη της Ελασσόνας, για λόγους περιβαλλοντικούς, δημόσιας υγείας αλλά και σεβασμού της σχεδόν καθολικής αντίδρασης της τοπικής κοινωνίας.
Θεωρούμε ότι η ανάπτυξη των ΑΠΕ έχει καθυστερήσει υπερβολικά, λόγω της απουσίας πολιτικής βούλησης, επαρκούς θεσμικού πλαισίου και αξιόπιστων μηχανισμών χωροθέτησης, αδειοδοτήσεων και ελέγχου.
Προτείνουμε ως κεντρικούς στόχους της ενεργειακής πολιτικής την εξοικονόμηση ενέργειας, την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και τη ριζική στροφή στις ΑΠΕ, κύρια στην αιολική, την ηλιακή και τη γεωθερμική.
Η περιφέρεια Θεσσαλίας, με το δικό της περιφερειακό σχεδιασμό, μπορεί να ανοίξει μια ολοκληρωμένη συζήτηση μέσα στην κοινωνία, για την αξιοποίηση των ΑΠΕ, ώστε οι οποιεσδήποτε προτάσεις και αποφάσεις να έχουν τη συναίνεση της κοινωνίας.
Πρώτος στόχος μπορεί να είναι η κάλυψη της δημόσιας κατανάλωσης, η οποία μπορεί να υποστηριχθεί με φωτοβολταικά στις στέγες όλων των δημόσιων κτηρίων, με παράλληλο σχεδιασμό της καθιέρωσης υποχρέωσης για εφαρμογή των αρχών της βιοκλιματικής στα νέα δημόσια κτήρια.
3. Προστασία και διαχείριση των οικοσυστημάτων
Α) Δάση και δασικές εκτάσεις
Το σύνταγμα του 1975 καθιέρωσε την υποχρέωση του κράτους να λαμβάνει μέτρα για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Έκτοτε έχουν υπάρξει δεκάδες νομοθετικές και δύο πρόσφατες αποτυχημένες συνταγματικές πρωτοβουλίες, με στόχο την μείωση των εδαφών δασικού χαρακτήρα. Τις τελευταίες δεκαετίες εκατομμύρια στρέμματα δασών και δασικών εκτάσεων έχουν αλλάξει μορφή, τόσο με παράνομες όσο και με νομιμοφανείς διαδικασίες. Σήμερα υπάρχει ανάγκη να αναθεωρηθεί η δασική πολιτική με την περιφερειακή αυτοδιοίκηση να παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο.
Είναι πολιτική αναγκαιότητα να διεκδικήσουμε την ένταξη της δασικής υπηρεσίας στις αρμοδιότητες της περιφέρειας, με τους αντίστοιχους πόρους και με αντικείμενο την πρόληψη, την προστασία και την διαχείριση των φυσικών πόρων και των οικοσυστημάτων.
Β) Προστατευόμενες περιοχές και βιοποικιλότητα
Παρά την ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο της οδηγίας Natura, δεν υπάρχει ουσιαστική προστασία των περιοχών. Έτσι τεράστιες εκτάσεις προστατευόμενης γης είναι σχεδόν αφύλακτες και σπάνια είδη πανίδας και χλωρίδας κινδυνεύουν, ενώ στην Μαγνησία οι 22 υγρότοποι έχουν υποστεί καταπατήσεις και έχουν υποβαθμιστεί, τη στιγμή που κανένας αντιπυρικός σχεδιασμός δεν έχει ποτέ πραγματοποιηθεί.
Θεωρούμε ότι πρέπει να υπάρχει συνολικός χωροταξικός και περιβαλλοντικός σχεδιασμός που θα προστατεύει το περιβάλλον και την βιοποικιλότητα και τασσόμαστε υπέρ της σταδιακής κατάργησης της «εκτός σχεδίου» δόμησης.
Γ) Η προστασία των ακτών και του θαλάσσιου περιβάλλοντος
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ακτές και το θαλάσσιο περιβάλλον είναι έντονα. Η ενίσχυση του μαζικού τουρισμού σε βάρος άλλων τομέων της τουριστικής οικονομίας είναι καταστροφική για το περιβάλλον, και την πολιτιστική κληρονομιά των παράκτιων και νησιωτικών περιοχών.
Στόχος μας είναι η προστασία του αιγιαλού με την κατοχύρωση της ελεύθερης πρόσβασης όλων των πολιτών, καθώς και η σύνδεση του τουρισμού με τη διαχείριση φυσικών περιοχών με την εφαρμογή προγραμμάτων οικοτουρισμού και αγροτοτουρισμού.
Δ) Η προστασία από τα λατομεία
Είναι σε όλους γνωστό ότι στη Θεσσαλία υπάρχουν και λειτουργούν διάσπαρτα λατομεία με γκρίζο καθεστώς λειτουργίας.
Προτείνουμε να οριστεί λατομική ζώνη και να επανεξεταστούν όλες οι άδειες των λατομείων.
4. Προστασία από τα μεταλλαγμένα τρόφιμα –
Υποστήριξη της Αγροτικής και Κτηνοτροφικής παραγωγής
Τα γενετικά μεταλλαγμένα προϊόντα καλλιεργούνται και καταναλώνονται χωρίς να γνωρίζουμε σχεδόν τίποτα για τις επιπτώσεις τους. Το σημερινό σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αξιολόγηση των κινδύνων από τα μεταλλαγμένα δεν μας προστατεύει. Διεκδικούμε μαζί με το ευρωπαϊκό κίνημα κατά των μεταλλαγμένων την επιβολή νέου μορατόριουμ στην ΕΕ στην έγκριση νέων γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών και άμεσο πάγωμα στην καλλιέργεια όσων έχουν εγκριθεί μέχρι σήμερα. Θέλουμε τη Θεσσαλία ελεύθερη από μεταλλαγμένα σε μια Ελλάδα και σε μια Ευρώπη ελεύθερες από μεταλλαγμένα.
Στο ζήτημα της γεωργίας και της παραγωγής στη Θεσσαλία υποστηρίζουμε:
• Την ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας.
• Την ενίσχυση των ομάδων πρωτοβουλίας αλλά και των δικτύων αλληλεγγύης που ασχολούνται με την διάδοση και την διακίνηση των ντόπιων ποικιλιών.
• Την ουσιαστικά ελεγχόμενη χρήση των φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων που με την εντατικοποίηση των καλλιεργειών και την αλόγιστη χρήση τους προκαλούν έντονο πρόβλημα στο περιβάλλον.
• Την προστασία του Πηνειού από τα βιομηχανικά απόβλητα, τις γαλακτοβιομηχανίες και τα φυτοφάρμακα.
• Την παραγωγή και την προώθηση ποιοτικών προϊόντων και ονομαστών τοπικών ποικιλιών.
Η ποιότητα είναι το ισχυρότερο όπλο των Θεσσαλών γεωργών για να αντιμετωπίσουν τον διεθνή ανταγωνισμό.
5. Ο περιφερειακός σχεδιασμός της διαχείρισης των μέσων μαζικής μεταφοράς
Οι μεταφορές αποτελούν κοινωνικό αγαθό, αλλά πρέπει να ελαχιστοποιηθεί το οικολογικό αποτύπωμα τους και η επιβάρυνση των πολιτών και ταυτόχρονα να αυξηθεί η αξία των παρερχομένων υπηρεσιών. Αυτό βέβαια μπορεί να επιτευχθεί μόνο με δημόσια μέσα μαζικής μεταφοράς.
Ο σιδηρόδρομος, το πλέον οικολογικό μεταφορικό μέσο, μπορεί και πρέπει να αποτελέσει έναν από τους βασικούς μοχλούς ανάπτυξης και ενοποίησης της περιφέρειας Θεσσαλίας. Πρέπει να ανακληθούν οι περικοπές περιφερειακών δρομολογίων και ο προαστιακός Βόλου–Λάρισας να σχεδιασθεί και να πραγματοποιηθεί άμεσα.
Τα 126 εκατομμύρια ευρώ που δεν θα σπαταληθούν στους Μεσογειακούς αγώνες του 2013 μετά την απόφαση της ΔΕΜΑ, να παραμείνουν για έργα υποδομής στην Θεσσαλία.
6. Διαχείριση απορριμμάτων και αποβλήτων.
Η οικονομική ανάπτυξη, η αστικοποίηση και η αλλαγή καταναλωτικών προτύπων οδήγησαν τα τελευταία χρόνια σε σημαντική αύξηση της ποσότητας των παραγόμενων αστικών στερεών αποβλήτων. Η χρόνια αναποτελεσματικότητα της επί της ουσίας μη-διαχείρισης των αποβλήτων, έστω και με συμβατικούς τρόπους, έχει οδηγήσει σε προφανή αδιέξοδα.
Χρειαζόμαστε έναν περιφερειακό σχεδιασμό διαχείρισης απορριμμάτων και λυμάτων, για πραγματική λύση των αντίστοιχων προβλημάτων, πέρα από προχειρότητες και παροδικές λύσεις όπως οι ΧΥΤΑ, για καθολική ανακύκλωση και επανάχρηση.
Επειδή οι ΟΤΑ δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα μεμονωμένα, θα πρέπει η περιφέρεια να αναλάβει πρωτοβουλία συνολικού σχεδιασμού, ο οποίος μπορεί να υπερβαίνει και τα γεωγραφικά της όρια, με τη δημιουργία μονάδας ανακύκλωσης και αξιοποίησης των απορριμμάτων.
Σε πρώτη φάση μια ομάδα εργασίας θα μπορούσε να απευθύνει διεθνή πρόσκληση ενδιαφέροντος, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, να αξιολογήσει τις σχετικές τεχνολογίες, ώστε η Θεσσαλία να αποκτήσει ένα αξιόπιστο σύστημα διαχείρισης και αξιοποίησης των αποβλήτων.
Τα πρώτα βήματα και οι πρώτες αποφάσεις του περιφερειακού συμβουλίου
Εμείς, ως «ΘΕΣΣΑΛΙΑ της ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ και της ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ», με όσες δυνάμεις διαθέτουμε, θα συμβάλλουμε προς αυτή την κατεύθυνση, με την ενεργό συμπαράσταση των ευαισθητοποιημένων πολιτών.
Δυστυχώς όμως βιώνουμε περίοδο απαξίωσης της πολιτικής που δεν εξαιρεί και την αυτοδιοίκηση, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα να μην υπάρχει διάθεση των πολιτών να ακούσουν ακόμα και όσες τυχόν ενδιαφέρουσες προτάσεις διατυπωθούν σήμερα εδώ.
Αν θέλουμε να «σώσουμε ότι σώζεται»,
Αν ευελπιστούμε ο θεσμός της περιφερειακής αυτοδιοίκησης να ανοίξει ένα παράθυρο αισιοδοξίας στην κοινωνία για «να μην είναι κανείς μόνος του στην κρίση»
Αν επιδιώκουμε να πραγματοποιήσουμε έστω μέρος των προτάσεων μας,
Θα πρέπει να θυμηθούμε το σύνθημα του Μάη του 68 : Είμαστε ρεαλιστές, επιδιώκουμε το αδύνατο για να μη φτάσουμε στο αδιανόητο.
Θα πρέπει λοιπόν σήμερα, τουλάχιστον για το περιβάλλον, να εκπέμψουμε στους Θεσσαλούς πολίτες δύο μηνύματα :
ΣΚΕΦΤΟΜΑΣΤΕ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΡΑΤΤΟΥΜΕ ΤΟΠΙΚΑ
ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΑ ΚΕΡΔΗ.
ΘΕΣΣΑΛΙΑ της ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ και της ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ
Στη σύγχρονη κοινωνία, το περιβάλλον συνιστά αφενός μεν σπουδαίο κοινωνικό δικαίωμα, κατοχυρωμένο στο Σύνταγμα και σε πλειάδα διεθνών και ευρωπαϊκών κειμένων, και συνεπώς η περιβαλλοντική διάσταση οφείλει να διατρέχει με συνέπεια και συνοχή κάθε κοινωνική και οικονομική δραστηριότητα, καθώς και όλες τις πλευρές της ασκούμενης πολιτικής, αφετέρου δε προνομιακό πεδίο παρέμβασης για την αυτοδιοίκηση και τα κινήματα των πολιτών, και άρα σημαντική παράμετρο της δημοκρατικής συμμετοχής.
Στις σημερινές συνθήκες, η συνεκτική ένταξη της οικολογικής διάστασης στον πυρήνα της ασκούμενης αναπτυξιακής πολιτικής αποτελεί προϋπόθεση για μια βιώσιμη διέξοδο από την κρίση του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, γι’ αυτό και κατά την γνώμη μας απαιτείται να ενταχθεί στο πλαίσιο του συμμετοχικού δημοκρατικού σχεδιασμού της περιφέρειας Θεσσαλίας.
Το περιβαλλοντικό ζήτημα οφείλει κανείς να το προσεγγίσει από περισσότερες πλευρές :
1. Περιβαλλοντική κρίση
Σήμερα σε εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, βιώνουμε μια πρωτοφανή σε μέγεθος και διάρκεια περιβαλλοντική κρίση. Η εξάντληση των φυσικών πόρων, ο περιορισμός της βιοποικιλότητας, η κλιματική αλλαγή, με όλες τις κοινωνικές και οικονομικές τους συνέπειες, είναι ήδη πραγματικότητα. Δηλωτική του προβλήματος είναι η πρόβλεψη για 200.000.000 «περιβαλλοντικούς» μετανάστες.
2. Οικονομική κρίση
Ο χαρακτήρας και το μέγεθος της οικολογικής κρίσης οφείλεται κύρια στο κυρίαρχο μοντέλο ανάπτυξης που βασίζεται στην οικονομική μεγέθυνση και είχε ως αποτέλεσμα τη σημερινή πρωτοφανή οικονομική κρίση, η οποία στην Ελλάδα συνοψίζεται στη λέξη «Μνημόνιο». Είναι πλέον φανερό ότι τα «σύγχρονα» μοντέλα ανάπτυξης, που βασίστηκαν στην υπερεκμετάλλευση των διαθέσιμων πόρων και την υπερκατανάλωση, έχουν δημιουργήσει τρομακτικά αδιέξοδα.
3. Πολιτική κρίση
Στο ίδιο μοντέλο, που στηρίζεται στην ιδιωτικοποίηση των κερδών από την υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων και την κοινωνικοποίηση των περιβαλλοντικών ζημιών, βασίστηκαν και οι πολιτικές που ακολούθησαν η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ και έχουν συμβάλει δραματικά στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος στην Ελλάδα, η οποία είναι πρωταθλήτρια σε αρνητικούς περιβαλλοντικούς δείκτες και βρίσκεται συχνά υπόλογη για τη μη εφαρμογή διεθνών κανονισμών και συμβάσεων. Οι πολιτικές αυτές περιλαμβάνουν :
Πρώτον, την ενεργοβόρα ελληνική οικονομία, της οποίας η παραγωγή ενέργειας βασίζεται στο λιγνίτη, το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο, ενώ η ανάπτυξη των ΑΠΕ καθυστερεί, με λαθεμένους σχεδιασμούς που έρχονται σε σύγκρουση με τα τοπικά οικοσυστήματα και τους πολίτες.
Δεύτερον, στον τομέα της διατήρησης και διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος επικρατεί ηθελημένη αδράνεια των διαχειριστικών και ελεγκτικών θεσμών, απουσία υποδομών και υποχρηματοδότηση, με δυσμενείς επιπτώσεις για τις προστατευόμενες περιοχές, τη βιοπικοιλότητα, το δασικό πλούτο, τη γεωργική γη, τις παράκτιες περιοχές και τα θαλάσσια οικοσυστήματα.
Τρίτον, η διαχείριση των υδάτων, με την επιμονή σε φαραωνικού τύπου έργα και τις ακραίες σπατάλες στην αστική, βιομηχανική και γεωργική ζήτηση, απέχει πολύ από τις σύγχρονες αρχές και διαδικασίες της εξοικονόμησης νερού και των ήπιων παρεμβάσεων ύδρευσης και άρδευσης.
Τέταρτον, στον τομέα της διαχείρισης απορριμμάτων, βασική μέθοδος διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων παραμένει η διάθεση σε ΧΥΤΑ και σε παράνομες χωματερές, ενώ το ποσοστό ανεξέλεγκτης απόρριψης ή ελλιπούς εφαρμογής της υγειονομικής ταφής παραμένει υψηλό και η ολοκληρωμένη διαχείριση, με επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση των αποβλήτων βρίσκεται σε εμβρυακό στάδιο.
4. Θεσμική κρίση
Στον τομέα του θεσμικού πλαισίου για το περιβάλλον, οι ελεγκτικοί μηχανισμοί, όπως οι επιθεωρητές περιβάλλοντος, αδυνατούν να φέρουν επαρκώς σε πέρας το έργο τους, κυρίως λόγω των σοβαρών ελλείψεων προσωπικού και μέσων, με αποτέλεσμα να μην ελέγχεται η τήρηση των περιβαλλοντικών όρων.
Η ελλιπής δημοκρατική νομιμοποίηση των αιρετών εξουσιών και η μειωμένη συμμετοχή των πολιτών, σε συνδυασμό με την περικοπή πόρων και προσωπικού, στοιχεία τα οποία εμφανίζονται εντονότερα στο νέο θεσμό της αιρετής περιφέρειας, όπως αυτός οικοδομήθηκε με τον «Καλλικράτη», δυσχεραίνουν την αποτελεσματική άσκηση των αρμοδιοτήτων της περιφέρειας στον τομέα του περιβάλλοντος και χρειάζεται να ληφθούν ειδικά μέτρα για την υπέρβασή τους.
Στην κατεύθυνση αυτή συμβάλλει το γεγονός ότι – κατ’ εξαίρεση από το γενικό κλίμα απαξίωσης της πολιτικής και αδιαφορίας – τα περιβαλλοντικά ζητήματα αγγίζουν μεγάλα στρώματα της κοινωνίας, η συνειδητοποίηση της κρισιμότητας του οικολογικού ζητήματος ευαισθητοποιεί και ενεργοποιεί τους πολίτες, το οποίο για μας είναι ο αναγκαίος όρος για την αντιμετώπιση της πολυδιάστατης περιβαλλοντικής κρίσης.
Η στρατηγική μας κατεύθυνση
Η στρατηγική μας για το περιβάλλον συνοψίζεται στα εξής :
Να αμφισβητήσουμε τη νεοφιλελεύθερη προσέγγιση που διαπνέεται από την αντίληψη «το κέρδος πάνω απ’ όλα» και «η ανάπτυξη με όποιο κόστος».
Να αντιμετωπίσουμε τους φυσικούς πόρους ως συλλογικά, κοινωνικά αγαθά που η διαχείρισή τους πρέπει να υπόκειται στη δημοκρατική λογοδοσία.
Να προτάξουμε μια συνολική περιφερειακή αναπτυξιακή στρατηγική που θέτει ως προϋπόθεση την προστασία του περιβάλλοντος και έχει στόχο την ουσιαστική αποκέντρωση και την ενίσχυση των τοπικών κοινωνιών, ώστε να χαράξουν δημοκρατικά μια πολιτική για την οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική εξέλιξη της περιοχής τους, αξιοποιώντας εναλλακτικά πρότυπα και τρόπους οργάνωσης της παραγωγής και της κατανάλωσης.
Να ενισχύσουμε την εθελοντική ενεργοποίηση των πολιτών.
Να διεκδικήσουμε τη διοχέτευση δημόσιων πόρων στην περιβαλλοντική προστασία.
Η Ευρωπαϊκή διάσταση και η περιφερειακή σύνδεση
Παρά τη νεοφιλελεύθερη κατεύθυνσή της, το κοινωνικό της έλλειμμα και τις εγγενείς της αντιφάσεις, παρά την αργή και στρεβλή ενσωμάτωση από τη χώρα μας των όποιων θετικών στοιχείων της, δεν θα πρέπει να υποτιμήσουμε ότι η ΕΕ με την περιβαλλοντική της πολιτική συνέβαλε στο να εισαχθούν σταδιακά στην Ελλάδα θεσμοί που βοήθησαν στην προστασία του περιβάλλοντος, έστω και λόγω της απειλής προστίμων από το Ευρωπαϊκό δικαστήριο.
Ως «ΘΕΣΣΑΛΙΑ της ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ και της ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ» προτείνουμε: Η περιφέρεια της Θεσσαλίας να αξιοποιήσει τα διεθνή και ευρωπαϊκά δίκτυα περιφερειών, καθώς και την Επιτροπή Περιφερειών της Ε.Ε., ούτως ώστε μέσω της συνεργασίας με περιφέρειες της Ευρώπης που εφαρμόζουν ήδη με επιτυχία πολιτικές προστασίας του περιβάλλοντος και ενίσχυσης της βιώσιμης ανάπτυξης, να αντλήσουμε χρήσιμη εμπειρία στον τομέα αυτό. Μάλιστα, στην κατεύθυνση αυτή, καλούμε τον κ. Περιφερειάρχη να αναλάβει την πρωτοβουλία να πραγματοποιήσουμε ως Περιφέρεια Θεσσαλίας συνάντηση με θέμα το περιβάλλον και συμμετοχή εκπροσώπων από περιφέρειες με κοινά με τη Θεσσαλία χαρακτηριστικά των άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
Οι βασικές μας προτάσεις
Έχουμε την γνώμη ότι θα πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας και την παρέμβασή μας στους παρακάτω άξονες.
1. Περιφερειακός σχεδιασμός διαχείρισης του υδατικού δυναμικού
Όπως είναι γνωστό στην Ελλάδα ένα μεγάλο μέρος του νερού που κάθε χρόνο ξοδεύεται σε διάφορες χρήσεις δεν πρόκειται να αναπληρωθεί ποτέ. Ειδικότερα στη Θεσσαλία το υδατικό δυναμικό δέχεται εδώ και σαράντα χρόνια τη μεγαλύτερη ανθρωπογενή πίεση για την κάλυψη αρδευτικών αναγκών συγκριτικά με τα υπόλοιπα διαμερίσματα της χώρας, έχοντας φτάσει να καταναλώνει το 25% του νερού που καταναλώνεται σε όλη τη χώρα.
Χρειάζεται λοιπόν ένας σχεδιασμός υδατικής πολιτικής με στόχο:
• Τη διευθέτηση των ισοζυγίων προσφοράς και ζήτησης.
• Την καταγραφή του υδάτινου ισοζυγίου.
• Την εξοικονόμηση των υδατικών πόρων με ήπιες παρεμβάσεις διαχείρισης της ζήτησης του νερού σε όλους τους τομείς.
• Τη στροφή σε καλλιέργειες μη υδροβόρες.
• Τη βιώσιμη αξιοποίηση των αποθεμάτων.
• Την αύξηση της αποδοτικότητας των υδραυλικών έργων με συμβατά έργα μικρής κλίμακας. Και.
• Τον εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα.
Απαραίτητο για όλα τα παραπάνω είναι να υπάρξουν μελέτες σε επίπεδο υδρολογικής λεκάνης, ιδιαίτερα του Πηνειού και της Κάρλας, και να υπάρξει ολοκληρωμένη μελέτη για το υδατικό διαμέρισμα της Θεσσαλίας.
Αυτός ο σχεδιασμός θα πρέπει να απεμπλέξει τη Θεσσαλία από το απατηλό όνειρο της εκτροπής του Αχελώου, η οποία ως γνωστό εκκρεμεί και ενώπιον του ΣτΕ, και να προωθήσει μικρομεσαία φράγματα και ταμιευτήρες που θα διασφαλίζουν έγκαιρα και με επάρκεια τις ανάγκες της Θεσσαλίας σε νερό πόσιμο και άρδευσης.
Ενδεικτικά :
- Η έγκαιρη ολοκλήρωση της λίμνης Κάρλας και των παράλληλων έργων του φράγματος της Γυρτώνης,
- Η ολοκλήρωση των ημιτελών φραγμάτων και των αντίστοιχων δικτύων, Μαυρομάτικου και Αγιονερίου,
- Η υλοποίηση μικρομεσαίων φραγμάτων αξιοποίησης επιφανειακών νερών στην Πύλη, στο Μουζάκι, στο Νεοχωρίτη και στον Ενιππέα και
- Η υλοποίηση μικρομεσαίων φραγμάτων ορεινής υδρονομίας
είναι έργα μικρότερης κλίμακας, συμβατά με το περιβάλλον και ικανά να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά το υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας.
2. Αειφόρος περιφερειακός ενεργειακός σχεδιασμός
Το ενεργειακό ζήτημα αγγίζει τον πυρήνα του αναπτυξιακού μοντέλου, το οποίο βασίζεται σε ένα εξαιρετικά ενεργοβόρο πρότυπο παραγωγής και υπερκατανάλωσης. Στην Ελλάδα σήμερα η παραγωγή ενέργειας βασίζεται κυρίως στο λιγνίτη, το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο, που προκαλούν υψηλές εκπομπές αερίων και άλλων επικινδύνων ρύπων.
Δηλώνουμε για άλλη μια φορά ότι παραμένουμε αντίθετοι στην εκμετάλλευση του λιγνίτη της Ελασσόνας, για λόγους περιβαλλοντικούς, δημόσιας υγείας αλλά και σεβασμού της σχεδόν καθολικής αντίδρασης της τοπικής κοινωνίας.
Θεωρούμε ότι η ανάπτυξη των ΑΠΕ έχει καθυστερήσει υπερβολικά, λόγω της απουσίας πολιτικής βούλησης, επαρκούς θεσμικού πλαισίου και αξιόπιστων μηχανισμών χωροθέτησης, αδειοδοτήσεων και ελέγχου.
Προτείνουμε ως κεντρικούς στόχους της ενεργειακής πολιτικής την εξοικονόμηση ενέργειας, την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και τη ριζική στροφή στις ΑΠΕ, κύρια στην αιολική, την ηλιακή και τη γεωθερμική.
Η περιφέρεια Θεσσαλίας, με το δικό της περιφερειακό σχεδιασμό, μπορεί να ανοίξει μια ολοκληρωμένη συζήτηση μέσα στην κοινωνία, για την αξιοποίηση των ΑΠΕ, ώστε οι οποιεσδήποτε προτάσεις και αποφάσεις να έχουν τη συναίνεση της κοινωνίας.
Πρώτος στόχος μπορεί να είναι η κάλυψη της δημόσιας κατανάλωσης, η οποία μπορεί να υποστηριχθεί με φωτοβολταικά στις στέγες όλων των δημόσιων κτηρίων, με παράλληλο σχεδιασμό της καθιέρωσης υποχρέωσης για εφαρμογή των αρχών της βιοκλιματικής στα νέα δημόσια κτήρια.
3. Προστασία και διαχείριση των οικοσυστημάτων
Α) Δάση και δασικές εκτάσεις
Το σύνταγμα του 1975 καθιέρωσε την υποχρέωση του κράτους να λαμβάνει μέτρα για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Έκτοτε έχουν υπάρξει δεκάδες νομοθετικές και δύο πρόσφατες αποτυχημένες συνταγματικές πρωτοβουλίες, με στόχο την μείωση των εδαφών δασικού χαρακτήρα. Τις τελευταίες δεκαετίες εκατομμύρια στρέμματα δασών και δασικών εκτάσεων έχουν αλλάξει μορφή, τόσο με παράνομες όσο και με νομιμοφανείς διαδικασίες. Σήμερα υπάρχει ανάγκη να αναθεωρηθεί η δασική πολιτική με την περιφερειακή αυτοδιοίκηση να παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο.
Είναι πολιτική αναγκαιότητα να διεκδικήσουμε την ένταξη της δασικής υπηρεσίας στις αρμοδιότητες της περιφέρειας, με τους αντίστοιχους πόρους και με αντικείμενο την πρόληψη, την προστασία και την διαχείριση των φυσικών πόρων και των οικοσυστημάτων.
Β) Προστατευόμενες περιοχές και βιοποικιλότητα
Παρά την ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο της οδηγίας Natura, δεν υπάρχει ουσιαστική προστασία των περιοχών. Έτσι τεράστιες εκτάσεις προστατευόμενης γης είναι σχεδόν αφύλακτες και σπάνια είδη πανίδας και χλωρίδας κινδυνεύουν, ενώ στην Μαγνησία οι 22 υγρότοποι έχουν υποστεί καταπατήσεις και έχουν υποβαθμιστεί, τη στιγμή που κανένας αντιπυρικός σχεδιασμός δεν έχει ποτέ πραγματοποιηθεί.
Θεωρούμε ότι πρέπει να υπάρχει συνολικός χωροταξικός και περιβαλλοντικός σχεδιασμός που θα προστατεύει το περιβάλλον και την βιοποικιλότητα και τασσόμαστε υπέρ της σταδιακής κατάργησης της «εκτός σχεδίου» δόμησης.
Γ) Η προστασία των ακτών και του θαλάσσιου περιβάλλοντος
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ακτές και το θαλάσσιο περιβάλλον είναι έντονα. Η ενίσχυση του μαζικού τουρισμού σε βάρος άλλων τομέων της τουριστικής οικονομίας είναι καταστροφική για το περιβάλλον, και την πολιτιστική κληρονομιά των παράκτιων και νησιωτικών περιοχών.
Στόχος μας είναι η προστασία του αιγιαλού με την κατοχύρωση της ελεύθερης πρόσβασης όλων των πολιτών, καθώς και η σύνδεση του τουρισμού με τη διαχείριση φυσικών περιοχών με την εφαρμογή προγραμμάτων οικοτουρισμού και αγροτοτουρισμού.
Δ) Η προστασία από τα λατομεία
Είναι σε όλους γνωστό ότι στη Θεσσαλία υπάρχουν και λειτουργούν διάσπαρτα λατομεία με γκρίζο καθεστώς λειτουργίας.
Προτείνουμε να οριστεί λατομική ζώνη και να επανεξεταστούν όλες οι άδειες των λατομείων.
4. Προστασία από τα μεταλλαγμένα τρόφιμα –
Υποστήριξη της Αγροτικής και Κτηνοτροφικής παραγωγής
Τα γενετικά μεταλλαγμένα προϊόντα καλλιεργούνται και καταναλώνονται χωρίς να γνωρίζουμε σχεδόν τίποτα για τις επιπτώσεις τους. Το σημερινό σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αξιολόγηση των κινδύνων από τα μεταλλαγμένα δεν μας προστατεύει. Διεκδικούμε μαζί με το ευρωπαϊκό κίνημα κατά των μεταλλαγμένων την επιβολή νέου μορατόριουμ στην ΕΕ στην έγκριση νέων γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών και άμεσο πάγωμα στην καλλιέργεια όσων έχουν εγκριθεί μέχρι σήμερα. Θέλουμε τη Θεσσαλία ελεύθερη από μεταλλαγμένα σε μια Ελλάδα και σε μια Ευρώπη ελεύθερες από μεταλλαγμένα.
Στο ζήτημα της γεωργίας και της παραγωγής στη Θεσσαλία υποστηρίζουμε:
• Την ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας.
• Την ενίσχυση των ομάδων πρωτοβουλίας αλλά και των δικτύων αλληλεγγύης που ασχολούνται με την διάδοση και την διακίνηση των ντόπιων ποικιλιών.
• Την ουσιαστικά ελεγχόμενη χρήση των φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων που με την εντατικοποίηση των καλλιεργειών και την αλόγιστη χρήση τους προκαλούν έντονο πρόβλημα στο περιβάλλον.
• Την προστασία του Πηνειού από τα βιομηχανικά απόβλητα, τις γαλακτοβιομηχανίες και τα φυτοφάρμακα.
• Την παραγωγή και την προώθηση ποιοτικών προϊόντων και ονομαστών τοπικών ποικιλιών.
Η ποιότητα είναι το ισχυρότερο όπλο των Θεσσαλών γεωργών για να αντιμετωπίσουν τον διεθνή ανταγωνισμό.
5. Ο περιφερειακός σχεδιασμός της διαχείρισης των μέσων μαζικής μεταφοράς
Οι μεταφορές αποτελούν κοινωνικό αγαθό, αλλά πρέπει να ελαχιστοποιηθεί το οικολογικό αποτύπωμα τους και η επιβάρυνση των πολιτών και ταυτόχρονα να αυξηθεί η αξία των παρερχομένων υπηρεσιών. Αυτό βέβαια μπορεί να επιτευχθεί μόνο με δημόσια μέσα μαζικής μεταφοράς.
Ο σιδηρόδρομος, το πλέον οικολογικό μεταφορικό μέσο, μπορεί και πρέπει να αποτελέσει έναν από τους βασικούς μοχλούς ανάπτυξης και ενοποίησης της περιφέρειας Θεσσαλίας. Πρέπει να ανακληθούν οι περικοπές περιφερειακών δρομολογίων και ο προαστιακός Βόλου–Λάρισας να σχεδιασθεί και να πραγματοποιηθεί άμεσα.
Τα 126 εκατομμύρια ευρώ που δεν θα σπαταληθούν στους Μεσογειακούς αγώνες του 2013 μετά την απόφαση της ΔΕΜΑ, να παραμείνουν για έργα υποδομής στην Θεσσαλία.
6. Διαχείριση απορριμμάτων και αποβλήτων.
Η οικονομική ανάπτυξη, η αστικοποίηση και η αλλαγή καταναλωτικών προτύπων οδήγησαν τα τελευταία χρόνια σε σημαντική αύξηση της ποσότητας των παραγόμενων αστικών στερεών αποβλήτων. Η χρόνια αναποτελεσματικότητα της επί της ουσίας μη-διαχείρισης των αποβλήτων, έστω και με συμβατικούς τρόπους, έχει οδηγήσει σε προφανή αδιέξοδα.
Χρειαζόμαστε έναν περιφερειακό σχεδιασμό διαχείρισης απορριμμάτων και λυμάτων, για πραγματική λύση των αντίστοιχων προβλημάτων, πέρα από προχειρότητες και παροδικές λύσεις όπως οι ΧΥΤΑ, για καθολική ανακύκλωση και επανάχρηση.
Επειδή οι ΟΤΑ δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα μεμονωμένα, θα πρέπει η περιφέρεια να αναλάβει πρωτοβουλία συνολικού σχεδιασμού, ο οποίος μπορεί να υπερβαίνει και τα γεωγραφικά της όρια, με τη δημιουργία μονάδας ανακύκλωσης και αξιοποίησης των απορριμμάτων.
Σε πρώτη φάση μια ομάδα εργασίας θα μπορούσε να απευθύνει διεθνή πρόσκληση ενδιαφέροντος, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, να αξιολογήσει τις σχετικές τεχνολογίες, ώστε η Θεσσαλία να αποκτήσει ένα αξιόπιστο σύστημα διαχείρισης και αξιοποίησης των αποβλήτων.
Τα πρώτα βήματα και οι πρώτες αποφάσεις του περιφερειακού συμβουλίου
Εμείς, ως «ΘΕΣΣΑΛΙΑ της ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ και της ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ», με όσες δυνάμεις διαθέτουμε, θα συμβάλλουμε προς αυτή την κατεύθυνση, με την ενεργό συμπαράσταση των ευαισθητοποιημένων πολιτών.
Δυστυχώς όμως βιώνουμε περίοδο απαξίωσης της πολιτικής που δεν εξαιρεί και την αυτοδιοίκηση, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα να μην υπάρχει διάθεση των πολιτών να ακούσουν ακόμα και όσες τυχόν ενδιαφέρουσες προτάσεις διατυπωθούν σήμερα εδώ.
Αν θέλουμε να «σώσουμε ότι σώζεται»,
Αν ευελπιστούμε ο θεσμός της περιφερειακής αυτοδιοίκησης να ανοίξει ένα παράθυρο αισιοδοξίας στην κοινωνία για «να μην είναι κανείς μόνος του στην κρίση»
Αν επιδιώκουμε να πραγματοποιήσουμε έστω μέρος των προτάσεων μας,
Θα πρέπει να θυμηθούμε το σύνθημα του Μάη του 68 : Είμαστε ρεαλιστές, επιδιώκουμε το αδύνατο για να μη φτάσουμε στο αδιανόητο.
Θα πρέπει λοιπόν σήμερα, τουλάχιστον για το περιβάλλον, να εκπέμψουμε στους Θεσσαλούς πολίτες δύο μηνύματα :
ΣΚΕΦΤΟΜΑΣΤΕ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΡΑΤΤΟΥΜΕ ΤΟΠΙΚΑ
ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΑ ΚΕΡΔΗ.
ΘΕΣΣΑΛΙΑ της ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ και της ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου